Shtatori, që prej katër vitesh, është muaji i shenjtërimit të Nënë Terezës nga Papa Françesku. Për të nderuar veprën e shenjtores, misionares katolike shqiptare, emrin e saj e mban sot aeroporti i vetëm ndërkombëtar, Qendra Spitalore Universitare, më e madhja në vend, sheshi ku mbajti meshën e shenjtë Papa Françesku, kur vizitoi Tiranën, në shtator të vitit 2014. Statuja e saj është vendosur në hyrje të Katedrales Katolike të Shën Palit në kryeqytet, ku Papa Gjon Pali i II-të vuri gurin e parë në themelin e saj, kur vizitoi në 1993 për herë të parë Shqipërinë, pas shembjes së regjimit komunist. Posta Shqiptare ka emetuar pulla me portretin e Nënë Terezës. Por përtej këtij nderimi shenjtorja është e pranishme në Shqipëri me trashëgiminë e saj shpirtërore, me mesazhet universale për kuptimin e jetës dhe marrëdhënieve mes njerëzve.
Mesazhe me vlerë aktuale për paqen, drejtësinë, dinjitetin
Arkipeshkvi Metropolit i Tiranës dhe Durrësit, Imzot George Frendo, në bisedë me Deutsche Wellen, thotë se Nënë Tereza është shenjtorja e parë shqiptare pas shumë shekujsh. “Shenjtori i parë shqiptar ka qenë Shën Asti, ipeshkvi i Durrësit, i shpallur martir në shekujt e I-rë dhe të II-të të Krishtërimit. Pas tij, në lashtësi, ka patur edhe të tjerë. Për disa shekuj nuk pati shenjtorë shqiptarë deri kur Nënë Tereza u shpall shenjtore 4 vjet më parë, më 5 shtator 2016. Në vitin 1979, ajo meritoi çmimin Nobel për Paqen, me motivacionin “për punën e saj në luftën për të kapërcyer varfërinë dhe fatkeqësinë, që përbëjnë kërcënim për paqen”, thotë Imzot George Frendo, me origjinë nga Malta dhe nënshtetësi shqiptare.
Kur e pyes se çfarë është drejtësia për shenjtoren shqiptare ai thotë, se “për Nënë Terezën drejtësia është themeli i paqes. Paqja nuk është inerci. Për paqen duhet luftuar kundër padrejtësisë, egoizmit, korrupsionit. Paqja nuk është kompromis. Ajo vjen vetëm përmes drejtësisë, të vërtetës, respektit ndaj dinjitetit të pazëvendësueshëm të njeriut.”
Kontributi më i madh në trashëgiminë e çmuar shpirtërore të shenjtores shqiptare është pikërisht mesazhi që çdo njeri ka një dinjitet të pazëvendësueshëm, thjesht për faktin që është njeri. “Si besimtare e fortë katolike, në fytyrën e çdo njeriu, sidomos të atyre që ishin të sëmurë, të varfër, të braktisur, të mënjanuar, viktima të padrejtësisë, ajo shihte shëmbëlltyrën, fytyrën e Krishtit. Nënë Tereza ia kushtoi gjithë jetën e saj të vërtetës se të gjithë njerëzit janë krijuar të barabartë dhe janë pajisur nga Zoti me një bukuri dhe vlerë të veçantë, të patjetërsueshme,” thotë për DW, Imzot George Frendo.
Politikanët në Shqipëri të hapin sytë për të varfërit
Imzot George Frendo i sheh zgjedhjet parlamentare në Shqipëri, në pranverën e ardhshme, më 25 prill, si një mundësi e mirë që shoqëria dhe politika të kthejnë më shumë sytë tek të varfërit dhe shtresat në nevojë. “Në Shqipëri ka ende shumë të varfër, edhe pse situata në krahasim me 25 vite më parë është përmirësuar. Ka shumë diferenca dhe pabarazi sociale. Edhe në Shqipëri po rendet pas fitimit personal dhe harresës ndaj botës së varfër. Jetojmë në një botë të trazuar, me mentalitet konsumist, materialist, që ka korruptuar edhe politikën.
Dëshira e Imzot George Frendos me afrimin e zgjedhjeve parlamentare 2021: “Uroj që politikanët të jenë më të vetëdijshëm për ekzistencën e botës së të varfërve dhe të interesohen jo vetëm për të fituar votat e saj, por edhe për të respektuar dinjitetin e njerëzve të kësaj bote, për të kontribuar që të varfërit të kenë një jetë më të denjë si qënie njerëzore.”
Ai citon Papa Françeskun t’i ketë përkufizuar shoqëritë e sotme si “globalizim të diferencës”. “Politikanët në Shqipëri duhet të hapin mirë sytë për të zbutur diferencat sociale, përmirësusar situatën e të varfërve, anonimëve, të mënjanuarve nga shoqëria përmes politikash mbështetëse dhe integruese”, thotë Imzot George Frendo.
Për çfarë lloj politikanësh ka nevojë Shqipëria?
Kleriku i lartë katolik ka këndvështrimin e tij edhe për politikanët që i duhen Shqipërisë. “Kemi nevojë për politikanë të pastër, të matur, në qeveri dhe Parlament. Kemi nevojë për politikanë që nuk kërkojnë as të mirën personale, as të mirën e partisë por të mirën e shoqërisë. Shoh që në Shqipëri ka luftë për të fituar autoritet, por autoriteti është shërbim. Fjala Ministër, është fjalë latine, me origjinë nga greqishtja, që do të thotë shërbëtor, njeri në shërbim të publikut. Një shtet i korruptuar është rrezik i madh për shoqërinë. Në një shtet të tillë të pasurit paguajnë dhe fitojnë gjithçka, të varfërit që s’kanë para humbin dhe vuajnë,” thotë Imzot George Frendo.
“Jam shqiptare, si besim jam katolike, por i përkas gjithë botës”
Kështu tha Nënë Tereza në fjalën e saj në ceremoninë për nder të marrjes të çmimit Nobel, në Stokholm, në fund tetorin e vitit 1979. Prejardhjen e saj shqiptare ajo do ta vinte në dukje edhe në një dorëshkrim, të publikuar në Shqipëri, për herë të parë, këtë shtator në ekspozitën “Nënë Tereza, Shenjtorja Shqiptare”, që u hap në “Qendrën për Hapje dhe Dialog” kushtuar 4 vjetorit të shenjtërimit të saj.
Ky dorëshkrim i adresohej ish-presidentit të fundit komunist të Shqipërisë, Ramiz Alia. Shenjtorja shqiptare e pati shkruar atë në fund tetorin e vitit 1989, në vitin që historianët i referohen si “annus mirabilis*, pasi në 9 nëntor të atij viti ra Muri i Berlinit. “Zemra ime ka një dëshirë të madhe me ardh në Shqipni. Ja kam dhan besën e shqiptarit Zotit me prue dashni dhe pagje mbi gjithë botën”, thotë ajo në fragmentin e shkruar në gjuhën shqipe në këtë letër, ku i kërkonte Ramiz Alisë hapjen e misionit të motrave të saj edhe në Shqipëri.
Eridana Çano, drejtore e Qendrës për Hapje dhe Dialog
Interes dhe emocion në kohë pandemie
Eridana Çano, drejtore e Qendrës për Hapje dhe Dialog, thotë për DW se ekspozita edhe pse modeste për nga artefaktet e saj, e përbërë vetëm nga tri dorëshkrime dhe një foto të Nënë Terezës nga fotografi i njohur francez, Michel Setboun, gjatë një prej vizitave të Nënë Terezës në Shqipëri, pati shumë interes, kureshtje dhe emocion.
“Shumë vizitorë erdhën edhe pse jemi në kushtet e vështira të pandemisë Corona, kur duhen respektuar masat kufizuese. Publiku tregoi shumë interes ndaj dorëshkrimeve origjinale që përꞔojnë mesazhet e paqes, dashurisë, lumturisë që jepte dhe vazhdon të japë Nënë Tereza. Mendoj se kanë gjetur nxitje, frymëzim për të mbështetur njerëzit në nevojë, ata që po preken nga virusi Corona apo që kanë probleme ekonomike dhe sociale, të mënjanuarit, të varfërit. Është koha që mesazhet e saj të bëhen më shumë pjesë e jetës shpirtërore, humanizmit dhe marrëdhënieve njerëzore mes gjithë shqiptarëve, kudo që ata ndodhen. Kemi plane që kjo të bëhet një ekspozitë shëtitëse në të gjitha trevat shqip folëse dhe në diasporë” thotë për DW, Eridana Çano./mv. abcnews.al
