Për shëndetin e arterieve shqetëshemi zakonisht në moshë të rritur dhe dëmet e para të këtyre enëve që qarkullojnë gjakun nga zemra në organet dhe indet e tjera mund të paraqiten shumë më parë, sipas një studimi të publikuar në “European Heart Journal” duhani, cigaret dhe alkooli edhe në rastet e mëparshme ngushtojnë arteriet gjatë adoleshencës.
Secili prej këtyre zakoneve ka pjesën e tij të dëmit, por është kombinimi i të dyjave që është veçanërisht i dëmshëm.
Ngurtësimi i indit të arterieve lidhet me akumulimin në muret e tyre të kalçifikimit dhe yndyrës, që është shkaku kryesor i qarkullimit të pamjaftueshëm të gjakut dhe grupi i heshtur i ngjarjeve të tilla si angina pectoris, infarkti dhe iktus. Studiuesit në Institutin e Shkencave Kardiovaskulare në Kolegjin Universitar në Londër analizuan të dhënat mbi zakonet e 1,266 adoleshentëve nga një studim i madh epidemiologjik, Fëmijët e viteve ’90, Studimi Longitudinal Avon i Prindërve dhe Fëmijëve (ALSPAC). Në veçanti, ata u përqëndruan në një periudhë prej 5 vjetësh, midis 2004 dhe 2008.
Pjesëmarrësit dhanë hollësi rreth pirjes, ose tymosjes së duhanit, nga mosha 13, 15 dhe 17 vjeç. Elasticiteti i mureve arteriale u vlerësua duke matur shpejtësinë e përhapjes së valëve të presionit të krijuara nga gjaku që del nga zemra dhe nga ajo që reflektohet nga muret arteriale.
Tek adoleshentët që pinin duhan me “intensitet të lartë” (mbi 100 cigare të tymosura), arteriet ishin më të ngurta se 3.7% krahasuar me ato të duhanpirësve me intensitet të ulët (nga 0 deri në 20 cigare gjithsej). Në ata që kishin deklaruar se pinë shumë (mbi 10 pije në ditë, ku për pije kemi 8 gram alkool, dy të tretat e atyre që gjenden në një birrë prej 33 cl me gradacion të mesëm), arteriet u ngurtësuan me 4.7% krahasuar me enët e gjakut të atyre që pinin pak (më pak se dy pije në ditë).
Pjesëmarrësit që ishin pjesë e grupit: duhanpirësit me intensitet të lartë dhe që pinin shpesh, ngurtësia e arterieve ishte 10.8% më e lartë se ata që kurrë nuk kishin pirë dhe nuk pinë kurrë alkoo apo duhan. Mosha fillestare e të dy zakoneve nuk ishte e rëndësishme për qëllime statistikore, pasi nuk u gjetën përfitime në arteriet tek ata që konsumonin sasi të moderuara të alkoolit. Lajm i mirë është se sipas vëzhgimit nuk është një dëm i pakthyeshëm. Për studiuesit, nëse ndaloni në këtë moshë, arteriet rikthehen të shëndetshme. /abcnews.al
