Ne e dinim se dhënia filozofike është më e rëndësishme se marrja. Por tani ne e dimë të njëjtën gjë nga pikëpamja e psikologjisë. Oferta çliron, forcon vetëvlerësimin dhe na bën të ndihemi superiorë, veçanërisht kur ajo (oferta) synon një qëllim që ka kuptim, por jo përfitim ekonomik dhe nuk pret ndëshkim.
Në një kohë kur mbizotëron individualizmi i shfrenuar dhe shumica e njerëzve kërkojnë të marrin sa më shumë që munden nga të tjerët në vend që të japin (ose të japin sa më pak të jetë e mundur), madje edhe kërkimet po vijnë për të konfirmuar se dhënia është më e rëndësishme se dhënia. Për ekuilibrin tonë mendor, për kënaqësinë tonë dhe madje edhe për lumturinë tonë.
Merr – jep gëzim
Eksperimentet me qindra pjesëmarrës kanë konstatuar se lumturia e njerëzve që u japin të tjerëve shuma të vogla parash, si dhuratë apo ndihmë të vogël, nuk ulet, përkundrazi rritet më shumë sesa marrin shuma parash vetë. Në një studim të fundit nga Shkolla e Biznesit në Çikago, grupi i përbërë nga 96 studentë, merrte 5 dollarë në ditë për pesë ditë. Studentët më pas duhej ta shpenzonin këtë shumë ose për të blerë diçka nga pastiçeri ose për të bërë një dhurim online për një bamirësi. Rezultatet ishin jashtëzakonisht interesante në fund të pesë ditëve: Ndërsa të gjithë kishin nivele të ngjashme lumturie në fillim të studimit (pasi fitonin para), ata që shpenzuan paratë për veten e tyre patën një rënie të vazhdueshme të lumturisë së tyre gjatë pesë ditëve dhe praktikisht, në fund të periudhës së shkurtër, çdo emocion pozitiv ishte zhdukur së bashku me 25 dollarët. Në të njëjtën kohë, ndjenja e lumturisë ruhej e paprekur ose pasurohej tek ata që ofronin paratë e tyre për një qëllim të mirë.
Në një eksperiment tjetër, më shumë se 500 pjesëmarrës luajtën 10 raunde të një loje enciklopedike “gjeni fjalën”, duke fituar 5 cent për përgjigje të saktë. Lumturia tek ata që dhuruan fitimet e tyre ra shumë më ngadalë sesa tek ata që i ruajtën fitimet, me ndjenjën e indiferencës pas asaj të euforisë fillestare të fitimit, në rastin e fundit.
Nuk është e qartë nëse këto gjetje do të ishin të njëjta nëse njerëzit jepnin ose merrnin më shumë para ose ua jepnin miqve në vend të të huajve, thonë autorët e studimit të dytë, të botuar së fundmi në revistën prestigjioze Psychological Science. Në çdo rast, çështja ia vlen të diskutohet dhe të hulumtohet më tej.
“Dora e ngushtë” e mjerimit
Natyrisht, çështja e bujarisë nuk lidhet vetëm me psikologjinë dhe mundësisht me fazat e zhvillimit njerëzor, për të shkuar një hap më tej në bisedë. (Qasjet psikoanalitike konsiderojnë koprracinë dhe taktikat e tij për të mos i dhënë më shumë seç duhet askujt, por askujt, të mos i lëmë kungujve kamerierit dhe të mos i japësh as një cent kolegut që të ka kërkuar gjysmë euro për të mbushur. detajet e tij për të blerë diçka nga makina shitëse për shembull, si shenja të një zhvillimi jo të plotë psikologjik, të mbërthyer në foshnjëri, derisa sigurisht këto të shndërrohen në modele të vetvetes dhe të shndërrohen në çrregullime të personalitetit). Prandaj, çështja lidhet edhe me sociologjinë empirike, në kuptimin që logjika e mjerueshme e vetë-ruajtjes dhe e vetëflijimit të shfrenuar kondenson një sjellje kryesisht antisociale dhe sugjeron se njerëzit nuk kanë asgjë për të dhënë në nivel emocional. Konsideroni pasurinë emocionale të dikujt që nuk ka pirë kurrë birrë me ju, edhe pse nuk ka probleme serioze financiare, që ka protestuar këto njëzet vitet e fundit për rritjen e gazit dhe taksave, që shmang shoqërimin, vizitat dhe telefonatat për të shmangur koston e saj. Blini një dhuratë dhe vendosni nëse ia vlen të rrini me të. /abcnews.al
