Nga Eitay Mack, Haaretz
“Zemërimi” i Ben & Jerry është ajo që shumica e mediave, qeverisë dhe publikut izraelit kanë në mendje gjatë gjithë kohës, ndërsa në pjesën tjetër të botës, titujt e gazetave janë mbushur me lajmet për spiunazhin e aktivistëve, gazetarëve dhe politikanëve nga NSO.
Që nga viti 2017, kur NSO u bë pjesë e gjurmimit të politikanëve në Meksikë, ka pasur një fluks të vazhdueshëm hetimesh në të gjithë botën për shkeljet e tjera të të drejtave të njeriut, dhe më fund janë botuar zbulimet prej disa muajsh.
Por edhe tani, kur rrjedha e informacionit në lidhje me NSO është bërë një cunami, veçanërisht Pegasus (besohet se është blerë nga qeveri të shumta autoritare si një armë për të synuar kundërshtarët politikë, gazetarët dhe aktivistët e të drejtave të njeriut), dhe vendimi i Ben & Jerry’s për të ndaluar shitjen e produkteve të saj në territoret e okupuara është ende një nga çështjet më të diskutuara në Izrael, raporton abcnews.al
Ndoshta kjo ishte diçka e pritshme për një vend që e cilëson veten si një shtet demokratik dhe që për 54 vite ka mbajtur miliona palestinezë peng të tekave të tij. Pas 12 vitesh të mandatit të Benjamin Netanyahu si kryeministër, në të cilin aktivistët e të drejtave të njeriut dhe anëtarët e Knesset u kritikuan si mbështetës të terrorizmit, gazetarët kritikë u konsideruan armiq të popullit dhe votuesit e majtë si tradhtarë, pse publiku izraelit është shqetësuar për atë çfarë i ka ndodhur gazetarëve në Azerbajxhan, Indi apo Hungari?
Nëse Izraeli mban qindra palestinezë në paraburgim pa gjyq, pse do të protestonin se Arabia Saudite dhe Ruanda përdorin një sistem NSO?
Por shumica heshtin në lidhje me dhënien e licencave nga Ministria e Mbrojtjes për NSO, të cilat shërbejnë në praktikë si licenca për terrorizëm të sponsorizuar nga shteti kundër shoqërisë civile në të gjithë botën.
Edhe Meretz, partia e cila ka mbështetur tradicionalisht të drejtat e njeriut, nuk ka reaguar. Meretz, duke licensuar NSO, u ka dhënë përparësi aleatëve të dyshimtë për të prishur rezolutat e pafavorshme për Izraelin në forume globale.
Në vitin 2007 Knesset ndryshoi ligjin për mbrojtjen e eksportit duke përfshirë një ndalim të eksportit të mallrave dhe shërbimeve që mund të përdoren për të shkelur të drejtat e njeriut. Tani-Ministri Tamar Zandberg paraqiti një peticion për të hequr licencën e eksportit të NSO në Meksikë.
Por Meretz pret një kërkesë për “sqarim” nga Ministri i Mbrojtjes Benny Gantz.
Pse të mos kërkojmë që Gantz të ngrijë menjëherë të gjitha licencat e eksportit të NSO?
Çfarë sqarimesh ka nevojë Meretz?
Janë dërguar 2 kërkesa në gjykatë në lidhje me licencat e eksportit të NSO. Një urdhër u lëshua në vendimin e gjykatës në 20 Mars 2018 mbi eksportin e sistemit të kompanisë në Meksikë.
Kryetari i Gjykatës së Lartë të Izraelit, Esther Hayut dhe Yosef Elron dhe Menachem Mazuz miratuan peticionin vetëm për faktin se ata kishin refuzuar peticionin për të bllokuar shitjet në Meksikë.
Sistemi gjyqësor i Izraelit ka humbur kështu të gjitha mundësitë për të parandaluar NSO dhe Ministrinë e Mbrojtjes të Izraelit që të bëhen një rrezik real për demokracinë në të gjithë botën.
Dy javë më parë, gjyqtarët e Gjykatës së Lartë Alex Stein, David Mintz dhe Anat Baron refuzuan një peticion për revokimin e një licence eksporti në Rusi të dhënë nga Ministria e Mbrojtjes për sistemin Cellebrite, e cila është përdorur për të përgjuar celularët e aktivistëve në Alexei Navalny anti-Putin, organizatë anti-korrupsion, raporton abcnews.al
Gjykatësit gjithashtu bllokuan kërkesat e mëtejshme mbi këtë çështje, duke vendosur që politika e eksportit të mbrojtjes nuk do ti nënshtrohen masave gjyqësore – përveç rasteve ekstreme “që përfshijnë abuzim të autoritetit, konflikt interesi ose sjellje jashtëzakonisht të paarsyeshme.
Vetëm koha do të tregojë nëse presioni i përshkallëzuar ndërkombëtar do të ketë sukses në ndryshimin e politikës së eksportit të Izraelit për armët e spiunazhit. Është e qartë, se përvoja e së kaluarës nuk është shkak për optimizëm, pa marrë parasysh rrymën e gjeneruar nga zbulimet e Pegasus.
/abcnews.al
