Nga Jason Burke, The Guardian
Pas sulmit vdekjeprurës në aeroportin e Kabulit, ekziston një realitet i hidhur për ata që duan të parandalojnë që Shteti Islamik të shkaktojë vrasje dhe kaos të mëtejshëm në Afganistan. Dhe në praktikë partneri i tyre më i mirë për këtë betejë komplekse dhe të vështirë janë talebanët.
Provinca Khorasan e Shtetit Islamik (ISKP) – emri është huazuar nga perandoritë e hershme islamike për të përshkruar pjesën më të madhe të Iranit modern, Afganistanit dhe Pakistanit është themeluar gjashtë vite më parë.
Në vitin 2019 dhe në fillim të vitit 2020, një seri ofensivash nga talebanët, si dhe operacione të qeverisë amerikane dhe afgane, shkatërruan ISKP-në në Afganistanin lindor, duke zvogëluar kontrollin e tyre në vetëm dy lugina të vogla në Kunar, provincën verilindore.
Pavarësisht disa ofensivave këtë vit, talebanët nuk kanë qenë në gjendje të dëbojnë luftëtarët e ISKP nga këto baza. Tani që talebanët nuk kanë më nevojë të luftojnë në vende të tjera, trupat ushtarakë të tyre mund të përqendrohen kundër tyre.
Por, megjithëse kjo do të ishte një goditje e madhe për Shtetin Islamik.
Rregulli në Afganistan ka qenë prej kohësh i tillë: “armiku i armikut tim është miku im”.
Kjo përcakton se cilët do të zgjedhin të mbështesin amerikanët – për shembull, cilin aktor ka më shumë gjasa t’u sigurojë atyre burimet që u nevojiten për të ruajtur ndikimin e tyre dhe me kë duhet të luftojnë.
Por nëse armiku i SHBA-së është Shteti Islamik, a do ti konsiderojnë ata talebanët miq?
Që Shteti Islamik është armiku i SHBA -së dhe talebanëve është e qartë. Kjo është përcaktuar nga doktrinat e ashpra ” Salafi-xhidahiste “, të ndikuara nga rregullat e myslimanëve dhe vizioni i globalizuar i njerëzve si Osama bin Laden.
Qëllimi i tij përfundimtar është një kalifat që shtrihet në të gjithë botën islame – një ” komb i vetëm i Islamit ” brenda të cilit shpërbëhen kombet individuale. Një nga fyerjet e anëtarëve të IS ndaj talebanëve, të cilët ata tashmë i konsiderojnë “apostat” për moderimin dhe negociatat e tyre (relative) me perëndimin, është se ata janë gjithashtu nacionalistë.
Talibanët nuk e kanë fshehur kurrë besimin e tyre në shtetin kombëtar, megjithëse ai pa dyshim është i ngjyrosur nga një shkallë e shovinizmit etnik dhe sektar. As talebanët nuk kanë qenë të lidhur drejtpërdrejt me ndonjë sulm terrorist përtej kufijve të Afganistanit.
Ata as nuk kërkojnë të krijojnë një kalifat. Shteti për të cilin ata kanë luftuar është një “emirat”, një propozim shumë më pak ambicioz sesa superfuqia e unifikuar islamike e kërkuar nga Shteti Islamik.
Ndërsa IS ka rimarrë fuqinë gjatë vitit të kaluar, e përforcuar nga një donacion prej 20 milion dollarësh nga udhëheqja e IS në Irak, sulmet e tij kanë përfshirë një fushatë atentatesh kundër zyrtarëve talebanëve, raporton abcnews.al
Bombardimi i aeroportit të Kabulit kishte për qëllim të minonte pretendimin e sundimtarëve të rinj të Afganistanit. SHBA, nga ana tjetër, sapo ka çmontuar rrjetet dhe pajisjet e saj të inteligjencës, duke tërhequr stafin e saj.
Tani SHBA-ja po mbështetet në atë që Presidenti Biden e quan kapacitet kundër terrorizmit “mbi horizont”. Megjithatë, asnjë vend fqinj nuk ka gjasa të jetë i gatshëm për të ndihmuar dhe sigurisht amerikanët i dinë kufijtë e tyre.
Ndërkohë, talebanët kanë treguar qartë dëshirën e tyre për tu njohur ndërkombëtarisht, ose të paktën të pranohen nga vendet e tjera. Se sa të përgatitur janë udhëheqësit e tyre për të kompromentuar besimet kryesore për ta arritur diçka të tillë është ende e paqartë, por, në aspektin praktik, ekziston mundësia e bashkëpunimit me SHBA-në në betejën kundër një armiku të ndërsjellë.
Por SHBA-ja e di se nuk mund të largohet nga një vend pa lënë pasoja dhe se rregullat e lojës përcaktohen nga ata që jetojnë atje, jo nga politikëbërësit në Uashington.
Kështu që Uashingtoni duhet të zgjedhë: me cilin do të jetë mik dhe cilin armik.
/abcnews.al
