Situata në Europë duket se nuk është aq e qetë. “The Guardian” në një analizë të detajuar pasqyron problemet që sipas tij ndikojnë demokracinë në vende të ndryshme.
“Demokraci apo diktaturë”?, -si është e ardhmja e Europës është pyetja që ngre Timothy Garton.
“Kam qenë në më shumë se 20 vende europiane këtë vit dhe kam parë dy Europë. Në një pjesë shoh një Europë ku trenat e shpejtësisë së lartë kalojnë përtej kufijve, të vendosura për të zgjidhur konfliktet e mbetura me mjete paqësore, por nga ana tejtër shoh një tren të vjetër të ngadaltë që kalon nëpër vendet ku bombat janë bërë të përditshme. Ka një dualitet të lidhur në politikën tonë. Shumë vende evropiane kanë ende qeveri në spektrin midis qendrës së majtë dhe qendrës së djathtë, shpesh me koalicione të ndërlikuara, megjithatë të gjitha të përkushtuara në një mënyrë ose në një tjetër për të funksionuar demokracinë liberale dhe Bashkimin Evropian. Në Poloni, këtë javë mund të festohet rikthimi i një qeverie të tillë nën Donald Tusk , duke dëbuar një parti nacionaliste populiste që kishte kërcënuar në mënyrë të rrezikshme demokracinë e vendit.
Nga ana tjetër, partitë nacionaliste populiste të së djathtës së fortë kanë shënuar suksese të dukshme, nga dalja e Giorgia Melonit si kryeministër italiane vitin e kaluar, deri te fitimet shqetësuese të zgjedhjeve rajonale për Alternativën për Gjermaninë (AfD) dhe fitorja e fundit zgjedhore e Geert Ëilders në Holandë.
Udhëheqësi hungarez Viktor Orbán është më agresiv se kurrë, pasi punon kundër interesave dhe vlerave të BE-së, duke shfrytëzuar të gjitha avantazhet e anëtarësimit në të. Këto dy Europa do të bëjnë “betejë” politike me njëra-tjetrën në samitin e rëndësishëm të BE- së që do të mbahet në Bruksel.
Ajo që ata vendosin do të ndikojë ndjeshëm në çështjen më të madhe nëse ne po shkojmë drejt një Evrope të luftës apo të paqes, të diktaturës apo demokracisë, të shpërbërjes apo integrimit.
Pushtimi i plotë i Ukrainës nga Vladimir Putin më 24 shkurt 2022 i dha fund periudhës së pas-Murit – atë që filloi me rënien e Murit të Berlinit më 9 nëntor 1989 – dhe tani jemi në vitet formuese të një periudhe të re, emri i së cilës nuk e njohim ende. Në politikë, si në marrëdhënie, fillimet kanë rëndësi. Vitet e para pas vitit 1945 vendosën parametrat bazë për një rend evropian që zgjati dekada më pas, siç bënë vitet menjëherë pas 1989-ës. Intelektualisht, liderët evropianë e dinë këtë.
Lufta e Rusisë kundër Ukrainës ka ndryshuar ndjeshëm qëndrimet ndaj sigurisë në vende të tilla si Gjermania dhe Danimarka, për të mos përmendur Finlandën dhe Suedinë , të katapultuar nga neutraliteti i gjatë në anëtarësimin në NATO.
Por emocionalisht dhe në shoqërinë e gjerë, është shumë më pak e qartë. E ndarë mes këtyre dy Evropë, BE-ja supozohet të adresojë shumë nga këto çështje përpara Krishtlindjeve. Në Këshillin Evropian të kësaj jave, liderët e BE-së duhet të marrin vendimin jetik për hapjen e negociatave të anëtarësimit me Ukrainën, t’i japin asaj mbështetje të vazhdueshme ushtarake dhe financiare dhe të shtojnë buxhetin e BE-së për ta bërë të mundur këtë.
Por Orbán kërcënon të vërë veton ndaj gjithë kësaj. Ata gjithashtu synojnë të diskutojnë luftën Izrael-Hamas – në të cilën BE-ja ka qenë e ndarë dhe joefektive, megjithëse konflikti kërcënon drejtpërdrejt marrëdhëniet ndërkomunale në vetë shoqëritë tona si dhe politikën e sigurisë.
Javën e ardhshme, ministrat e financave të BE-së supozohet të bien dakord për një marrëveshje kompromisi franko-gjerman mbi rregullat e reja fiskale aq të ndërlikuara dhe të paqarta saqë është e vështirë t’i kuptosh ato. Megjithatë, rritja e ardhshme ekonomike e Evropës dhe punët që ofrojnë shanse jete për të rinjtë evropianë, do të varen nga efekti i tyre. Presidenca spanjolle e BE-së gjithashtu aspiron të arrijë marrëveshje për një paketë të re të BE-së për politikën e migracionit.
Çështja e migracionit po trondit politikën e shumicës së vendeve evropiane. Italia ka bërë një marrëveshje me Shqipërinë për emigrantët.
Qeveria e koalicionit të Gjermanisë po prezanton një grup të ri të ashpër të politikave të migracionit. Në Francë, qeveria e Emmanuel Macron sapo pësoi një disfatë dërrmuese në projektligjin e ri të emigracionit, sepse e djathta nuk e konsideroi atë mjaft të ashpër. Cila nga këto dy Evropa do të mbizotërojë?, -kjo mbetet për t’u parë”.
/abcnews.al/
