Devi Sridhar – The Guardian
Shumica e njerëzve tashmë janë përshtatur me pritshmëritë e tyre, për një pranverë me pandemi, por ka të tjerë që shpresojnë në heshtje që deri në verë ose në vjeshtë, jeta të jetë rikthyer pak a shumë në normalitet. A kanë të drejtë që janë me këtë besim? Çfarë mund të bëjmë për të shmangur rikthimin e një cikli bllokimesh? Shkurtimisht: si përfundon kjo pandemi dhe çfarë duhet bëtë që të mbarojë sa më shpejt?
Globalisht, Mbretëria e Bashkuar është në pozitë të fortë për të pasur të paktën pesë vaksina efektive dhe të sigurta, por ka sfida të mëdha përpara. Ne tashmë dimë për variante, të tilla si ato që kanë dalë në Kent, Brazil dhe Afrikën e Jugut, të cilat po sjellin sfida për sa i përket të qenit më të transmetueshme dhe rezultateve potencialisht më të rënda shëndetësore në rastin e variantit në Mbretërinë e Bashkuar.
Edhe më keq, mutacioni i vazhdueshëm do të thotë që disa nga këto variante, të tilla si ato të Brazilit dhe Afrikës së Jugut, si dhe variante të ardhshme, mund të shmangin si vaksinat tona, ashtu edhe përgjigjet imune natyrale. Pasoja do të ishte që vaksinat tona aktuale të bëhen më pak efektive dhe mundësia e ri-infektimit: të kesh një version të Covid-19 nuk do të thotë që nuk mund të kesh një tjetër.
Terreni përpara është shkëmbor, por ne mund të hartojmë disa rrugë të sigurta. Vendet më të pasura si Zelanda e Re, Australia, Kanadaja, Japonia, Britania e Madhe dhe ato në Europë kanë mundësinë të ndjekin një strategji eliminimi përmes një përzierjeje të programeve të testimit, gjurmimit dhe izolimit; kufizime të shkurtra dhe të mprehta të bllokimit për të ndaluar përzierjen; dhe, në mënyrë thelbësore, masat kufitare për të ndaluar ri-importimin e zinxhirëve dhe varianteve të reja. Kjo do të ndihmonte në përfundimin e epidemisë së secilit vend dhe do të ishte një hap, vend për vend, drejt një kontrolli më të mirë dhe një fund të pandemisë globale.
Nëse këto vende janë në gjendje të shpërndajnë vaksinat shpejt te shumica e popullatave të tyre (përfshirë këtu edhe fëmijët, duke pasur parasysh nevojën që një pjesë e madhe e popullatës të imunizohet për të arritur imunitetin “tufë”), dhe të mbrojnë nga futja e varianteve nga pjesë të botës, ata mund të jenë në gjendje të heqin kufizimet dhe të kthehen në një jetë disi normale brenda gjashtë deri në tetë muajt e ardhshëm. Kjo do të nënkuptojë rihapjen e shkollave, bareve dhe palestrave e restoranteve, si dhe kthimin e festivaleve të muzikës live dhe ngjarjeve sportive, shkruan abcnews.al.
Shkëmbimi për një liri më të madhe në shtëpi do të kufizonte udhëtimet ndërkombëtare. Ne tashmë jemi duke parë stuhinë e Izraelit përpara me programin e saj të vaksinimit, ndërsa gjithashtu ndalon të gjitha fluturimet ndërkombëtare të pasagjerëve brenda dhe jashtë vendit. Kanadaja tani kërkon që udhëtarët ndërkombëtarë të arrijnë në një nga katër aeroportet dhe të shkojnë në izolim të menaxhuar në hotele. Kjo është rruga më e shpejtë për normalitetin e brendshëm, siç kemi mësuar nga viti i kaluar i pandemisë.
Pra, çfarë do të thotë kjo për Britaninë? Pesëmbëdhjetë milionë vaksinime është një fillim i pabesueshëm, por një veprim shumë më i gjerë është i nevojshëm për të kufizuar transmetimin e virusit. Shumica e popullsisë do të duhet të vaksinohen. Ne do të duhet të forcojmë sistemin tonë të testimit, gjurmimit dhe izolimit përmes rritjes së testimit dhe mbështetjes së mjaftueshme për ata që janë vetë-izoluar, përfshirë pagesat për ata që kërkohen të qëndrojnë në shtëpi. Në të njëjtën kohë, ne do të duhet të jetojmë me kufizime në lëvizjen ndërkombëtare gjatë gjithë verës.
Mbretëria e Bashkuar po shkon në atë mënyrë, por duket hezituese për të zgjeruar izolimin e menaxhuar në ardhjet nga të gjitha vendet, në vend se vetëm ato me variante të konfirmuara. Problemi me këtë është se variantet do të shfaqen dhe do të përhapen para se të zbulohen, duke pasur parasysh mungesën e kapacitetit të sekuencës në shumë vende. Nevoja është e qartë, për këtë arsye, për të bërë karantinë në mënyrë aktive dhe për të testuar ata që arrijnë në vend, dhe, në rast të rezultateve pozitive, për të renditur virusin. Ministrja e parë e Skocisë, Nicola Sturgeon, është angazhuar në këtë qasje, por po pret që Boris Johnson të shpallë të njëjtën gjë për Anglinë, shkruan abcnews.al.
Sapo vendet e pasura të tilla si Mbretëria e Bashkuar të trajtojnë dhe kontrollojnë problemin e tyre të brendshëm, ata duhet të mbështesin vendet më pak të pasura në përpjekjet e tyre për të vaksinuar popullatat e tyre. Shumë vende të varfra, me mungesë të burimeve dhe miliona për të negociuar me kompanitë farmaceutike, nuk kanë qenë në gjendje të hyjnë në vaksina për shumicën e popullsisë së tyre, ndërsa disa vende të pasura kanë blerë nëntë doza për person.
Organizata Botërore e Shëndetësisë u ka kërkuar këtyre vendeve të dhurojnë doza për iniciativën Covax për shpërndarjen e vaksinave në vendet e varfra. Norvegjia tashmë ka rënë dakord në mënyrë të qartë për ndarjen e dozave të vaksinave në të njëjtën kohë me vaksinimin e popullatës së saj. Mbretëria e Bashkuar është zotuar para Covax, por nuk ka adresuar qartë sesi do të furnizohen dozat.
Jo vetëm që ekziston një domosdoshmëri morale për të mbrojtur jetën në të gjithë botën, ka edhe arsye egoiste, sepse për sa kohë që virusi qarkullon në vende të tjera, ai mund të vazhdojë të përsëritet, shndërrohet dhe të ndryshojë në forma më të rrezikshme që mund të lënë edhe ata që janë vaksinuar të ndjeshëm ndaj infeksionit. Fundi i pandemisë do të ndodhë vetëm kur të shpërndahen vaksina të përballueshme, të arritshme dhe efektive në të gjithë botën, diçka që ende duket një qëllim i largët, shkruan abcnews.al.
Pandemia nuk ka të ngjarë të përfundojë papritmas, por ngadalë, vend për vend, pasi secila prej tyre rrit kontrollin e saj mbi Covid-19 dhe shtyn virusin drejt niveleve të eliminimit. Kombet e pasura do ta arrijnë këtë përmes testimit, vaksinave (përfshirë rikonceptimin dhe rishpërndarjen e vazhdueshme të tyre) dhe trajtimeve më të mira. Vendet e varfra do të përpiqen të arrijnë hapat dhe do të përballen me valë të përsëritura dhe shpërthime deri sa të marrin mbështetjen e kërkuar për një kontroll të mirë. Mjerisht, kjo është historia e shëndetit global: problemet që menaxhohen dhe harrohen shpejt nga pjesët e pasura të botës, të tilla si fruthi, shytat, rubeola, tuberkulozi dhe poliomieliti, mbeten të mëdha, duke vazhduar problemet në pjesët më të varfra./Përshtati nga The Guardian, e.b-abcnews.al
*Prof Devi Sridhar është kryetar i shëndetit publik global në Universitetin e Edinburgut
