Është më e lehtë të besosh në magji sesa të kuptosh se si njerëzit mund ta bëjnë një makinë metalike prej 1.000 tonësh të fluturojë lart në qiell. Injoranca shkakton frikë nga gjërat që nuk i kuptojmë. Kjo është arsyeja pse shumë pilotë dhe punonjës të tjerë të kompanive ajrore lirisht ndajnë informacione rreth udhëtimit ajror dhe rreziqeve të përfshira. Ata gjithashtu shpjegojnë pse aeroplanët janë shpikja më e bukura!
Abcnews.al zgjodhi 16 përgjigje për pyetjet më emocionuese dhe të vështira që shqetësojnë çdo person që ka udhëtuar me avion:
16.Si mund të hyjë dikush në kabinë nëse dera është e bllokuar nga brenda?
Ekziston një kod i posaçëm që çdokush duhet të dijë të hyjë për të hyrë në kabinë. Kjo është e nevojshme në raste të caktuara – nëse të dy pilotët humbasin vetëdijen, për shembull. Kapiteni i avionit zbulon kodin përpara fluturimit dhe ia jep ekuipazhit. Pasi të futet kodi, dera do të hapet brenda një minute.
15.A mund të kenë pilotët mustaqe ose piercing?
Mjekër ,mustaqe apo vëth në fytyrë nuk lejojnë që pilotët të veshin siç duhet maskat e oksigjenit. Maska duhet të fiksohet shumë fort në kokë. Kjo është arsyeja pse fytyrat e pilotëve duhet të jenë gjithnjë të pastra. Përndryshe, mund të ketë një situatë që rrezikon jetën e udhëtarëve.
14.Çfarë ndodh nëse të gjithë motorët ndalojnë së punuari?
Gjatë çdo fluturimi, aeroplanët motorët punojnë me levë zero. Nëse po ngisni një makinë me marshe manuale është njëlloj sikur ta lesh në afolio kur shkoni poshtë një kodre, do të jetë situatë e njëjtë. Është shumë e rrallë që motorët mos të funksionojnë plotësisht. Dhe madje edhe në një situatë të tillë, ekziston një mënyrë për të rivendosur përsëri motorët në punë.
13.Për sa kohë funksionojnë maskat e oksigjenit?
Niveli i oksigjenit dhe presioni brenda avionit mbështeten në mënyrë artificiale. Nëse kabina ka presion në një lartësi të madhe, njerëzit fillojnë të asfiksohen: ata humbasin vetëdijen dhe mund të vdesin pa një maskë oksigjeni.
Maska e oksigjenit mund të funksionojë për 10-15 minuta. Kjo është kohë e mjaftueshme që piloti ta ulë avionin në një lartësi ku mund të marrësh frymë normalisht.
12.A flenë pilotët në kabinë?
Afërsisht 56% e pilotëve kanë marrë një sy gjumë gjatë fluturimit. Për fat të mirë, aevionët modernë punojnë në një mënyrë automatike gjatë të gjithë fluturimit, dhe kontrollorët e trafikut kërkojnë që pilotët të jenë në kontakt gjatë gjithë kohës.
11.Pse avionët ndonjëherë kryejnë disa rrethe para uljes?
Kjo është një situatë krejt normale. Avioni mund të bëjë një rreth të dytë për arsye të ndryshme. Për shembull, mund të ketë një objekt ose një kafshë në pistë, mund të jetë një erë shumë e fortë, ose aeroporti mund të ndalet përkohësisht për uljen urgjente të një aeroplani tjetër.
Pasagjerët shqetësohen shumë sepse, para uljes së shumëpritur, avioni papritmas fillon të fitojë lartësi. Por në të vërtetë, gjithçka është nën kontroll, dhe kjo është një mënyrë standarde për të bërë një rreth tjetër.
10.Nëse një foshnjë ka lindur në bord, pasaportën e cilit vend do të marrë?
Ka disa mundësi. Fëmija mund të jetë shtetas i:
1.Vendi në të cilin është regjistruar linja ajrore;
2.Vendi mbi të cilin lindi fëmija;
3.Vendi në të cilin u ul avioni.
Në shumicën e rasteve, opsioni i parë është më i popullarizuari, por vendimi merret nga kompania ajrore, duke marrë parasysh ligjin. Disa linja ajrore u dhurojnë foshnjave një bonus: shansi për të fluturuar falas në çdo pjesë të botës gjatë gjithë jetës së tyre.
9.A mund të ulet një aeroplan në mënyrë automatike?
Në aeroplanët modernë, ekzistojnë sisteme kontrolli që drejtojnë aeroplanin nga një lartësi prej 1.000 metrash në ulje në pistën. Gjatë uljes, është e mundur të zgjidhni mënyrën automatike për uljen, por kjo mënyrë duhet të aktivizohet nga piloti, duhet të kontrollohet gjatë gjithë rrugës dhe të rregullohet nëse është e nevojshme.
8.Një ulje e ashpër në ujë ose në tokë – cila është më e sigurt?
Kjo varet nga modeli i aeroplanit. Në shumicën e rasteve, është më e lehtë të ulesh në tokë. Uji do të përmbysë një aeroplan shumë shpejt, dhe gjithashtu ulja është “më e ashpër” për shkak të densitetit dhe qëndrueshmërisë së tij. Sipas statistikave, shanset për të mbijetuar janë më të larta kur zbarkoni në tokë sesa në ujë.
7.Çfarë hanë pilotët gjatë një fluturimi?
Ekziston një menu e veçantë për pilotët me disa pjata nga të cilat mund të zgjedhin. Nëse kapiteni preferon mishin e pulës, atëherë piloti do të marrë peshk ose një mish tjetër. Kjo është mënyra më e mirë për të shmangur helmimin nga ushqimi nga të njëjtët përbërës.
6.Pse pilotët ndonjëherë fluturojnë së bashku me pasagjerët?
Ndonjëherë pilotët duhet të fluturojnë nga një aeroport në tjetrin së bashku me pasagjerët. Në bord, nëse ata kanë veshur një uniformë, ata nuk mund të flenë, të hanë ose të shikojnë filma të veshur me kufje para udhëtarëve. Një pilot duke e bërë këtë gjë mund të ngatërrojë udhëtarët ose madje të shkaktojë panik.
5. Cila është më e keqja: goditja e një zogu, të qenit në një stuhi breshri, apo goditja nga rrufeja?
Rrufetë shpesh godasin aeroplanët, por pasagjerët as që e vërejnë atë. Në raste shumë të rralla, kjo mund të çojë në një ulje të avionit. Por pilotët kanë udhëzime që rindezin të gjithë elektronikën në aeroplan, dhe fluturimi vazhdon si zakonisht.
4.Pse ka spirale në turbina?
Turbinat mund të funksionojnë pothuajse pa bërë zhurmë fare. Nëse i afroheni dikujt kur është duke punuar, do të shtyheni disa metra larg dhe mund të lëndoheni seriozisht. Pas një seri aksidentesh, turbinat kanë spirale ose shenja të veçanta në qendër, në mënyrë që njerëzit të shohin nëse motori është i fikur.
3.A mundet një person i zakonshëm të ulë një aeroplan?
Nëse flasim për një aeroplan modern, këtu ka shanse të mira suksesi. Një eksperiment i fundit në një imitues fluturues pati sukses. Në pjesën më të madhe, kjo ndodh falë sistemeve kompjuterike që do të udhëzojnë dhe zbarkojnë aeroplanin pasi personi në kabinë merr udhëzime përmes radios se çfarë të bëjë.
2.Pse nuk u japin parashutë udhëtarëve?
Kjo tingëllon e çuditshme, por një parashutë ka të ngjarë të mos ju shpëtojë jetën nëse avioni fillon të rrëzohet. Në mënyrë që të hidhen nga avioni dhe të mos lëndohen, një aeroplan duhet të fluturojë ngadalë dhe jo më lartë se 16,000 metra.
1.A janë të frikësuar pilotët nga fluturimi?
Rrëzimi i aeroplanit më të madh në histori nuk ndodhi në qiell; ndodhi në tokë. Në 1977, 2 aeroplanë u përplasën në pistë, dhe 583 njerëz vdiqën. Sipas statistikave, shumica e incidenteve ndodhin gjatë 3 minutave të para pas ngritjes dhe 8 minuta para uljes. 95.7% e njerëzve që kanë qenë në një aksident avioni kanë mbijetuar./Përgatiti: Sonila Backa-abcnews.al
