Gati 2.000 fëmijë nën pesë vjeç vdesin çdo ditë nga ndotja e ajrit, që ka tejkaluar kushtet e këqija higjienike dhe mungesën e ujit të pastër, duke u bërë faktori i dytë më i madh i rrezikut shëndetësor për fëmijët e vegjël në mbarë botën.
Më shumë se 8 milionë vdekje, të fëmijëve dhe të rriturve, u shkaktuan nga ndotja e ajrit në vitin 2021, sipas një studimi të ri nga Instituti i Efekteve Shëndetësore (HEI).
Ajri i ndotur është tani vrasësi i dytë më i madh në nivel global, duke tejkaluar përdorimin e duhanit dhe i dyti vetëm pas presionit të lartë të gjakut, si një faktor rreziku për vdekje në popullatën e përgjithshme. Tek fëmijët nën pesë vjeç, ndotja e ajrit është e dyta pas kequshqyerjes si një faktor rreziku në vdekshmëri.
Raporti i sivjetshëm i gjendjes globale të ajrit , i publikuar në partneritet me Unicef, tregon gjithashtu se fëmijët në vendet e varfra po vuajnë disa nga ndikimet më të këqija, me shkallën e vdekjeve të lidhura me ndotjen e ajrit tek fëmijët nën pesë vjeç, 100 herë më i lartë në pjesën më të madhe të Afrikës sesa në vendet me të ardhura të larta.
Pallavi Pant, autori kryesor i raportit, vuri në dukje pabarazitë e mëdha që raporti ka zbuluar. “Pjesa e madhe e barrës mbahen nga fëmijët e vegjël, popullsia më e madhe dhe vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme”, tha ajo.
Grimcat e vogla të quajtura PM2.5 – që do të thotë se janë më të vogla se 2.5 mikrometra në diametër – janë fajtorë për më shumë se 90% të vdekjeve globale nga ndotja e ajrit, thuhet në raport. Grimcat PM2.5 mund të hyjnë në qarkullimin e gjakut dhe janë zbuluar se prekin organet në të gjithë trupin . Është zbuluar se ato lidhen jo vetëm me sëmundjet e mushkërive, por edhe me sëmundjet e zemrës, goditjen në tru, diabetin dhe abortin.
Kitty van der Heijden, zëvendësdrejtoresha ekzekutive e Unicef-it, tha: “Mosveprimi ynë po ka efekte të thella në gjeneratën e ardhshme, me ndikime në shëndetin dhe mirëqenien gjatë gjithë jetës. Urgjenca globale është e pamohueshme. Është e domosdoshme që qeveritë dhe bizneset t’i marrin në konsideratë këto vlerësime dhe të dhëna të disponueshme në nivel lokal dhe t’i përdorin ato për të informuar veprime kuptimplota, të përqendruara te fëmijët për të reduktuar ndotjen e ajrit dhe për të mbrojtur shëndetin e fëmijëve.”
/abcnews.al
