Kryeministrja italiane Giorgia Meloni do të vizitojë Gjadër, Shqipëri, ku qeveria e saj planifikon të ndërtojë një kamp për të strehuar mijëra emigrantë të kapur në det.
Në kërkim të frenimit të migracionit në Itali, Meloni nënshkroi një marrëveshje me Shqipërinë vitin e kaluar për të dërguar disa azilkërkues dhe për të përpunuar kërkesat për azil atje.
Por çfarë dihet deri më tani për planin?
Marrëveshja, e rënë dakord për pesë vitet e para, parashikon strehimin e 36,000 emigrantëve në vit në portin shqiptar të Shëngjinit, rreth 75 km (45 milje) në jug të kryeqytetit të vendit, Tiranës.
Ata do të qëndrojnë në një bazë ajrore pranë në Gjadër, e cila mund të strehojë deri 3000 njerëz. Të dy objektet do të kenë personel italian dhe do të funksionojnë nën juridiksionin italian. Megjithatë, siguria e jashtme do të realizohet nga rojet shqiptare.
Në kamp nuk do të jetë vetëm emigrantë nga vende që Italia i konsideron të sigurta por edhe nga 21 vende të tjera, duke përfshirë Bangladeshin, Egjiptin, Bregun e Fildishtë dhe Tunizinë.
Vitin e kaluar, 56,588 emigrantë mbërritën në Itali nga këto katër vende.
Meloni tha vitin e kaluar se gratë shtatzëna, të miturit dhe personat e tjerë vulnerabël nuk do të dërgoheshin në Shqipëri.
Sa do të kushtojë?
Qeveria nuk ka dhënë ende një shifër. Por sipas një raporti të përgatitur nga parlamenti dhe shërbimi i buxhetit të shtetit, mund të shkojë në 610 milionë euro midis 2024 dhe 2028.
Corriere della Sera vlerësoi se do të kushtonte 653 milionë euro.
Si do të funksionojë?
Ideja është që emigrantët e përzgjedhur të dërgohen direkt në Shqipëri pasi të jenë kapur nga autoritetet italiane.
Meloni ka thënë se zyrtarët do të përpiqen të shqyrtojnë kërkesat për azil brenda 28 ditëve, shumë më shpejt se muajt që duhen aktualisht në Itali.
Shumica dërrmuese e kërkesave pritet të refuzohen, sepse vendet nga vijnë emigrantët konsiderohen të sigurta, gjë që kufizon automatikisht hapësirën për marrjen e azilit.
Ata që u refuzohen kërkesat do të dërgohen gjithashtu në Itali dhe do të vendosen në qendra pritjeje deri në riatdhesim.
Megjithatë, kritikët thonë se ky proces është shumë i ngadaltë, sepse shumë vende refuzojnë që qytetarët që janë larguar të kthehen sërish ose vendosin një numër të kufizuar për ta. Shumë migrantë të cilëve u janë dhënë urdhër dëbimi zhduken nga qendrat dhe shpërndahen nëpër Europë.
Kur do të fillojë funksionimi i qendrës?
Ishte menduar të fillonte këtë muaj, por ndërtesat nuk janë ende të përfunduara dhe sipas mediave italiane emigrantët e parë nuk do të mbërrinin deri në tetor të nëntorit.
Çfarë përfiton Italia nga marrëveshja?
Zyrtarët italianë kanë thënë se marrëveshja mund të ndihmojë në lehtësimin e mbipopullimit në qendrat në Itali.
Sipas kritikësve, kjo synon të bindë emigrantët në Afrikë që të mos largohen nga frika se do të përfundojnë në Shqipëri, e cila nuk është anëtare e Bashkimit Europian dhe nuk është një vend i pasur.
Por Shqipëria çfarë përfiton?
Duke ndihmuar Melonin, qeveria në Tiranë po siguron mbështetjen e saj teksa synon të bëhet anëtare e BE-së. Kjo po i tregon gjithashtu pjesës tjetër të Eiropës se është e gatshme të ndihmojë bllokun 27-vendesh që të përballet me një nga problemet e tij më të vështira të viteve të fundit.
Shqiptarët kanë thënë gjithashtu se kjo është një mënyrë për të falënderuar Italinë, e cila pranoi mijëra shqiptarë që u larguan nga varfëria pas rënies së komunizmit në 1991.
Po ku ndryshon marrëveshja e Britanisë me Ruandën?
Britania dëshiron të dërgojë azilkërkues në Ruandë, por është një plan shumë i ndryshëm nga nisma e Italisë.
Një ndryshim kryesor është se migrantët e dërguar në Ruandë do të duhet të qëndrojnë në vendin qendror të Afrikës edhe nëse fitojnë statusin e refugjatit.
Një tjetër ndryshim është se, ndryshe nga Ruanda, ata që dërgohen në Shqipëri do të mbrohen nga Konventa Europiane për të Drejtat e Njeriut.
/abcnews.al