Astronomët gjejnë objektin misterioz që rrotullohet rreth një ylli

schedule16:51 - 4 Janar, 2022

schedule 16:51 - 4 Janar, 2022

Satelliti Transiting Exoplanet Survey, TESS, u lançua në vitin 2018 me qëllimin e zbulimit të planetëve të vegjël rreth yjeve fqinjë më të afërt të diellit. TESS deri më tani ka zbuluar 172 ekzoplanete të konfirmuara dhe ka përpiluar një listë me 4703 ekzoplanete kandidate. Kamera e tij e ndjeshme merr imazhe që përfshijnë një fushë të madhe shikimi, më shumë se dyfishi i sipërfaqes së konstelacionit të Orionit, dhe TESS ka mbledhur gjithashtu një Katalog hyrës TESS (TIC) me mbi 1 miliard objekte. Studimet vijuese të objekteve TIC kanë zbuluar se ato vijnë nga pulsimet yjore, goditjet nga supernova, planetët në shpërbërje, yjet binare gravitacionale, sistemet e trefishta të yjeve që eklipsin, fshehjet e diskut dhe më shumë.

Astronomja e Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics (CfA) Karen Collins ishte anëtare e një ekipi të madh që zbuloi objektin misterioz të ndryshueshëm TIC 400799224. Ata kërkuan Katalogun duke përdorur mjete llogaritëse të bazuara në mësimin e makinerive të zhvilluara nga sjelljet e vëzhguara të qindra mijëra objekte të njohura të ndryshueshme; metoda ka gjetur më parë planetë dhe trupa në shpërbërje që po lëshojnë pluhur, për shembull. Burimi i pazakontë TIC 400799224 u vu re papritmas për shkak të rënies së shpejtë të shkëlqimit, me gati 25% në vetëm disa katër orë, e ndjekur nga disa ndryshime të mprehta të shkëlqimit që secili mund të interpretohej si një eklips.

Astronomët studiuan TIC 400799224 me një sërë objektesh, duke përfshirë disa që kanë hartuar qiellin për më shumë se sa ka funksionuar TESS. Ata zbuluan se objekti është ndoshta një sistem yjor binar dhe se një nga yjet pulson me një periudhë 19.77 ditore, ndoshta nga një trup orbital që lëshon periodikisht re pluhuri që fshehin yllin. Por ndërsa periodiciteti është i rreptë, mbulimet e pluhurit të yllit janë të çrregullta në format, thellësitë dhe kohëzgjatjet e tyre dhe janë të dallueshme (të paktën nga toka) vetëm rreth një të tretën e rasteve ose më pak. Vetë natyra e trupit që rrotullohet është e çuditshme, sepse sasia e pluhurit të emetuar është e madhe; nëse do të prodhohej nga shpërbërja e një objekti si asteroidi Ceres në sistemin tonë diellor, ai do të mbijetonte vetëm rreth tetë mijë vjet përpara se të zhdukej.

Ekipi planifikon të vazhdojë monitorimin e objektit dhe të përfshijë vëzhgime historike të qiellit në përpjekje për të përcaktuar variacionet e tij gjatë shumë dekadave./abcnews.al