Loading ...
Udhëheqësi venezuelian Nicolás Maduro thotë se presioni në rritje nga SHBA-të reduktohet në një gjë: Uashingtoni dëshiron të rrëmbejë rezervat e mëdha të naftës të kombit të Amerikës së Jugut.
Këtë javë ushtria amerikane sekuestroi një cisternë nafte, e cila dyshohet se transportonte naftë venezueliane në shkelje të sanksioneve të SHBA-së, dhe kërcënoi me veprime kundër anijeve të tjera.
Ky veprim pasoi një seri sulmesh ushtarake ndaj anijeve venezueliane, të cilat SHBA-të i pretendojnë si anije trafikimi droge. Presidenti Donald Trump i ka bërë thirrje Maduros të largohet nga detyra, duke e akuzuar atë për dërgimin e narkotikëve dhe vrasësve në SHBA.
Pra, a është nafta e Venezuelës ajo që Trump dëshiron vërtet? Dhe a ia vlen vërtet?
Sa naftë ka Venezuela?
Është e vërtetë se me rreth 303 miliardë fuçi, Venezuela është shtëpia e rezervave më të mëdha të provuara të naftës në botë.
Por sasia e naftës që vendi prodhon në të vërtetë sot është e vogël në krahasim.
Prodhimi ka rënë ndjeshëm që nga fillimi i viteve 2000, pasi ish-presidenti Hugo Chavez dhe më pas administrata Maduro shtrënguan kontrollin mbi kompaninë shtetërore të naftës, PDVSA, duke çuar në një eksod të stafit më me përvojë.
Edhe pse disa firma perëndimore të naftës, përfshirë kompaninë amerikane Chevron, janë ende aktive në vend, operacionet e tyre janë zvogëluar ndjeshëm pasi SHBA-të kanë zgjeruar sanksionet dhe kanë synuar eksportet e naftës, duke synuar të frenojnë aksesin e Maduros në një linjë kyçe ekonomike.
Sanksionet – të cilat SHBA-të i vendosën për herë të parë në vitin 2015 gjatë administratës së Presidentit Barack Obama për shkelje të dyshuara të të drejtave të njeriut – e kanë lënë gjithashtu vendin kryesisht të izoluar nga investimet dhe pjesët që i nevojiten.
“Sfida e vërtetë që kanë është infrastruktura e tyre”, thotë Callum Macpherson, kreu i mallrave në Investec.
Në nëntor, Venezuela prodhoi rreth 860,000 fuçi në ditë, sipas raportit të fundit të tregut të naftës nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë.
Kjo është mezi një e treta e asaj që ishte 10 vjet më parë dhe përbën më pak se 1% të konsumit botëror të naftës.
A e do Trump naftën e Venezuelës?
Disa në SHBA kanë argumentuar për ndërhyrjen në Venezuelë duke treguar mundësitë që bizneset amerikane kanë për të ringjallur industrinë e naftës.
“Venezuela, për kompanitë amerikane të naftës, do të jetë një ditë e shkëlqyer”, tha kongresmenja republikane e Floridës, María Elvira Salazar, në një intervistë të kohëve të fundit në Fox Business.
“Kompanitë amerikane mund të hyjnë dhe të rregullojnë të gjitha tubat e naftës, të gjitha platformat e naftës dhe gjithçka që ka të bëjë me… naftën dhe derivatet e saj.”
Trump mund të duket i hapur ndaj argumenteve të tilla.
Ai bëri fushatë me sloganin “shpime, shpime, shpime” dhe në përgjithësi ka bërë thirrje për zgjerimin e prodhimit të naftës, të cilin e ka lidhur me çmime më të ulëta për amerikanët.
Por kur bëhet fjalë për Venezuelën, Shtëpia e Bardhë ka thënë se është e shqetësuar për trafikun e drogës dhe atë që e sheh si paligjshmëri të Maduros.
E pyetur të enjten nëse fushata amerikane në rajon kishte të bënte me drogën apo naftën, sekretarja e shtypit e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt, tha se administrata ishte e përqendruar në “shumë gjëra”.
Ajo e quajti ndalimin e fluksit të drogave të paligjshme në SHBA përparësinë e saj “numër një”.
Clayton Siegle, një bashkëpunëtor i lartë për sigurinë energjetike në organizatën kërkimore Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare, thotë se i merr deklarata të tilla “kryesisht si të vërteta”.
Ai vuri në dukje interesin e hershëm në rajon të aktorëve kryesorë si Sekretari i Shtetit Marco Rubio.
“Thjesht nuk kam parë prova mbështetëse se nafta është në qendër të ambicieve të saj”, thotë ai.
Çfarë interesash kanë SHBA-të në Venezuelë?
Kjo nuk do të thotë që kompanitë amerikane nuk do të ishin të interesuara.
Për momentin, Chevron është i vetmi prodhues amerikan i naftës që është ende aktiv në Venezuelë, pasi mori një licencë nën ish-Presidentin Joe Biden në vitin 2022 për të operuar, pavarësisht sanksioneve të SHBA-së.
Administrata Trump i zgjati firmës një tjetër përjashtim këtë vit, megjithëse ka revokuar përjashtimet për firma të tjera, të tilla si Repsol e Spanjës, në një përpjekje për të frenuar fluksin e fondeve për regjimin e Maduros.
Sot, Chevron përbën rreth një të pestën e prodhimit të naftës në Venezuelë.
Analistët thonë se Chevron do të ishte ndër ata që do të ishin në pozicionin më të mirë për të përfituar, nëse SHBA-të do të fillonin të hiqnin barrierat e tyre kundër marrëveshjes me Venezuelën.
Rafineritë në SHBA, veçanërisht ato përreth Bregut të Gjirit, janë gjithashtu të etura për llojin “më të rëndë” të naftës bruto që prodhon Venezuela, e cila tenton të jetë më pak e kushtueshme dhe për këtë arsye më fitimprurëse për t’u përpunuar.
“Vitet e fundit, për rafineritë e Bregut të Gjirit të SHBA-së ka qenë problematike që Venezuela ka qenë nën sanksione dhe ka ulur prodhimin, sepse kjo do të thotë se ka më pak naftë të rëndë bruto në dispozicion”, thotë Matt Smith, analist i naftës në Kpler.
“Edhe nëse nuk do të përfshiheshin në anën e prodhimit, do të ishin një blerës i zellshëm i saj.”
Cilat janë sfidat?
Ndërsa çdo zgjerim i eksporteve të naftës nga Venezuela mund të ndihmojë në uljen e çmimeve në SHBA, analistët thonë se kjo do të duhet kohë, me prodhimin aktual shumë të kufizuar për të pasur një ndikim të rëndësishëm.
Dhe rikthimi i industrisë së naftës së Venezuelës në lavdinë e saj të mëparshme do të ishte një detyrë e vështirë.
Sipas një raporti të kohëve të fundit të Wood Mackenzie , menaxhimi i përmirësuar dhe disa investime modeste mund të ndihmojnë në rritjen e prodhimit të naftës në Venezuelë në rreth dy milionë fuçi në ditë gjatë dy viteve të ardhshme.
Por analistët paralajmëruan se do të duheshin dhjetëra miliarda dollarë – dhe potencialisht një dekadë – për të rritur prodhimin në mënyrë më të konsiderueshme.
Ata thanë gjithashtu se kompanitë mund të dekurajohen nga ndërlikime të mundshme si anëtarësimi i tyre në Organizatën e Vendeve Eksportuese të Naftës (OPEC).
Një rrezik tjetër është perspektiva e kërkesës për naftë, pasi ajo bëhet relativisht më pak e rëndësishme si burim energjie, thotë David Oxley, kryeekonomist i klimës dhe mallrave në Capital Economics.
“Kërkesa për naftë nuk do të bjerë ndjeshëm, por nuk po rritet më siç ishte më parë. Ne e shohim atë si të dobët dhe do të fillojë të bjerë në fund të viteve 2030”, thotë ai.
“Kushdo që investon në sektorin e naftës në Venezuelë do të duhet të mendojë, a ia vlen?”
Edhe nëse Maduro do të rrëzohej ose barrierat amerikane do të hiqeshin, zoti Oxley thotë se nuk është e qartë se sa të gatshme do të ishin kompanitë për të angazhuar kohën dhe paratë që do të duheshin për të rikthyer naftën e Venezuelës në punë.
“Sa i përket naftës, do të duheshin shumë investime. Sigurisht në miliarda,” thotë ai, “‘Shponi, shponi, shponi’ – kjo është në rregull, por kompanitë private do të vijnë dhe do ta bëjnë këtë vetëm nëse është fitimprurëse.”/abcnews.al
