Nga Thomas Friedman – The New York Times
Unë kam një sugjerim për partinë e ardhshme të Trump, G.O.P, (Partia Republikane, e njohur gjithashtu si G.O.P, Partia e Vjetër e Madhe), skema e mbledhjes së fondeve. Ju e dini se si dyqanet e relikeve sportive ndonjëherë shesin topa basketbolli me autograf nga një ekip i tërë i N.B.A? Epo, po imagjinoja që Donald Trump mund të shiste flamuj të bardhë me 1,000 dollarë që thonë: “Ne ia dorëzuam Ukrainën Rusisë”, me autograf nga ai dhe sikofantët e Dhomës dhe Senatit MAGA që ai ka mbledhur për t’iu mohuar ukrainasve armët që u nevojiten për të shpwtuar nga sulmet e Vladimir Putin.
Për një shtesë prej 500 dollarësh, ju mund të merrni një flamur të bardhë me autograf vetëm nga Trump dhe J.D. Vance dhe të zbukuruar me fjalët e pavdekshme të Vance: “Nuk më intereson vërtet se çfarë ndodh me Ukrainën”. Ose një e nënshkruar nga kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve, Mike Johnson: Unë isha për ndihmën e Ukrainës derisa isha kundër saj, por mund të isha sërish pro nëse Trump nuk është kundër. Kjo është një çështje parimore për mua. Sido që të jetë, i gjithw faji është i Biden.
Dhe pastaj artikulli i fundit i koleksionistit. Për një 1000 dollarë shtesë, një flamur gjigant i bardhë dorëzimi, i bërë nga pambuku më i butë i Ishullit të Detit, i nënshkruar nga Lindsey Graham, që thotë: “Unë hoqa dorë nga parimet e John McCain dhe një Ukrainë të lirë, sepse Trump më tha. Por unë mora një raund golfi në fushën e Trump në West Palm Beach. A mund të jem ende në ‘Meet the Press’?”( Tako shtypin?)
Dhurata e fundit vjen me një palë këpucë tenisi të markës së re të Trump, të garantuara nga Trump dhe të testuara personalisht nga Graham, për të qenë këpucët më të shpejta në treg për të ikur nga çdo aleat apo armik – ose ndonjë gjë parimore që keni thënë ndonjëherë.
Mundësitë janë të pafundme, sepse Partia e Vjetwr e Madhe e Trump. është bërë pa fund. Ajo tani manifeston një gatishmëri të pafund për t’u përfshirë në çdo formë, kthimit prapa dhe goditjes me thikë për të qëndruar në hiret e tij të mira, pa marrë parasysh se sa e keqe, egoiste apo jo-amerikane është kërkesa e tij. Trump vendos të braktisë Ukrainën? Mirëupafshim, Zelensky. Trump vendos të lërë mënjanë punën dypartiake me muaj për të krijuar një pazar të madh mbi reformën e imigracionit? Iku – nuk ka pyetje!
Unë kurrë nuk kam parë kaq shumë njerëz në një parti të sillen me kaq pak respekt për veten ose interesat e kombit në të njëjtën kohë.
Le të hedhim një vështrim në Ukrainë. Unë nuk jam për një luftë të pafund në Ukrainë. Ne gjithmonë duhet të hetojmë për mundësinë e një zgjidhjeje të negociuar midis Kievit dhe Moskës. Ky vit i ka treguar Amerikës dhe Evropës dy gjëra: Perëndimi nuk mund dhe nuk do të vazhdojë të derdhë para në Ukrainë për të financuar një ngërç dhe një fitore e drejtpërdrejtë nga Ukraina ose Rusia duket më e largët se kurrë.
Por mënyra për të arritur një zgjidhje të denjë të negociuar nuk është duke ndërprerë ndihmën për Turqinë e ftohtë të Kievit, qasje që shumë republikanë të Dhomës së Përfaqësuesve dhe disa kolegë të Senatit po mbrojnë në thelb. Kjo nuk është vetëm e turpshme, por edhe strategjikisht e çmendur. Mënyra e vetme për të arritur një marrëveshje tani ose në rrugë – një marrëveshje që është në interes të Ukrainës dhe në interes të Perëndimit – është duke riafirmuar ndihmën tonë ushtarake dhe ekonomike për Kievin, duke dyfishuar diplomacinë për t’i dhënë fund luftës.
Po, është një biznes i ndërlikuar, përfundimi i luftërave është gjithmonë. Do të duhet të ketë disa kompromise të vështira nga të dyja palët. Për mua, kjo do të thotë, së paku, Ukraina del nga kjo luftë me një rrugë të qartë drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian. Nëse Ukraina, me ushtrinë e saj të përparuar, shportën gjigante bujqësore dhe sektorin e teknologjisë së re në lulëzim, një ditë mund të pranohet në BE, ajo e bën një Evropë të plotë dhe të lirë më afër realitetit dhe BE-së, shumë më i fortë si një lojtar në skenën botërore – duke promovuar demokracinë, tregjet e lira, pluralizmin dhe sundimin e ligjit. Kjo është e mirë për ne.
Dhe nëse çmimi i kësaj është se Ukraina duhet të heqë dorë nga disa nga provincat e saj lindore rusisht-folëse dhe duhet të mbështetet për momentin në garancitë informale të sigurisë të SHBA dhe Evropës dhe armët e vazhdueshme – në vend të anëtarësimit formal në NATO – ne do të merremi me të. Sepse një Ukrainë në Bashkimin Evropian, edhe pa disa nga provincat e saj lindore, do të bëhej një fuqi e vërtetë.
Rusia e Putinit, jo aq shumë. Putini mund të synojë të vendosë një armë bërthamore në hapësirë dhe të shpenzojë mbi 100 miliardë dollarë për luftën në Ukrainë, por ndërsa infrastruktura e tij në terren shkatërrohet, gjithnjë e më shumë rusë po ngrijnë në shtëpi këtë dimër.
Qytetet po ngrijnë. Kush është fajtori?” tha Boris Nadezhdin, kandidati presidencial që u përpoq të konkuronte kundër Putinit. Financial Times kohët e fundit e citoi atë të thoshte: “Shumat e mëdha të parave që janë shpenzuar dhe planifikuar për operacionin special ushtarak mund të ishin investuar në përmirësimin e cilësisë së jetës së bashkëqytetarëve të mi”.
Asnjë marrëveshje e mirë për Ukrainën nuk do të jetë e mundur nëse e lëmë Trumpin dhe partinë e tij të heqin ndihmën për Kievin tani. Siç raportuan javën e kaluar kolegët e mi të New York Times në Ukrainë, ushtria ukrainase tani është “e përfshirë në një luftë të dëshpëruar për të frenuar sulmin rus. … Në të gjithë frontin 600 milje të gjatë, Ukrainës i mungon municioni pa ndihmën e ripërtërirë ushtarake amerikane dhe po përpiqet të plotësojë forcat e veta të varfëruara pas dy vjet luftimesh brutale.”
Dhe mos kini dyshim, nëse thjesht do të dorëzonim Ukrainën, destinacioni tjetër i Putinit mund të ishin shtetet baltike ose Polonia. Por të dyja janë në NATO, që do të thotë se ne jemi të detyruar sipas nenit 5 të traktatit të NATO-s t’i mbrojmë me ushtarët dhe thesarin tonë. Pra, dorëzimi i Ukrainës tani mund të jetë një nga gjërat më të shtrenjta që mund të bëjmë.
Siç vuri në dukje Alexander Gabuev, drejtori i Qendrës Carnegie Russia Eurasia, së fundmi për Putinin në The Financial Times: “Pa kontrolle mbi aftësinë e tij për të bërë gabime fatale, një sundimtar rus i moshuar i rrethuar nga sykofantë mund të ndërmarrë lëvizje më të pamatura në vitet e ardhshme se çdo gjë që kemi parë deri tani. Nëse Kremlini beson se asnjë fuqi e madhe perëndimore nuk ka burimet dhe vullnetin për të luftuar për aleatë të vegjël si shtetet baltike, mund të tundohet të testojë angazhimin e Nenit 5 të NATO-s për mbrojtjen kolektive. Sidomos kur retorika e Trump “krijon një iluzion të rrezikshëm se Amerika nuk do të ndërhynte nëse Putin përdor forcën ushtarake për të ndarë NATO-n”, shtoi ai.
Ne po shikojmë dy shkolla të politikës së jashtme të SHBA-së duke luajtur mbi Ukrainën. Njëra është qasja klasike e fuqisë së madhe amerikane, e udhëhequr nga një president i cili u rrit në Luftën e Ftohtë dhe i ndërtuar mbi një themel të vlerave dhe interesave amerikane që na kanë shërbyer mirë që kur hymë në Luftën e Dytë Botërore: Ne dhe aleatët tanë do të negociojmë me Putin, por vetëm nga pozita e forcës, jo dobësisë. Dhe forca jonë rrjedh jo vetëm nga paratë dhe armët tona, por edhe nga fakti që Biden ka qenë në gjendje të krijojë një koalicion perëndimor për Ukrainën, i cili dhjetëfishon fuqinë tonë dhe të aleatëve tanë.
Trump, në të kundërt, shpesh sillet sikur të mësonte punët e tij botërore jo në Wharton, por duke parë World Wrestling Entertainment. Pra, shumë nga ajo që ai bën është thjesht performuese; është për t’u dukur i fortë, për të folur ashpër dhe për goditje të rreme trupore, në të cilat të gjithë mashtrohen përveç rivalëve tanë.
Për shembull, Trump prishi marrëveshjen bërthamore të Iranit në maj 2018, duke pretenduar se ishte një dhuratë nga Barack Obama. Por ai e bëri këtë pa asnjë plan diplomatik për të siguruar një marrëveshje më të mirë dhe pa plan strategjik apo aleatë për t’u përballur me Iranin nëse ai shfrytëzonte lëvizjen e Trump duke shtyrë përpara drejt një bombe bërthamore. Pra, Irani, i cili, nën Obamën, po mbahej rreth një vit larg nga disponimi i materialit të mjaftueshëm të zbërthyeshëm për të ndërtuar një bombë bërthamore, tani është vetëm disa javë larg. Kjo është ajo që ju merr diplomacia performuese.
Dhe kjo ndodhi përpara se aleatët tanë të dinin vërtet se sa pak e njeh apo vlerëson Trump aleancën perëndimore. Për herë të dytë, askush nuk do t’i besonte atij, kështu që strategjia e Trump “Amerika së pari” me siguri do të përfundonte një strategji “Amerika vetëm”. Nëse mendoni se të ndihmosh Ukrainën është e shtrenjtë sot, provo të mbrosh Amerikën kundër Rusisë, Kinës dhe Iranit – të gjitha vetë.
Unë kam frikë nga ajo që sjell kjo e ardhme, bashkëkombësit e mi amerikanë, sepse Trump është një fallco, Lindsey Graham është një fallco dhe Partia e Vjetwr e Madhe është kthyer në një kult pa platformë koherente përveç asaj në cilën anë të shtratit u zgjua Trump, që do të thotë se është një mashtrim. Asnjë prej tyre nuk do të luftojë për asgjë më gjatë – përveçse të qëndrojnë në hiret e mira të Trump duke thënë çfarëdo që ai u thotë të thonë.
Ata janë të gjithë të bllokuar në një lak ekzekutiv dënimi që nuk ka të bëjë fare me veprimin sipas interesave tona reale. Ka të bëjë vetëm me performancën për Trump dhe bazën e tij për të marrë më shumë klikime, për të marrë më shumë donacione, për të marrë më shumë vota, për t’u zgjedhur dhe më pas për të performuar përsëri për më shumë klikime. Shpëlajeni dhe përsërisni – bota aktuale qoftë e mallkuar.
Është e gjitha false. Vetëm armiqtë tanë nuk janë të rremë./ The New York Times/ abcnews.al
