Gjithnjë e më shumë njerëz po dëshpërohen duke kërkuar një banesë me qira të përballueshme. Kjo ka potencial shpërthyes në shoqëri. Oferta është e pakët, qiratë po rriten, të ardhurat nuk mjaftojnë për të paguar qiranë.
Kush kërkon një banesë në një zonë të mirë banimi në Berlin duhet të ketë shumë para. “Jepet menjëherë me qira” shkruhet në një platformë online “një apartament i mrekullueshëm me hapësirë me 4 dhoma” në lagjen Charlottenburg është në ofertë. 182 metra katrorë i mobiluar, me qira mujore 8.190 euro. Plus kostot e ngrohjes, korentit, ujit dhe shërbimeve të tjera e rrisin çmimin në 50 euro për metër katror.
Si një qira e përballueshme sociale në Gjermani aktualisht konsiderohet nga 6,50 deri në 7,50 euro për metër katror. Por me një çmim të tillë aktualisht në Berlin nuk arrin të gjesh as “ofertën e ofertave të muajit”. Me të tilla çmime ofrohen aktualisht banesat me 96 metra katror në skajin më lindor të qytetit me një qira mujore prej 725 eurosh. Meqënëse apartamenti ndodhet në katin e gjashtë pa ashensor kërkohet “një familje sportive”. Familjes mundësisht duhet t’i vijë përdoresh edhe punët e ndërtimit, sepse apartamenti duhet të rinovohet.
Qiraja gëlltiti të ardhurat mujore
Sipas Entit Federal të Statistikave, të ardhurat mesatare neto në Gjermani, pra ato që mbeten pas zbritjes së taksave dhe kontributeve të sigurimeve shoqërore, janë 2.165 euro. Rreth një e treta e të ardhurave shpenzohet për qira. Megjithatë, kur bëhet fjalë për qira të reja, kjo shpesh nuk është më e mjaftueshme.
Në Mynih, një metër katror kushton 19 euro me qira, në Shtutgart 18 euro, në Dyseldorf dhe Këln 12 deri në 13 euro dhe në Berlin 11 euro. “Kërkesa e lartë për hapësirë jetese të përballueshme plotëson rritjen historike të qirasë dhe ofertën që është shumë e pakët”, thuhet në një deklaratë aktuale nga portali online Immoscout24.
Më pak blerës, më shumë qiraxhinj
Gjermania tradicionalisht është një vend i qiraxhinjve. Ndërsa kuota e pronësisë në Europë mesatarisht është rreth 70 përqind, në Gjermani vetëm 46 përqind jetojnë në banesa e tyre private. Në qytetet e mëdha kjo kuotë është edhe më e ulët. Në Hamburg vetëm 22 për qind banojnë në shtëpinë e tyre, në Berlin madje vetëm 14 për qind.
Në Berlin kishte dhe demostrata kundër qirave të larta: Në qytetet e mëdha rriten çdo vit kostot e banimit.
Në mbarë botën po rriten çmimet e imobiljeve. Instituti Ifo dhe Instituti i Zvicrës për Politikën Ekonomike parashikojnë, që në dhjetë vitet e ardhëshme mesatarisht duhet llogaritur me një rritje prej nëntë për qind. Për Gjermaninë parashikohet një rritje me shtatë për qind. Bashkë me rritjen e inetersave të kredive kjo e bën të papërballueshme blerjen e një banese. Mbetet pra alternativë marrja me qira e banesës. Kjo e ashpërson mungesën në tregun e qirave dhe nxit rritjen e mëtejshme të çmimeve.
Përse është kaq i tensionuar tregu i banimit?
Sipas një studimi të Institutit Eduard-Pestel për studimet e sistemeve në Gjermani mungojnë më shumë se 700.000 banesa në segmentin e çmimeve të favorshme. Qeveria ka deklaruar, se do të kujdeset për ndërtimin e 400.000 banesave të reja çdo vit. Faktikisht sivjet do të arrihet pak më shumë se gjysma, ndërsa më 2024 arritja e objektivit do të jetë dukshëm më e vështirë. Këtë e ka përllogaritur Instituti për studimet Makroekonomike dhe Koniunkturën i afërt me sindikatat.
Lufta në Ukrainë dhe inflacioni i kanë rritur kostot e ndërtimit. Ekspertët parashikojnë, që do të jetë pothuajse e pamundur që të ndërtohet me një kosto më pak se 5000€ për metër katror. Ka mungesë punëtorësh dhe lëndësh ndërtimi, në kantjere puna po ndërpritet. Në maj të këtij viti numri i lejeve të ndërtimit ka rënë me 25,9 përqind krahasuar me të njëjtin muaj të një viti më parë. Ndërkohë që në Gjermani ka shumë pak banesa sociale me sponsorizim nga shteti. Të tilla janë ndërtuar kryesisht në vitetet 1950 deri më 1970, ndërsa dekadat e fundit aspak.
Shoqatata sociale kërkojnë rregullimin e tregut të qirave
Shoqatat sociale paralajmërojnë, se banimi po kthehet gjithnjë e më shumë në një çështje ekzistenciale në Gjermani. Kjo krijon tensione me potencial shpërthyes në shoqëri. Një banesë me çmim të arsyeshëm është e drejtë e njeriut, theksojnë këto shoqata.
Qira të kontrolluara nga shteti? Shumica e qytetarëve e konsiderojnë si pozitive këtë. Por Gjykata Kushtetuese në vitin 2020 e hodhi poshtë normimin e qirave të aplikuar në Berlin. Përmes një kërkese në parlament kërkohet tani sërish që politika e strehimit të jetë një detyrë publike dhe e shtetit me prioritet të lartë dhe që përmes rregullimit të qirave me një tavan të krijohet më shumë drejtësi në tregun e imobiljeve për strehimin. Nga ana tjetër kritikët tërheqin vëmendjen, se një normim i tillë do të frentonte ndërtimin, sepse pa joshjen për përfitim financiar mund të stepen investitorët./DW
