Përktheu: Sonila Backa-abcnews.al
Në një libër të vitit 1945 të titulluar “Gjermania është problemi ynë”, Henry Morgenthau, sekretari i thesarit të Amerikës, paraqiti një propozim për të zëvëndësuar industrinë e Gjermanisë së pasluftës në një ekonomi bujqësore.
Megjithëse propozimi i tij radikal kishte njëfarë ndikimi në planet e aleatëve për pushtimin e Gjermanisë pas humbjes së Hitlerit, por që nuk u zbatua kurrë. Pothuajse 80 vite më vonë, Vladimir Putin mund të përmbushë disa nga ato që Morgenthau, prindërit e të cilit kanë lindur të dy në Gjermani, kishin menduar.
Duke përdorur si armë gazin natyror në të cilin mbështetet baza e fuqishme industriale e Gjermanisë, presidenti rus po shkatërron ekonominë e katërt më të madhe në botë dhe eksportuesin e tretë më të madh të mallrave, raporton abcnews.al.
Në të njejtën kohë, partneri më i madh tregtar i Gjermanisë, Kina, e cila bleu 100 miliardë euro mallra gjermane vitin e kaluar, duke përfshirë makina, pajisje mjekësore dhe kimikate, është gjithashtu në mes të një ngadalësimi ekonomik.
Një model biznesi kombëtar i ndërtuar pjesërisht me energji të lirë nga një autokraci dhe kërkesë të bollshme nga një tjetër, po përballet me një provë të vështirë. Pasojat mund të jenë të tmerrshme për Deutschland ag: prodhimi i çipave gjermanë ka shënuar rënie për shkak të trazirave të tregut të këtij viti në krahasim me homologët e tyre gjetkë, duke rënë me 27% nga viti deri më sot, pothuajse dyfishi i rënies së së indeksit ftse 100 të Britanisë ose s&p 500 të Amerikës.
“Industria jonë është nën kërcënim,” paralajmëroi Siegfried Russëurm, shefi i bdi, shoqata e industrisë gjermane, muajin e kaluar.
Situata dukej “toksike” për shumë biznese, tha ai. Dhe përmes zinxhirëve të furnizimit të globalizuar, helmi mund të përhapet në pjesën tjetër të botës së industrializuar, e cila mbështetet shumë te prodhuesit gjermanë.
Problemi më i madh i industrisë gjermane është rritja e kostos së energjisë.
Energjia për vitin e ardhshëm tashmë është 15-fishuar, ndërsa gazi është dhjetëfishuar, thotë BDI. Në korrik industria konsumoi 21% më pak gaz se në të njëjtin muaj të vitit të kaluar.
Kjo nuk është për shkak se kompanitë përdorën energjinë në mënyrë më efikase. Përkundrazi, rënia ishte për shkak të një reduktimi “dramatik” të prodhimit. Që nga qershori, Instituti Kiel për Ekonominë Botërore, një institut kërkimor, ka hedhur poshtë parashikimin e tij të rritjes së PBB-së në 2022 me 0.7% në 1.4%. Tani ajo pret që ekonomia të tkurret në vitin 2023 dhe inflacioni të kalojë atë të këtij viti me 8.7%.
Firmat më të vogla janë prekur më shumë. Sipas një sondazhi të korrikut fti Andersch, një konsulencë gjermane tha se kompanitë më të vogla po vuajnë më shumë se ato më të mëdhatë, raporton abcnews.al.
Pothuajse një e katërta e firmave me më pak se 1,000 punonjës kanë anuluar ose refuzuar porositë ose po planifikojnë ta bëjnë këtë, në krahasim me 11% të atyre me më shumë se 1,000 të punësuar.
Në vendin e më shumë se 3,000 llojeve të bukës, rreth 10,000 prodhues të bukës po luftojnë si kurrë më parë në Gjermaninë e pasluftës. Ata kanë nevojë për energji elektrike dhe gaz për të ndezur furrat dhe për të vënë në funksion makineritë e brumosjes, edhe pse përballen me kostot më të larta të miellit, gjalpit dhe sheqerit.
Një shitës dyqani në zinxhirin 127-vjeçar të furrave Wiedemann në Berlin raporton se firma ka mungesë të stafit dhe po përpiqet të kursejë energji. Një tjetër studim i kohëve të fundit, që mori në studim 600 kompani të mesme zbuloi se pothuajse një në dhjetë prej tyre ndërpreu ose uli prodhimin për shkak të kostove të larta të inputeve.
Më shumë se nëntë në dhjetë thanë se rritja e çmimeve të energjisë dhe lëndëve të para është një sfidë e madhe ose ekzistenciale. Një në pesë po mendon të importojë një pjesë ose të gjithë prodhimin e tyre në një vend tjetër. Dy të pestat thanë se investimet në metodat e prodhimit më të gjelbër do të duhet të presin.
Bizneset më të mëdha me energji intensive si kimikatet ose çeliku po përballen me një problem të ngjashëm, të përkeqësuar nga nevoja për të konkurruar me rivalët në vende të tjera ku kostoja e energjisë është më e ulët, raporton abcnews.al.
Basf, një gjigant kimik i cili përdor gazin natyror si për energji ashtu edhe si një inpute, tashmë ka shkurtuar prodhimin dhe mund të duhet ta reduktojë atë edhe më shumë Thyssenkrupp, një tjetër prodhues i madh çeliku, ka humbur gjysmën e vlerës së tij të tregut që nga janari.
Kompanitë e mëdha shumëkombëshe shpesh kanë fabrika në vende të tjera ku energjia është më e lirë.
Edhe nëse kostot e lëndëve të para do të ulen, siç kanë filluar të bëjnë disa, së bashku me ndihmën e qeverisë për energjinë, siç është premtuar, presionet mbi kostot nuk do të zhduken.
Në veçanti, kompanitë po përgatiten për një raund brutal të negociatave të pagave vjetore me sindikatat e Gjermanisë. Ato të ig Metall, sindikatës më të madhe të Gjermanisë, dhe punëdhënësve në industrinë e fuqishme të makinave, janë gati të fillojnë.
“Ig metall nuk do të pranojë asgjë nën një rritje prej 8%,” sipas Ferdinand Dudenhöffer i Qendrës Automotive Research, një institut kërkimi.
Kostot më të larta po bëhen më të vështira për t’u përballur nga konsumatorët. Hakle, një prodhues i madh letrash, pritet të falimentojë për shkak të kostos së ulët të prodhimit.
Pas disa vitesh të mira, blerja e makinave ka shënuar gjithashtu rënie për shkak të inflacionit. Në dy ose tre vitet e ardhshme do të përballemi edhe me më shumë pasoja negative, parashikon Dudenhöffer.
Kompanitë e makinave nuk mund të modifikojnë lehtësisht proceset e prodhimit. Në vend të kësaj, ata do të ulin kostot duke ulur shpenzimet për administratën, kërkimin dhe zhvillimin.
Ashtu si me Mittelstand, përpjekjet e vonuara të industrisë së makinave për një epokë të makinave elektrike ka të ngjarë të shtyhet.
Disa ndoshta do të fillojnë prodhimin në vende me kosto më të ulët.
Holger Schmieding, kryeekonomist i Berenberg, një bankë private, parashikon se, me çmimet e energjisë që ka gjasa të mbeten të larta për një kohë të gjatë, 2-3% e kompanive industriale gjermane që përdorin procese prodhimi intensive të energjisë do të zhvendosen jashtë vendit.
Një pjesë më e madhe e firmave industriale do të ulin prodhimin e tyre këtë dimër dhe në vijim. ArcelorMittal, një tjetër gjigant çeliku, ka njoftuar planet për të mbyllur dy mullinj në Gjermaninë veriore, duke lënë punonjësit pa punë.
Stickstoffwerke Piesteritz, prodhuesi më i madh gjerman i amoniakut dhe uresë, dy inpute të rëndësishme kimike, mbylli fabrikat e saj të amoniakut në Saksoni-Anhalt.
Në një demonstrim se si lëvizje të tilla ndikojnë në zinxhirët e furnizimit, mbyllja ka shkaktuar një mungesë të AdBlue, një produkt basf që është thelbësor për pastrimin e motorëve të kamionëve me naftë që ndihmojnë në lidhjen e Gjermanisë me tregjet jashtë vendit.
Stefan Kooths i institutit Kiel paralajmëron se “një ortek ekonomik po rrokulliset drejt Gjermanisë”. Pa kaluar shumë kohë, ky efekt do të ndihet nga klientët globalë të kompanive gjermane.
/abcnews.al
