Álvaro Uribe, ish-presidenti konservator i Kolumbisë, është shpallur fajtor për dhënie ryshfeti dhe ndërhyrje në dëshmi në një proces historik gjyqësor, që ka ndezur debat të ashpër mbi trashëgiminë e tij politike.
Vendimi u shpall të hënën, kur gjykata e dënoi Uriben për përpjekjen për të korruptuar një ish-anëtar të një grupi paramilitar që të ndryshonte dëshminë e tij. Kjo dëshmi e mëparshme e lidhte Uriben me krijimin dhe financimin e një grupi paramilitar në vitet 1990, gjatë konfliktit të brendshëm në Kolumbi.
Uribe, 73 vjeç, udhëhoqi vendin nga viti 2002 deri në 2010 dhe njihet për qëndrimin e tij të ashpër kundër grupeve guerile të majta, përfshirë Forcat e Armatosura Revolucionare të Kolumbisë (FARC), të cilat dikur kontrollonin zona të mëdha të vendit.
Ky është rasti i parë në historinë e Kolumbisë kur një ish-president shpallet fajtor për një vepër penale. Vendimi vjen pas një procesi që ka zgjatur thuajse 13 vjet.
Uribe, që ndoqi seancën virtualisht nga banesa e tij pranë qytetit Medellín, shfaqi mospajtim me vendimin duke tundur kokën ndërsa ai lexohej.
“Drejtësia nuk i nënshtrohet pushtetit,” deklaroi gjykatësja Sandra Liliana Heredia përpara shpalljes së vendimit, i cili pritet të zgjasë 10 orë në lexim. “Ajo i shërben popullit kolumbian.”
Ndërkohë që dënimi i tij ende nuk është caktuar, veprat penale për të cilat është shpallur fajtor parashikojnë një dënim me burg nga 6 deri në 12 vjet.
“Ky nuk është fundi i këtij procesi,” tha avokati i Uribes, Juan Felipe Amaya, për gazetarët jashtë gjykatës në Bogota. “Apelimi është hapi i radhës dhe ne do të tregojmë se kjo vendimmarrje, të cilën e respektojmë, është e gabuar.”
Uribe ka qenë figura dominuese e politikës kolumbiane për më shumë se një çerek shekulli. Ai është vlerësuar nga mbështetësit për rikthimin e sigurisë dhe tërheqjen e investimeve, por është kritikuar ashpër për metodat e dhunshme të fushatës ushtarake gjatë presidencës së tij.
Një nga çështjet më të diskutueshme është skandali i njohur si “pozitivët e rremë”, ku mijëra civilë u vranë nga forcat e armatosura dhe më pas u shpallën si luftëtarë të armatosur, për të rritur statistikat zyrtare të suksesit ushtarak. Uribe është gjithashtu akuzuar për mbështetjen e grupeve paramilitare të djathta, të cilat vepronin në bashkëpunim me ushtrinë.
Ndërhyrjet ushtarake të Uribes ndaj FARC-ut u konsideruan vendimtare për shtyrjen e guerilasve drejt marrëveshjes së paqes me pasardhësin e tij, Juan Manuel Santos, në vitin 2016 marrëveshje të cilën Uribe e kundërshtoi me forcë.
Vendimi ndaj Uribes vjen në një moment tensioni në rritje në Kolumbi, ku grupet e armatosura po ripozicionohen mes negociatave të pasigurta me qeverinë e presidentit aktual Gustavo Petro, vetë një ish-anëtar guerilas. Vendi pritet të mbajë zgjedhje vitin e ardhshëm.
Në qershor, senatori konservator Miguel Uribe Turbay (pa lidhje familjare me ish-presidentin) mbeti i plagosur rëndë në një atentat në Bogota.
Shtetet e Bashkuara, që dikur mbështetën fushatën ushtarake të Uribes kundër rebelëve, dolën në mbrojtje të tij. Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, shkroi në platformën X: “Krimi i vetëm i Uribes ka qenë përpjekja e palodhur për të mbrojtur atdheun e tij.”
Rubio shtoi se “instrumentalizimi i sistemit gjyqësor nga gjyqtarë radikalë vendos një precedent shqetësues”.
Megjithatë, analisti Sergio Guzmán, drejtues i kompanisë këshilluese “Colombia Risk Analysis” në Bogota, tha se akuzat për “luftë ligjore” janë të pabazuara.
“Ky vendim nuk ka të bëjë me faktin nëse Uribe ishte president i mirë apo i keq,” deklaroi Guzmán. “Bëhet fjalë për atë nëse ai ka bashkëpunuar me të tjerë për të manipuluar dëshmitë, për të krijuar prova të rreme dhe për të mashtruar gjykatën.”

