BE po përgatitet të mirëpresë anëtarët e rinj në një të ardhme të afërt, por për Turqinë, një kandidate shumëvjeçare, fundi i rrugës duket i paarritshëm, pasi negociatat e anëtarësimit janë ngrirë që nga viti 2018.
Komisioni Europian sot dorëzon raportin e tij vjetor mbi zgjerimin e BE-së për vendet kandidate, dhe të gjithë sytë do të jenë te Ukraina ose Moldavia. Por Turqia, e cila ka qenë një kandidate zyrtare për anëtarësim që nga viti 1999, pothuajse nuk është përmendur.
Fillimi i negociatave për anëtarësimin e Turqisë në BE daton në vitin 2005. Ajo u cilësua si një ngjarje historike nga Toni Bler, i cili në atë kohë ishte kryeministër i Britanisë, raporton abcnews.al
Por udhëheqësit europianë shpejt u gjendën përballë vështirësive të lidhura me pushtimin turk të Qipros veriore, fillimi i problemeve të shumta që negociatat do të hasnin.
Për shumë shtete anëtare, negociatat e anëtarësimit, të cilat kanë mbetur të ngrira që nga qershori 2018, do të jenë të bllokuara për disa kohë.Në shtator, Austria, e cila ka kundërshtuar prej kohësh pranimin e Turqisë, kërkoi që procesi të pezullohej zyrtarisht.
Zyrtarët europianë, të cilët kërkuan të mos u përmendej emri, mendojnë se kjo do të ishte më e sinqertë, por askush nuk dëshiron të bëjë hapin e parë.
Përmirësimi i marrëdhënieve BE-Turqi
Marrëdhëniet midis BE-së dhe Ankarasë aktualisht bazohen në thelb në “jep-e merr”. Kështu, Turqia merr fonde europiane në këmbim të ndihmës së saj në kontrollin e flukseve të migracionit në Europë.
Pas zgjedhjeve turke në maj, udhëheqësit europianë kishin shpresa, duke i kërkuar Komisionit Europian dhe ministrit të jashtëm të BE-së të përgatisin një raport mbi përmirësimin e marrëdhënieve.
Ky raport pritet në dhjetor, përpara një samiti të 27, por ekspertët mbeten të kujdesshëm për përparimet që mund të përfshijë.
“Unë nuk pres një ringjallje të madhe të marrëdhënieve sepse ka një numër të kufizuar fushash në të cilat mund të bëhet përparim,” tha Senem Aydin-Duzgit, profesor i marrëdhënieve ndërkombëtare në Universitetin Sabancı të Stambollit.
“Ne jemi të lodhur duke mbajtur gjallë procesin e anëtarësimit kur është e qartë se nuk ka vullnet të vërtetë politik nga ana tjetër për të ecur në rrugën demokratike,” tha një eurodeputet spanjoll.
BE-ja akuzon Turqinë për kthim prapa ndaj demokratizimit, veçanërisht pas përpjekjes së dështuar të grushtit të shtetit të vitit 2016 kundër presidentit Rexhep Tajip Erdogan, raporton abcnews.al.
Në këtë kuadër, raporti për Turqinë pritet të mjaftohet me rekomandimin e përmirësimit të bashkimit doganor mes dy palëve. Edhe për këtë, megjithatë, ekspertët janë të kujdesshëm.
“Nëse negociatat për bashkimin doganor realizohen që të fillojnë me qeverinë aktuale (turke), nuk mendoj se do të shkojnë shumë larg”, vlerëson Aydin-Duzgit.
Brukseli ndonjëherë dërgon mesazhe të përziera, por edhe Erdogani.
“Turqia nuk pret më asgjë nga Bashkimi Europian, i cili na ka bërë të presim në derën e tij për 60 vjet,” tha Erdogan në fillim të tetorit, dy muaj pasi kishte dhënë dritën jeshile të mundshme për pranimin e Suedisë në NATO që nga rifillimi i negociatave me BE-në.
Ambasadori i Turqisë në BE, Faruk Kaymakci, tha se ai ende mbështet anëtarësimin e vendit të tij. Ajo që presim është që të kemi të njëjtin trajtim si vendet e tjera kandidate”, thekson ai.
Në Bruksel, si në Ankara, shumë besojnë se një sqarim është i nevojshëm. Tashmë në vitin 2009, presidenti francez Nicolas Sarkozy dhe kancelarja gjermane Angela Merkel kishin shprehur qartë kundërshtimin e tyre ndaj pranimit të Turqisë në Europë.
Brexit që atëherë ka bërë që Turqia të humbasë aleatin e saj kryesor në BE, Britaninë. Shtetet e Bashkuara, megjithatë, vazhdojnë të bëjnë presion për të mbajtur gjallë procesin e negociatave, pasi duan ta mbajnë Turqinë, një anëtare e NATO-s, sa më larg Rusisë, veçanërisht pasi ushtria ruse pushtoi Ukrainën.
Por perspektiva e anëtarësimit të Ukrainës në BE, e cila mund të vazhdojë sot në rast të një opinioni pozitiv nga Komisioni Europian për fillimin e negociatave të anëtarësimit me Kievin, rrezikon të distancojë më tej Turqinë nga Europa.
/abcnews.al
