Shkencëtarët kanë krijuar një entitet që i ngjan shumë një embrioni të hershëm njerëzor, pa përdorur spermë, vezë apo mitër.
Ekipi i Institutit Weizmann thotë se “modeli i tyre i embrionit”, i krijuar duke përdorur qeliza staminale, duket si një embrion i vërtetë 14-ditor. Madje testi i shtatzënisë i kryer në laborator rezultoi pozitiv. Ambicia për të krijuar modele embrioni lindi nga dëshira e shkencëtarëve për të kuptuar momentet më të hershme të jetës sonë.
Javët e para pasi një spermë fekondon një vezë është një periudhë ndryshimi dramatik, nga një koleksion qelizash të paqarta në diçka që përfundimisht bëhet e dallueshme në një skanim të foshnjës. “Është një kuti e zezë dhe kjo nuk është një klishe – njohuritë tona janë shumë të kufizuara,” tha Prof Jacob Hanna, nga Instituti i Shkencave Weizmann.
Materiali fillestar
Hulumtimi i embrionit është ligjërisht, etikisht dhe teknikisht i ngarkuar. Por tani është zhvilluar një fushë që imiton zhvillimin natyror të embrionit. Ky hulumtim, i botuar në revistën Nature, përshkruhet nga ekipi izraelit si modeli i parë “i plotë” i embrionit për imitimin e të gjitha strukturave kyçe që dalin në embrionin e hershëm.
“Ky është me të vërtetë një imazh tekstual i një embrioni njerëzor të ditës 14,” thotë Prof Hanna, gjë që “nuk është bërë më parë”.
Në vend të spermës dhe vezës, materiali fillestar ishin qelizat staminale, të riprogramuara për të fituar potencialin për t’u bërë çdo lloj indi në trup.
Më pas u përdoren kimikate për të nxitur këto qeliza burimore në katër lloje qelizash të gjetura në fazat më të hershme të embrionit njerëzor:
qelizat epiblaste, të cilat bëhen embrioni i duhur (ose fetusi)
qelizat trofoblaste, të cilat shndërrohen në placentë
qelizat hipoblastike, të cilat bëhen qese mbështetëse e të verdhës
qelizat e mezodermës ekstraembrionale
Më pas këto qeliza u përzien për të krijuar embrionin.
Si u krijua embrioni
Rreth 1% e përzierjes filloi udhëtimin e grumbullimit spontan të tyre në një strukturë që i ngjan, por jo identike, një embrioni njerëzor.
Modelet e embrionit u lejuan të rriteshin dhe zhvillohen derisa të ishin të krahasueshme me një embrion 14 ditë pas fekondimit. Në shumë vende, ky është kufiri ligjor për kërkimin normal të embrionit.
