Loading ...Stinët po humbasin tiparet ndërsa ngjarjet ekstreme të motit po bëhen më të shpeshta. Europa Juglindore po humbet klimën mesdhetare dhe Shqipëria është një ndër vendet më të prekura.
Sipas studiuesve klima e vendit tonë po i ngjason asaj tropikale, me dimër të butë, verë të nxehtë e gjithnjë e më të thatë, më e theksuar në Ultësirën Perëndimore nga Shkodra në Vlorë dhe fushën e Korçës.
“20 herë më i shpejtë është ndryshimi se në rajone të tjera të botës dhe kjo gjë po prek masivisht edhe Shqipërinë. Ka një tropikalizim të klimës në territorin shqiptar kjo më e theksuar është në pjesën e Ultësirës Perëndimore duke filluar nga Velipoja e mbaron deri në Vlorë, pjesë të tjera janë pjesa e fushës së Korçës ku ka një rënie të theksuar të reshjeve.”
Sa kanë ndryshuar temperaturat?
Në dhjetë vjeçarin e fundit ndryshimi i temperaturave është me 1.1 – 1.2 gradë celcius referuar vitit 1990 që merret si vit referimi.
Ndikimi sipas ekspertëve është i gjithanshëm, por më i ndjeshëm në bujqësi.
Në pesë vite studiuesit përllogarisin rënie të prodhimit për kultura të veçanta me 8 deri në 10% ndërsa shumë produkte bujqësore po humbasin cilësinë.
“Ka disa studime që evidentojnë që deri në vitin 2030 do ketë një rënie 8 deri në 10% rënie të prodhimit bujqësor vetëm nga ndryshimet e klimës, në nivel botëror kjo vlerë është shumë e madhe shkon deri në 23% për kultura të veçantë si ajo e misrit, që është kulturë verore që ndjenë thatësinë, e disa kultura të tjera. Sa i përket aspektit tjetër ka të bëjë me cilësinë, pra prodhimet bujqësore gjithnjë e më tepër po humbasin cilësitë e tyre e kjo vjen nga regjimi klimatik se jemi të ekspozuar ndaj thatësirës temperaturave të larta apo ndaj stuhive apo dukurive të tjera meteorologjike. Në kuadër të ndryshimeve klimatike janë shfaqur dëmtues të rinjë që ska qenë më parë.”
Përshtatja sipas specialistëve është e vetmja rrugë për të reduktuar dëmin. Nga fermerët e deri tek agjencitë shtetërore.
“Ajo që vihet re është mungesa e informacionit. Fermerat vijojnë me praktikat që njohin tradicionalisht.
Agjenciët duhet të informojnë fermerët për farat që duhet të mbjellin. Ka shumë shembuj nga territori që psh janë marrë e mbjellë fidanë spanjollë, nuk pajtohen me kushtet klimtike të zonës. Duhet te blejnë fara që kanë rezistencë më të madhe.
E para ka të bëjë me menaxhimin e bimëve, siç janë datat e mbjelljeve. E dyta me menaxhimin e tokës, nga ndryshimet e klimës ajo është e ekspozuar nga erozioni në radhe të pare, sidomos në zona bregdetare, por dhe nga humbja e vetive fiziko- kimike të saj apo dhe nga acidifikimi. Shumë zona gjatë verës përballen me thatësira të zgjatura kështu duhet të menaxhojmë burimet në dispozicon.”
Bujqësia në Shqipëri kontribuon për rreth 18 % të Prodhimit të Brendshëm Bruto. Ndryshimet klimatike e sfidojnë me rendimentin e cilësinë e prodhimit./abcnews.al
