Dëshmia e rrallë: Si e vranë në postën kufitare të Taraboshit djalin e Shefit të Sigurimit të Shkodrës

Nga Dashnor Kaloçi

Memorie.al publikon një intervistë me z. Nasi Gjika me origjinë nga Përmeti, i cili pasi mbaroi shkollën e mesme në gjimnazin e qytetit të Ersekës ku banonte familja e tij në atë kohë, duke pasur shumë pasion letërsinë, konkurroi në Institutin e Lartë të Arteve në Tiranë, por edhe pse doli fitues për në degën e aktrimit, ai nuk u dërgua në Arte, por në Shkollën e Lartë të Ministrisë së Punëve të Brendshme, në Sauk të Tiranës, të cilën e përfundoi në vitin 1974, duke u diplomuar në degën e Kufirit dhe më 9 gusht të atij viti, ai u emërua si komandant i Postës Kufitare, në fshatin Mrek të Vermoshit, e cila konsiderohej si një nga pikat kufitare më të vështira, që kishte Shqipëria deri në 1990-ën. Dëshmitë e ish-oficerit Nasi Gjika, lidhur me disa nga ngjarjet e jashtëzakonshme të ndodhura në periudhën 1974-1982, kur ai shërbeu si komandant i Kompanisë Autonome të Kufirit dhe më pas si shef i Stërvitjes në Degën e Brendshme të Shkodrës. Siç ishin arratisjet në Jugosllavi të Gjeto dhe Kanto Vushaj në vitin 1974, arratisja e një familje prej pesë personash, në vitin 1978 në vendin e quajtur Livadhi Arushës, arratisja e Nikoll Hysaj (Gjeka), nga Vermoshi, në korrikun e vitit 1979, që arriti të kalonte kufirin në vendin e quajtur Gërxhare, e deri tek vrasja e dy djemve të rinj 22-24 vjeçar, nga ushtarët e postës kufitare të Taraboshit, mbi fshatin Zogaj në gushtin e vitit 1982, ku njëri prej tyre, ishte djali i Shefit të Kundërzbulimit (Sigurimit) të Degës së Punëve të Brendshme të rrethit të Shkodrës, Pjetër Gjini. Dokumenti arkivor me siglën “Tepër sekret”,  i ish-ministrit të Punëve të Brendshme të asaj kohe, Feçor Shehu, dërguar Komitetit Qendror të PPSH-së dhe personalisht Enver Hoxhës, lidhur me ngjarjet e ndodhura në kufirin shtetëror të zonës së Shkodrës dhe gjithë kufirit shtetëror të Republikës Popullore Socialiste të Shqipërisë, për periudhën 1979-1980.

Zoti Gjika, më pas, në mbledhje dhe analiza pune, u përmendej juve arratisja e Nikoll Hysaj si ngjarje negative për t’ju rënduar dhe çfarë thuhej për Nikollë Hysajn nga kolegët tuaj të forcave të Kufirit?

Nëpër mbledhje dhe analiza edhe është përmendur, por jo me qëllim për të më rënduar mua, por pas disa kohësh, unë vetë pyeta njëherë në kofidencë, Ajet Zenelin, Shefin e Kundërzbulimit të Kufirit të zonës, se ça thuhej për Nikoll Hysajn, pra se çfarë bënte Nikolla jashtë (duke pasur parasysh, se regjimi komunist i kishte vrarë babain), dhe ai më tha: “Jo, jo, nuk është aktivizuar me ndonjë organizatë reaksionare tradhtare. Siç duket i ka vënë gishtin kokës dhe shikon punën e vet”.

U shprehët, se ka pasur raste kur ushtarët e kufirit kanë vrarë persona që kanë tentuar të arratisen jashtë shtetit, kujton ndonjë rast konkretisht?

Më 19 gusht 1982, (pak kohë përpara se unë të transferohesha nga Shkodra për në rrethin e Tropojës), në afërsi të klonit mbi fshatin Zogaj, në malin e Taraboshit, forcat e kufirit vranë dy djem të rinj, (22-24 vjeçar), pasi ata kishin tentuar të kalonin kufirin dhe do të dilnin në Jugosllavi, në zonën e Malit të Zi. Njëri nga këtë djem të rinj, quhej Aleksandër Gjini dhe babai i tij, Pjetër Gjini (kështu e quanin në mos gaboj dhe me origjinë nga Mirdita), ishte me detyrën e Shefit të Kundërzbulimit (shefi i Sigurimit), në Degën e Punëve të Brendshme të Shkodrës. Të dy këta djemtë, së bashku me familjet e tyre, banonin në qytetin e Shkodrës. Unë prej disa kohësh, kisha ikur nga Kufiri, duke u transferuar me detyrë në Degën e Punëve të Brendshme të Shkodrës, si shef i Stërvitjes. Nisur nga ky fakt, duke qenë se shërbeja në atë detyrë, rastisa me shërbim (i gatshëm) dhe në orët e para të mesnatës së 19 gushtit, (në mos gaboj, vrasja e tyre ka ndodhur nga ora 02.00 e natës), më njoftuan se duhet të nisesha urgjent për në vendin e caktuar (në majën e Taraboshit), pasi forcat e Kufirit kishin asgjësuar dy shkelës kufiri, që kishin tentuar të arratiseshin nga brenda, jashtë. Me të marrë këtë urdhër, unë bashkë me oficer Xhevit Kullolin, (Komisarin e Kufirit të gjithë rrethit të Shkodrës), me një makinë “Gaz” të mbuluar, shkuam drejt dhe në vend ngjarje, ku pamë dhe dy trupat pa jetë të atyre dy djemve të rinj.

Çfarë bëtë fillimisht u identifikuan se kush ishin ata dy djemtë e vrarë nga rojet kufitare?

Ne u tronditëm shumë, sapo shkuam aty, mësuam se njëri nga të vrarët, ishte djali i Shefit të Kundërzbulimit (shefi i Sigurimit) në Degën e Punëve të Brendshme të rrethit të Shkodrës, Pjetër Gjini, kurse tjetri, ishte djal i një oficeri, (por që i ati i kishte vdekur para ca kohësh), ndërsa një xhaxha i tij, ishte ende oficer ushtrie. Në bazë të rregullave, me përjashtim të sigurimit të vendit të ngjarjes, që mos të afrohej askush aty, për të prishur provat, ne nuk duhet të bënim asnjë veprim tjetër, pa ardhur ekipi i ekspertëve që do këqyrte vendin e ngjarjes.

Kur erdhi ekipi ekspertëve?

Ekipi i ekspertëve me në krye shefin e Hetuesisë së rrethit të Shkodrës, Qemal Meta, erdhën në mëngjes, të cilët sipas ligjit bënë detyrat e tyre, duke këqyrur vendin e ngjarjes, matjet, librin e shërbimit, kontrollin e armëve, detyrat e dhëna para shërbimit, raportin etj.

Pas kësaj çfarë ndodhi, ku i dërguat trupat e tyre?

Pasi ekipi i ekspertëve me në krye shefin e Hetuesisë, Qemal Meta, mbaroi punën e tij, na u dha detyrë, që unë me Xhevit Kullollin (Komisarin e Kufirit të rrethit të Shkodrës), do të merrnim dy trupat e pajetë të tyre, me makinën “Gaz” dhe do t’i dërgonim në Degën e Punëve të Brendshme, nga ku do vazhdonin procedurat e tjera sipas ligjeve në fuqi, në morg, etj. Kështu, pasi u ngarkuan në karrocerinë e “Gazit” të mbuluar, dy trupat e pajetë të atyre fatkeqve, ne u nisëm për në destinacion dhe para se të shkonim në Shkodër, ndaluam në lokalin e Shirokës, për të pirë një kafe, më shumë për të mbledhur veten, se ishim të tronditur për këtë ngjarje, se njëri prej atyre djemve, pra Aleksandër Gjini, ishte djali i kolegut tonë të Degës, Shefit të Kundërzbulimit, Pjetër Gjisni.

Ndërkohë që unë dhe komisar Xheviti ishim duke pirë kafe, te makina e mbuluar që ruhej nga disa ushtarë, u afruan shumë njerëz. Ndërkohë, dikush hapi spondin e pasmë të “Gazit” (për të cilën edhe sot e kam mister, se  kush e hapi), dhe të gjithë njerëzit që ishin aty, panë dy trupat e pajetë të djemve të rinj, të vrarë nga rojet kufitare. Në atë moment, një gruaje që ishte afër spondi, sa pa dy trupat e pajetë, i ra të fikët dhe mezi e kanë përmendur pas disa minutash.