Gjëegjëza e njollave (ose rrezeve) të çuditshme në unazat e planetit Saturn është marrë në studim nga Teleskopi Hapësinor Hubble.
Është një mister që shkencëtarët janë përpjekur ta zgjidhin që nga vitet 1980, kur këto pika u regjistruan për herë të parë nga misioni Voyager i NASA-s.
Puzzling spokes appear in Saturn’s rings every 15 years when the planet approaches equinox.
“Spoke season” is starting up again on the planet — and this time the Hubble telescope is watching. https://t.co/HxUzG3qz9I #Hubble #Saturn pic.twitter.com/JP9TBTPpI9
— Corey S. Powell (@coreyspowell) February 9, 2023
Çdo sezon në Saturn zgjat 7 vjet
Njollat zakonisht vërehen në vitet para ose pas ekuinoksit, domethënë ato lidhen me ndryshimin e stinës në këtë planet gjigant. Në imazhet që kemi në dispozicion, ndonjëherë ato janë si pika të errëta dhe herë si ndezje të ndritshme.
Më 6 maj 2025, ekuinoksi vjeshtor do të ndodhë në Saturn, ku njollat misterioze tashmë kanë filluar të shfaqen. Ekuinoksi i mëparshëm i Saturnit ndodhi në vitin 2009.
Ashtu si Toka, Saturni ka katër stinë. Megjithatë, për shkak të orbitës së saj shumë më të gjatë, çdo epokë zgjat deri në shtatë vjet në Tokë. Ekuinoksi ndodh kur rrafshi i unazave të Saturnit përputhet me Diellin.
Mënyra se si janë krijuar është një mister
Teoria mbizotëruese është se njollat janë të lidhura me fushën magnetike të Saturnit. Kur fushat magnetike të planetëve ndërveprojnë me erën diellore, krijohet një mjedis i ngarkuar elektrikisht (në Tokë kjo është dritat veriore).
Në rastin e Saturnit, shkencëtarët mendojnë se grimcat e akullit dhe pluhurit që përbëjnë unazat janë të ngarkuara me elektricitet. Kështu, këto grimca ngjeshen mbi pjesën tjetër, më pas krijohen grimca më të rënda dhe krijohen pika.
Edhe pse planetët e tjerë në sistemin tonë diellor kanë unaza, vetëm Saturni ka fenomenin e njollave diellore.
“Është me të vërtetë një mrekulli e natyrës që ne e shohim vetëm në Saturn, të paktën tani për tani,” komenton Amy Simon, kreu i programit Hubble Outer Planet Atmospheres Legacy.
Hubble tashmë ka filluar punën dhe ka dërguar imazhe të njollave në unazat e Saturnit, dhe shkencëtarët e NASA-s që shpresojnë që këtë herë vëzhgimi i fenomenit të japë më në fund një përgjigje.
/abcnews.al
