Ngritja e ekstremit të djathtë, dobësimi i Emmanuel Macron, e ardhmja e pasigurt e Presidentes së Komisionit Europian Ursula von der Leyen, rënia e ambientalistëve, rritja e pjesëmarrjes: pesë pikat kyçe nga zgjedhjet europiane.
E djathta ekstreme shënoi një rritje në zgjedhjet eropiane, me Tubimin Kombëtar që dominoi Francën, siç bëri FPO në Austri. Alternativa për Gjermaninë (AfD) doli e dyta, përpara socialdemokratëve të kancelarit Olaf Scholz.
Megjithatë, në nivel europian, partitë e ekstremit të djathtë mbeten të ndara në dy grupe. Në njërën anë është grupi Identiteti dhe Demokracia rreth partisë së Marine Le Pen nga e cila AfD u përjashtua së fundmi për shkak të skandaleve që e tronditën atë.
“Nuk mund të themi se kjo është një rritje veçanërisht e rëndësishme. Është një trend që është vërejtur për shumë zgjedhje”, shpjegon Christine Verger, nënkryetare e Institutit Jacques Delors, megjithatë, duke vlerësuar se partitë e ekstremit të djathtë nuk janë në gjendje të bllokojnë punën parlamentare të Parlamentit Europian.
Shumica e ekspertëve nuk e konsiderojnë të mundshëm bashkëpunimin e partive të ekstremit të djathtë, gjë që do t’i lejonte ato të fitonin më shumë peshë në Parlamentin Europian.
PiS nuk do të pranojë kurrë të bashkëpunojë me Tubimin Kombëtar, thekson Verze, i cili gjithashtu vlerëson se ka “shumë gjasa” që pjesa tjetër e partive të ekstremit të djathtë “do të vazhdojë të mbajë një mur ndarës rreth AfD”.
Macron u dobësua?
Votuesit francezë ndëshkuan presidentin Emmanuel Macron, i cili vendosi të shpërndajë Asamblenë Kombëtare. Partia e Rilindjes e Macron mori rreth 15% të votave.
Partia epresidentit francez do të vuajë pasi partia e tij do të ketë më pak eurodeputetë dhe për rrjedhojë më pak ndikim në Parlamentin Evropian.
Por në Këshillin Europian, i cili përfaqëson 27 vendet anëtare të BE-së, Macron mbetet një faktor i rëndësishëm pavarësisht nga rezultati i zgjedhjeve.
“Franca mbetet një vend i madh me një president që ka shumë pushtet,” siguron Vergé.
E ardhmja e pasigurt për von der Leyen
Presidentja në largim e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen i përket Partisë Popullore Evropiane konservatore, e cila forcoi pozicionin e saj si grupi më i madh në Parlamentin Europian.
Koalicioni i socialdemokratëve, liberalëve dhe konservatorëve që e zgjodhi atë në presidencën e Komisionit në 2019 ka edhe një herë shumicën në Parlamentin Eiropian me më shumë se 400 vende nga gjithsej 720.
Megjithatë, edhe pse von der Leyen “ka shumicën në letër”, ekspertët vlerësojnë se mund të humbasë rreth 10% të votave” për shkak të disidentëve, gjë që do të vinte rizgjedhjen e saj në rrezik.
Të Gjelbrit
“Të Gjelbrit janë padyshim humbësit e zgjedhjeve së bashku me Macron”, thekson Francesco Nicoli i Bruegel. Ata humbën rreth 20 vende dhe do të kenë pak më shumë se 50 eurodeputetë.
Në zgjedhjet e 2019, çështja e ndryshimeve klimatike dominoi, por sot votuesit janë më të shqetësuar për sigurinë, mes luftës në Ukrainë dhe inflacionit.
“Të Gjelbrit nuk i janë përgjigjur kësaj kërkese”, vlerëson Nicoli. Në vend të kësaj, idetë e tyre për mjedisin, të cilat shkaktojnë kosto më të larta për konsumatorët, i larguan votuesit.
Rritje e pjesëmarrjes
Rreth 51% e 360 milionë votuesve të thirrur në qendrat e votimit votuan në këto zgjedhje europiane. Kjo është një rritje e vogël në krahasim me vitin 2019, kur ka pasur një rritje të madhe të pjesëmarrjes dhe përqindjen më të lartë që nga viti 1994.
“Është një mesazh mjaft i mirë për demokracinë dhe legjitimitetin e Parlamentit Europian”, vëren Verze.
/abcnews.al
