Shumë njerëz janë të vetëdijshëm për smogun e vitit 1952. Mbi 12,000 njerëz vdiqën atë ditë për shkak të smogut dhe për mbi 60 vite, shkaku mbeti një enigmë. Më 5 dhjetor 1952, Londra ishte e mbushur me njerëz që filluan të bënin pazar për ngjarjet festive të Krishtlindjeve.
Gjatë pasdites, smogu mbuloi me shpejtësi të gjithë qytetin. Njerëzit nuk i kushtuan shumë vëmendje pasi mendonin se ishte thjesht një parashikim i motit të keq. Të gjithë menduan se do të kalonte pas një dite, por nuk ndodhi.
Në mëngjesin e 6 dhjetorit, qielli në Londër mori ngjyrë të gjelbër. Më 7 dhjetor, ndërsa smogu vazhdonte të përhapej, ajri u rëndua, duke e bërë shumë të vështirë frymëmarrjen.
Njerëzit që kishin probleme me mushkëritë u shtruan në spital. Fatmirësisht, më 9 dhjetor, smogu filloi të zbehej, por në atë kohë mbi 150 mijë persona ishin shtruar në spital dhe mbi 12 mijë kishin vdekur për shkak të komplikimeve shëndetësore, shumica prej të cilëve kishin probleme me mushkritë, raporton abcnews.al.
Asnjë ekspert mjekësor nuk ishte në gjendje të përcaktonte se çfarë e kishte shkaktuar smogun.
Shkaku zbulohet pas 60 vitesh
Një sërë studimesh akademike u zhvilluan në vitet 2000, duke përshkruar saktësisht se çfarë e shkaktoi smogun dhe implikimet shëndetësore tek ata që u prekën, si dhe tek ata që fatkeqësisht vdiqën.
Ajo që ndodhi ishte se një masë e madhe ajri i ftohtë nga veriu kishte pushtuar atmosferën e Londrës dhe në kombinim me të gjithë nxehtësinë e prodhuar nga sasitë e mëdha të oxhaqeve gjatë dhjetorit, e detyroi këtë masë të ftohtë ajri të qëndronte në nivelin e tokës, raporton abcnews.al.
Për shkak të trashësisë së smogut, ai bartte shumë më tepër toksina nga qymyri i djegur brenda shtëpive, si dhe fabrikave. Për të qenë më i saktë, dioksidi i sulfatit i prodhuar nga djegia e qymyrit me cilësi të ulët u shndërrua nga ajri i ftohtë në acid sulfurik përmes një procesi të stimuluar nga dioksidi i azotit, shumë i rrezikshëm për njerëzit.
Një tjetër gjë për t’u theksuar është niveli i lartë i ndotjes në Londër në atë kohë. Ishte në fakt një kulm për zonën industriale ku qeveria po luftonte për të zhvendosur disa nga fabrikat brenda qytetit pasi po shkaktonte ndotje të madhe.
Në atë kohë njerëzit mendonin se niveli i lartë i ndotjes ishte ajo që shkaktoi smogun dhe vdekjen e kaq shumë njerëzve.
U deshën mbi 60 vite që shkenca të zgjidhte këtë enigmë.
/abcnews.al
