Filmi “Diktatori i madh” u shkrua dhe u drejtua nga Charles Chaplin, i cili gjithashtu luajti rolin kryesor. I publikuar më 15 tetor 1940, filmi është një satirë mbi Adolf Hitlerin dhe regjimin nazist.
Filmi i Chaplin është i jashtëzakonshëm, veçanërisht sepse, megjithëse xhirimet filluan në vitin 1937, ai parashikoi politikën agresive të Hitlerit që çoi në Luftën e Dytë Botërore.
Në kontekstin e vitit në të cilin u shfaq, filmi dëshmoi një akt guximi të veçantë jo vetëm sepse Shtetet e Bashkuara, vendi ku Chaplin prodhoi këtë film, nuk ishte në konflikt me Gjermaninë naziste, por edhe për portretizimin e persekutimit të hebrenjve në të gjithë Europën.
Filmi u përpoq të përfaqësonte regjimin e zymtë nazist, gjithashtu konsiderohet një pjesë e propagandës kundër fashizmit për shikuesit amerikanë.
Nga komedia në realitet
Filmi është një pikë kthese në karrierën artistike të Chaplin. Është filmi i parë në të cilin Chaplin mbajti një qëndrim të qartë politik. Në fakt, përfshirja e tij në politikë dhe shprehja hapur e vizioneve të tij për të majtën do t’i sillte vetëm probleme regjisorit britanik.
Chaplin luan një rol të dyfishtë në film: atë të berberit hebre dhe atë të diktatorit, Adenoid Hynkel, një personazh i modeluar sipas Adolf Hitlerit.
Emrat e ndihmësve të Hynkelit janë parodi të atyre të ndihmësve të Hitlerit. Garbitsch, ose dora e djathtë e Hynkelit, i ngjason shumë Joseph Goebbels, dhe Marshall Herring i ngjan shumë komandantit të Forcave Ajrore Luftwaffe, Hermann Göring.
Benito Mussolini është quajtur në film Benzino Napaloni. Duket se filmi, i ndaluar në Gjermaninë naziste, si dhe në shtetet nën ndikimin e saj (përfshi Rumaninë), është parë nga Adolf Hitleri dhe krerët e regjimit nazist, raporton abcnews.al.
Kjo gjithashtu u ofroi nazistëve një shije të asaj që amerikanët po mendonin për ta. Ajo që ata panë ishte një komb që u përpoq të tallte Gjermaninë naziste nga frika.
Kombet e tjera që ishin neutrale në Luftën e Dytë Botërore kritikuan Amerikën në fillim të luftës dhe se komedia në formën indirekte të propagandës është e vetmja armë që Amerika ka kundër Gjermanisë naziste.
Megjithatë, filmi ofroi një pamje të qartë se si Hitleri dhe Musolini do të vepronin në Luftën e Dytë Botërore. Një tjetër faktor i rëndësishëm është fjalimi frymëzues dhe motivues i mbajtur nga Charlie Chaplin në rolin e tij të Hynkel.
Fjalimi në fakt përpiqet të tregojë anën e kundërt të një lideri fashist, një lideri që nuk do t’i trajtonte ushtarët si mish për top dhe as kombësitë e tjera inferiore.
/abcnews.al
