Astronomët kanë zbuluar rrezet X nga Urani për herë të parë, në zbulimet që mund t’i ndihmojnë ata të mësojnë më shumë rreth planetit të shtatë nga dielli.
Në një studim të botuar nga Journal of Geophysical Research të mërkurën, shkencëtarët nga MB, Franca, Amerika dhe Kina thanë se kishin zbuluar rrezet X të emetuara nga planeti falë pamjeve të marra nga Observatori i rrezeve X Chandra të NASA-s, një teleskop hapësinor.
Ata studiuan vëzhgimet e marra në 2002 dhe 2017 nga observatori Chandra, duke zbuluar rrezet X në vëzhgimin e parë dhe një flakërim të rrezeve X në ato të marra 15 vjet më vonë, tha NASA.
Studimi tha se Urani dhe Neptuni ishin, deri në këto zbulime, planetët e vetëm në sistemin diellor ku rrezet X nuk ishin zbuluar.
Urani është planeti i shtatë nga Dielli dhe ka dy grupe unazash rreth ekuatorit të tij. Planeti, i cili ka katër herë diametrin e Tokës, rrotullohet në anën e tij, duke e bërë atë të ndryshëm nga të gjithë planetët e tjerë në sistemin diellor.
Urani është i përbërë pothuajse tërësisht nga hidrogjeni dhe heliumi.
Dritat e shpërndara me rreze X nga dielli janë vërejtur si në Jupiter ashtu edhe në Saturn, por jo në Uran ose Neptun, sipas Independent.
Ashtu si me Jupiterin dhe Saturnin, NASA tha se shkaku për Uranin që lëshonte rrezet X ishte “kryesisht dielli”.
Sidoqoftë, deklarata e NASA-s shtoi se “ka lë të kuptohet tantalizuese se të paktën një burim tjetër i rrezeve X është i pranishëm”, diçka që, nëse konfirmohet, “mund të ketë implikime intriguese për të kuptuar Uranin”.
Unazat e planetit mund të prodhojnë rrezet X. Urani është i rrethuar nga elektronet dhe protonet në hapësirën e afërt, të cilat, nëse përplasen me unazat, mund të shkaktojnë që ata të shkëlqejnë dhe të lëshojnë rrezet X.
Një mundësi tjetër, tha NASA, është që rrezet X të kenë ardhur nga aurora në planet. Ngjyrat e ndritshme që shihen në dritat veriore dhe aurora të tjera në Tokë shkaktohen nga grimcat me energji të lartë që ndërveprojnë me atmosferën.
Në Tokë, këto aurora lëshojnë rrezet X sepse elektronet udhëtojnë poshtë vijave të fushës magnetike në pole dhe ngadalësohen nga atmosfera.
Sidoqoftë, shkencëtarët nuk janë të sigurt se çfarë i shkakton aurora Uranit dhe, për shkak të boshtit të saj të pazakontë, aurora mund të ketë “jashtëzakonisht komplekse dhe të ndryshueshme”.
Të punosh se nga kanë ardhur rrezet X mund t’u japë astronomëve të dhëna për “objekte më ekzotike në hapësirë, si vrima të zeza në rritje dhe yje neutrone”, tha NASA./abcnews.al
