Dy anije luftarake amerikane po kalojnë nëpër ngushticën e Tajvanit, ka njoftuar Marina amerikane.
Ky është operacioni i parë i tillë që ndodh që kur tensionet midis Tajvanit dhe Kinës u rritën pas një vizite të kryetares së Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA Nancy Pelosi në Tajvan në fillim të këtij muaji. Kina reagoi duke mbajtur stërvitje ushtarake në shkallë të gjerë në zonë.
SHBA dhe marina e tjera perëndimore kanë lundruar në mënyrë rutinore përmes ngushticës vitet e fundit, shkruan BBC.
Uashingtoni thotë se dy kryqëzorët me raketa të drejtuara – USS Antietam dhe USS Chancellorsville – po demonstrojnë lirinë e lundrimit nëpër ujërat ndërkombëtare.
Pekini i sheh veprime të tilla si provokuese dhe pohon se ishulli i Tajvanit është një pjesë integrale e territorit kinez.
Të dielën, ushtria e saj tha se po monitoronte përparimin e dy anijeve, duke mbajtur një gatishmëri të lartë dhe ishte e gatshme të mposhtte çdo provokim, raporton agjencia e lajmeve Reuters.
Marina amerikane tha në një deklaratë se tranziti përmes ngushticës së Tajvanit demonstroi angazhimin e Shteteve të Bashkuara për një Indo-Paqësor të lirë dhe të hapur.
“Këto anije kaluan tranzit përmes një korridori në ngushticën që është përtej detit territorial të çdo shteti bregdetar”, thuhet në deklaratë.
Ministria e Mbrojtjes e Tajvanit tha se anijet po lundronin në drejtim të jugut dhe se forcat e saj po vëzhgonin, por se situata ishte normale.
Tajvani është i vetëqeverisur, por Kina e sheh atë si një provincë të shkëputur me të cilën do të bashkohet përfundimisht, me forcë nëse është e nevojshme. Tajvani është bërë një tjetër pikë e nxehtë mes Uashingtonit dhe Pekinit në vitet e fundit, me SHBA-në që ecin në një litar të ngushtë diplomatik për këtë çështje.
SHBA i përmbahet politikës “Një Kinë” – një gur themeli i marrëdhënieve diplomatike të dy vendeve që njeh vetëm një qeveri kineze – dhe ka lidhje formale me Pekinin dhe jo me Tajvanin.
Por ajo gjithashtu mban një marrëdhënie të fortë jozyrtare me ishullin. Kjo përfshin shitjen e armëve për Tajvanin për t’u mbrojtur.
Pse Kina dhe Tajvani kanë marrëdhënie të dobëta? Kina e sheh ishullin e vetëqeverisur si pjesë të territorit të saj dhe këmbëngul se duhet të bashkohet me kontinentin, me forcë nëse është e nevojshme.
Si qeveriset Tajvani? Ishulli ka kushtetutën e tij, udhëheqës të zgjedhur në mënyrë demokratike dhe rreth 300,000 trupa aktive në forcat e tij të armatosura.
Kush e njeh Tajvanin? Vetëm disa vende e njohin Tajvanin. Shumica e njohin qeverinë kineze në Pekin. SHBA nuk ka lidhje zyrtare me Tajvanin, por ka një ligj që i kërkon t’i sigurojë ishullit mjetet për t’u mbrojtur. /abcnews.al
