Lajmet kanë filluar të përhapen nëpër botë se Europa po tërheq trupat e fundit nga Afrika Sub-Sahariane, duke i lënë terrenin Rusisë.
“27 vendet e BE-së nuk mund të bien dakord për të zgjatur misionin EUTM në Mali përtej 18 majit, kur përfundon mandati i tij aktual, sipas burimeve diplomatike.
Megjithëse takimet e zhvilluara këtë javë në Bruksel ishin të natyrës teknike, Franca e ka bërë të qartë refuzimin e saj për të vazhduar zgjatjen e një operacioni që filloi në 2013. Vendimi unanim për të mbajtur trupat atje nuk ekziston më.
Francezët në mënyrë efektive kanë vendosur veton për zgjatjen e misionit në Mali përtej majit, i fundit i BE-së në këtë rajon strategjik të Afrikës Sub-Sahariane. Tërheqja e afërt e europianëve nga Mali shënon fundin e pranisë ushtarake të BE-së në një rajon strategjik.
Një rajon që ka parë një rritje të paprecedentë të terrorizmit xhihadist dhe një zgjerim të fuqishëm të rrjeteve të trafikut të armëve, drogës dhe emigrantëve, por që gjithashtu mban rezerva të mëdha mineralesh si uraniumi dhe ari, raporton abcnews.al.
Kjo shpjegon, sipas ekspertëve, interesin e Rusisë, por edhe të Kinës për të mbuluar këtë boshllëk. Misioni EUTM Mali, i cili dikur kishte një mijë ushtarë, aktualisht ka vetëm 160 ushtarë, nga të cilët më shumë se 80% (134) janë spanjollë.
Shefi i saj është gjeneral brigade spanjoll Santiago Fernandez Ortiz-Repiso. Pas braktisjes së qendrës së stërvitjes ushtarake Kulikoro, 60 kilometra larg kryeqytetit, prania e trupave europiane tashmë është pothuajse simbolike dhe e kufizuar në Bamako.
Përfundimi i këtij misioni të BE-së vjen pas tërheqjes së trupave franceze. Këto po tërhiqen ndërsa grushtet e shtetit triumfuan në Mali (maj 2021), Burkina Faso (shtator 2022) dhe Nigeri (korrik 2023), të gjitha armiqësore ndaj ish-metropolit.
Minusma, misioni i Kombeve të Bashkuara në Mali, me 14,000 punonjës jakë blu, një mijë prej tyre gjermanë, përfundoi tërheqjen e tij dhjetorin e kaluar, që përkon me përfundimin e misioneve europiane (civile dhe ushtarake) në Nigeri, raporton abcnews.al.
Ndërsa BE-ja është përqëndruar me juntën e grushtit të shtetit që ka marrë pushtetin në rajon, Rusia ka përfituar nga distancimi europian për të zgjeruar ndikimin e saj, duke u ofruar sundimtarëve të rinj një gamë të gjerë shërbimesh ushtarake.
Nga roja, këshilltarët, luftëtarët, trajnerët apo armët. Fillimisht e bëri përmes mercenarëve të Ëagner-it dhe më pas me forca të rregullta, në këmbim të licencave për shfrytëzimin e burimeve të tyre natyrore.
Kremlini tha të mërkurën se presidenti rus Vladimir Putin zhvilloi një bisedë me presidentin de facto të Malit, kolonelin Assimi Goïta, në të cilin të dy ranë dakord të “intensifikojnë bashkëpunimin në luftën kundër terrorizmit”, raporton abcnews.al.
Nga ana e tij, Këshilli Kombëtar për Sigurinë e Atdheut (CNSP), emri i juntës së grushtit ushtarak që mori pushtetin në Nigeri korrikun e kaluar, njoftoi se udhëheqësi i tij, gjenerali Abdourahamane Tchiani, kishte folur me Putinin që kur “bashkëpunimi për sigurinë duhet të forcohet” përmes një projekti strategjik “përfitues reciprok”.
Ishte pikërisht prania në rritje e Ëagner në Mali që bëri që BE-ja të pezullonte, në prill 2022, misionin e saj.
BE-ja ka zgjedhur të pezullojë programet e trajnimit për trupat e Malit për shkak të pamundësisë për të garantuar se ata nuk do të përfshihen në abuzime serioze të të drejtave të njeriut nga mercenarët rusë.
Europa po shikon me shqetësim paqëndrueshmërinë në rritje në rajon. Tani Perëndimi ka vazhduar të zvogëlojë pranininë atje kundrejt një Rusie që është vendosur si partneri kryesor i Malit dhe po rrit përpjekjet e tij për të bërë të njëjtën gjë në Burkina Faso dhe Nigeri, theksojnë të gjitha raportet nga Afrika Sub-Sahariane.
Një tjetër shkak për shqetësim është rritja e emigracionit të paligjshëm. Për shembull, në vitin 2023, 40,403 migrantë mbërritën nga deti në Ishujt Kanarie, që përfaqëson një rritje prej 161% krahasuar me një vit më parë.
EUTM Mali u caktua nga BE-ja si një mision trajnimi dhe këshillimi për ushtrinë e Malit me qëllim që të ishte në gjendje të luftonte terrorizmin dhe të garantonte integritetin territorial të vendit, raporton abcnews.al.
Ajo filloi në janar 2013 me një vendim të Këshillit Europian, në përgjigje të thirrjes së Këshillit të Sigurimit të OKB-së dhe kërkesës për ndihmë nga presidenti i Malit.
Në të njëjtën kohë, Franca nisi Operacionin Serval, më vonë u riemërua Barkhane dhe dërgoi trupa për të ndaluar xhihadistët të cilët, pasi mposhtën rebelët Tuareg, kishin pushtuar veriun e vendit dhe po kërcënonin të merrnin kryeqytetin, Bamako.
Më shumë se një dekadë më vonë, Franca u detyrua të tërhiqte trupat e saj pasi qeveritë e rajonit refuzuan ta bënin këtë.
BE-ja tani do të ndjekë hapat e saj.
/abcnews.al
