Në raportin më të fundit për Fukushimën lexohet se sipas të dhënave të mbledhura nga hetuesit, kapakët që vulosin vaskat ku janë vendosur reaktorët 2 dhe 3, janë po aq të ndotur sa aq sa mbeturinat e karburantit bërthamor që janë shkrirë dhe kanë rënë në fund të reaktorëve pas cunamit dhe tërmetit të marsit 2011.
Ekspertët shpjegojnë se fundi i kapakëve, një shtresë e trefishtë çimentoje në formë disku me një diametër prej 12 metrash që gjendet mbi vaskën e mbeturinave të para, mbulohet nga nivele të larta radioaktive Cezium-137.
Kapaku i reaktorit 1, nga ana tjetër, është më pak i ndotur, me sa duket sepse kapaku është zhvendosur pak dhe është deformuar për shkak të shpërthimit të hidrogjenit. Ekspertët matën nivelet e rrezatimit në pika të ndryshme brenda tre ndërtesave të reaktorëve dhe ekzaminuan se si lëvizën materialet radioaktive dhe si kryen pajisjet e sigurisë gjatë aksidentit.
Ata gjithashtu thanë se përpjekja e ventilimit në Njësinë 2 për të parandaluar dëmtimin e reaktorit nuk funksionoi kurrë, dhe se masat dhe pajisjet e tjera të sigurisë ende nuk janë hetuar. Ndotja e kulmeve nuk do të ndikonte në mjedis sepse rezervuarët e mbylljes janë të mbyllura brenda ndërtesave.
Raporti nuk dha detaje të mëtejshme nëse apo si ndotja e kapakut do të ndikonte në përparimin e operacioneve të asgjësimit. Kryetari i Komisionit Rregullativ të Energjisë Bërthamore, i cilësoi këto zbulime si “jashtëzakonisht serioze” dhe tha se ato do ta bënin heqjen e karburantit të shkrirë “më të vështirë”.
Ai shtoi se gjetja e mënyrës së heqjes së mbulesave do të jetë një sfidë e madhe. Heqja e rreth 900 ton mbeturinave të karburantit të shkrirë nga tre reaktorë është një detyrë shqetësuese që mund të zgjasë me dekada, dhe autoritetet deri më tani nuk kanë qenë në gjendje të përshkruajnë saktësisht kur ose si mund të përfundojë ky proces.
Impianti i Fukushima do të fillonte të hiqte mbeturinat e karburantit të shkrirë nga Njësia 2, i pari nga tre reaktorët, më vonë këtë vit, përpara 10 vjetorit të aksidentit. Sipas planit, një krah robotik i kontrolluar nga distanca do të futet nga ana e reaktorit për të arritur karburantin e shkrirë të përzier me mbeturinat në dyshemenë prej betoni të reaktorit.
Përfundimisht kapakët gjithashtu duhet të hiqen, por ndotja e tyre është një pengesë kryesore. Ekipi i ekspertëve ishte në gjendje të hynte në zona të caktuara brenda tre reaktorëve që më parë ishin shumë të kontaminuar dhe të paarritshëm vetëm pasi nivelet e rrezatimit ranë ndjeshëm.
Ata po kërkojnë të dhëna dhe prova para se të humbasin në pastrim. Rrezatimi nga reaktorët shkaktoi evakuimin e rreth 160,000 banorëve nga rrethinat e uzinës. Dhjetëra mijëra nga këta ende nuk janë në gjendje të kthehen në shtëpi./abcnews.al
