Me rifillimin e luftimeve në Gazë amerikanët janë gjithnjë e më të ndarë se kë duhet të fajësojnë dhe se çfarë mendojnë se duhet të bëjnë Shtetet e Bashkuara, në raport me një luftë, që u ka marrë jetën më shumë se 1,200 izraelitëve dhe 16,000 palestinezëve.
“Sondazhet tregojnë se amerikanët ndjejnë pak më shumë keqardhje ndaj Izraelit sesa palestinezëve”, thotë Robert Collins, profesor i Studimeve Urbane dhe Politikave Publike në Universitetin Dillard, në Nju Orlins. “Por diferenca nuk është shumë e madhe. Po kështu ka shumë të pavendosur dhe njerëz që janë të pasigurt se çfarë mendojnë”, shton ai.
Sipas një sondazhi të kryer prej datës 25 deri më 27 nëntor nga revista The Economist dhe organizata britanike hulumtuese YouGov, 38% e amerikanëve ndjejnë keqardhje për izraelitët, ndërsa 11% e të anketuarve janë në anën e palestinezëve. Njëzet e tetë për qind thanë se ndiheshin njësoj për të dyja palët, ndërsa 23 për qind thanë se nuk ishin të sigurt se çfarë mendonin.
Kjo pavendosmëri, thotë zoti Collins, i ka rrënjët në kompleksitetin e konfliktit.
“Luftërat e huaja janë shumë më të komplikuara për t’u kuptuar krahasuar me politikën e brendshme”, tha ai për Zërin e Amerikës. “Për shkak të mjegullës së luftës, ne jemi të kufizuar në informacionin që mund të marrim dhe madje shumë prej tyre rezultojnë të jenë rreme një ose dy ditë më vonë”.
Megjithëse më shumë se gjysma e të anketuarve nuk zgjodhën njërën apo tjetrën anë, shumë prej tyre kishin ndjenja të forta.
“Sigurisht që jam në anën e Izraelit”, thotë avokati nga Indiana, Jeff Williams. “Ata i lejuan palestinezët dhe Hamasin të jetojnë të qetë derisa u sulmuan dhe banorët e tyre u përdhunuan dhe u vranë. Izraeli ka të drejtë të përgjigjet për t’u vetëmbrojtur”.
Të shpërngulur brenda vendit të tyre
E njëjta siguri vihet re edhe tek ata që ndjejnë keqardhje për palestinezët.
“Si nënë e një djali që është pjesërisht palestinez, ndjej detyrimin moral të flas për ata në Gazë që po vriten, rrihen, rrëmbehen dhe arrestohen pa të drejtë nga Izraeli, thjesht sepse ekzistojnë. Nuk e kuptoj se si kaq shumë amerikanë i mbështesin ata që kryejnë këto lloj tmerresh”, thotë Brooklyn Birdie, studente e diplomuar në Luiziana.
Rachel Lacombe menaxhon një organizatë jofitimprurëse në Pensilvani. Ajo thotë se ndihet e pikëlluar për qytetarët izraelitë që u vrarë gjatë sulmit të 7 tetorit nga grupi militant Hamasi.
“Por në zemrën time ndjej keqardhje për popullin palestinez, të cilëve u janë grabitur shtëpitë për shtatë dekada, janë zhvendosur dhe detyruar të qëndrojnë në kampe refugjatësh në tokën e tyre, që nga viti 1948, kur u themelua Izraeli”, thotë ajo për Zërin e Amerikës.
Zonja Lacombe thotë se kjo është një pikëpamje që është e vështirë për t’u thënë me zë të lartë në Amerikën e sotme.
“Ka qenë e tmerrshme të shikosh qindra të akuzuar për antisemitizëm, të humbasin punën, sulmuar në internet apo futur në ‘listën e zezë’ vetëm se kanë qenë kritikë ndaj politikave të Izraelit. Edhe unë duhet të jem e kujdesshme mbi atë çka them”, thotë ajo.
Një betejë për ekzistencën e izraelitëve
“Mendoj se është diskriminuese të thuash se ky konflikt filloi në vitin 1948, për shkak se hebrenjtë pushtuar tokën që është tashmë Izraeli për pjesën më të madhe të mijëra viteve përpara kësaj”, thotë nëna nga Konektikat, Rebecca Urrutia. “Unë lutem edhe për palestinezët e pafajshëm, por mbështes pikë së pari dhe mbi të gjitha Izraelin. Ata po mbrojnë tokën dhe popullin e tyre dhe kanë qenë objektiv i kaq shumë sulmeve në të kaluarën”.
Një arsye përse amerikanët ka më shumë gjasa të mbështesin Izraelin janë dekadat e aleancës gjeopolitike mes Shteteve të Bashkuara dhe Izraelit. Një tjetër arsye mund të jetë se ka më shumë amerikanë hebrenj sesa amerikanë myslimanë.
Sipas Institutit të Studimeve Sociale Steinhardt në Universitetin Brandeis, amerikanët hebrenj përbëjnë rreth 2.4% e popullsisë së Shteteve të Bashkuara, ndërsa Qendra Kërkimore Pew thotë se amerikanët myslimanë përbëjnë rreth 1% e popullsisë.
Që nga 7 tetori, sipas një studimi të Institutit të Elektoratit Hebre, është rritur numri i amerikanëve hebrenj që thonë se ndihen të lidhur emocionalisht me Izraelin.
“Mendoj se komuniteti hebre ishte i ndarë që nga presidenca Trump, por sulmet e 7 tetorit na bashkuan”, tha Lisa Peicott, nga sinagoga e Los Anxhelosit. “Qindra mijëra prej nesh janë bashkuar për të marshuar dhe për të demonstruar kundër antisemitizmit dhe në favor të Izraelit”.
Komplekse dhe e komplikuar
Megjithëse anketimet tregojnë se amerikanët ka më shumë gjasa të mbështesin Izraelin, një numër i madh personash që u pyetën gjatë anketimit të bërë nga NPR/PBS NewsHour/Marist, thanë se përgjigja e Izraelit ishte e tepruar. Megjithëse vetëm 26% besonin kështu në 11 tetor, katër javë më vonë ky numër arriti në 38% të të anketuarve.
“Nga njëra anë ndjehem e trazuar dhe ndjej dhimbje kur disa amerikanë – përfshirë aktivistë liberalë dhe udhëheqës që i pata respektuar – tashmë e injorojnë, e festojnë apo madje edhe e mohojnë dhunën, përdhunimet dhe vdekjet e hebrenjve”, tha Sophie Teitelbaum, mësuese në Los Anxhelos. “Kjo është padije dhe është antisemite”.
Nga ana tjetër, zonja Teitelbaum tha se ajo vetë e kritikon qeverinë e Izraelit, drejtuesit e tij dhe përgjigjen ushtarake në Gazë.
“E kuptoj nevojën për t’u mbrojtur, por gjithashtu mendoj se përgjigja e Izraelit ishte çnjerëzore, joetike dhe e gabuar”, i tha ajo Zërit të Amerikës. “Të dyja palët po vuajnë. Të dyja palët kanë pretendime historike ndaj asaj toke. Të dyja palët janë të frikësuara dhe meritojnë të mund të jetojnë në paqe. Por thjesht pasi unë nuk zgjedh njërën palë, rrezikohem të përjashtohem nga të dyja”.
Muzikantja nga Minnesota, Joanna Miller ka të njëjtën frikë.
“Kam miq që kanë ndjenja të forta nga të dyja palët dhe nuk dua të trazoj ndonjërin prej tyre”, tha ajo. “Por edhe nëse nuk thua asgjë mund të jetë problem. Kam disa miq hebrenj në mediat sociale që na krahasojnë me nazistët neve që nuk themi diçka”.
Kjo fushatë kundër heshtjes vjen nga të dyja kahet e debatit dhe po i detyron disa amerikanë të japin opinione për të cilat mund të ndiheshin më mirë nëse nuk do t’i shprehnin./VOA
