Nga David Brooks, New York Times
Përktheu: Xhensila Doka – Abcnews.al
Në fillim të vitit 2020, pak para fillimit të pandemisë, takova një grua që praktikonte “miqësinë agresive”. I merrte shumë kohë, por ajo është personi që fton rregullisht miqtë në shtëpinë e saj dhe organizon ngjarje me miqtë e saj. Çfarë mënyre fantastike për të jetuar. Mendova për të ndërsa po lexoja librin e fundit Robin Dunbar, “Miqtë”.
Nëse emri i autorit do të thotë diçka për ju, ndoshta është për shkak të numrit të Dunbar. Ky është zbulimi i tij se numri maksimal i marrëdhënieve kuptimplota që shumica e njerëzve mund të kenë është diku rreth 150. Sa njerëz janë të ftuar në një dasmë mesatare amerikane? Rreth 150. Sa njerëz kishte në komunitetet e hershme të gjuetarëve njerëzor? Rreth 150.
Dunbar argumenton se është një çështje e kapacitetit njohës. Mesatarisht, mendja njerëzore mund të mbajë rreth 150 marrëdhënie të qëndrueshme në çdo moment. Këta 150 miq janë njerëzit që ftoni në ngjarjet tuaja të mëdha – njerëzit ndaj të cilëve ndiheni rehat. Ai gjithashtu argumenton se shumica e njerëzve kanë një rreth prej rreth 15 miqsh më të ngushtë, shkruan abcnews.al
Këta janë shokët tuaj të përditshëm shoqëror – njerëzit me të cilët shkoni në darka dhe në kinema. Brenda atij grupi është rrethi juaj më intim, me afërsisht pesë miq. Këta janë njerëzit që janë të gatshëm t’ju japin ndihmë të pakursyer emocionale, fizike dhe financiare kur keni nevojë. Dunbar argumenton se miqësia e ngushtë ndikohet nga sa shumë gjëra keni të përbashkëta.
“Ju keni dy herë më shumë gjasa të ndani gjenet me një mik sesa me çdo person të rastësishëm nga lagjja juaj,” shkruan ai. Njerëzit priren të miqësohen me ata që kanë shije të ngjashme muzikore, opinione politike, profesione, botëkuptime dhe sens humori. Ju takoni një person të ri. Ju investoni kohë për ta njohur këtë person dhe kuptoni se në cilin rreth miqësie do ta futni atë.
Koha është një element thelbësor në miqësi. Jeffrey Hall, një ekspert në psikologjinë e miqësisë, studioi Universitetin e Kansas në vitet e para dhe zbuloi se u deshën rreth 45 orë prani në shoqërinë e një personi tjetër për të kaluar nga ‘i njohur’ në ‘mik’. Për të kaluar nga një mik i rastësishëm në një mik kuptimplotë u deshën 50 orë të tjera gjatë një periudhe tre mujore, dhe për të kaluar në rrethin e brendshëm të miqve të ngushtë u deshën 100 orë të tjera.
Njerëzit në përgjithësi i kushtojnë shumë më tepër kohë rretheve të tyre të ngushta sesa rretheve të tyre të jashtme. Dunbar zbuloi se gjatë një muaji, njerëzit i kushtojnë rreth tetë orë e gjysmë secilit prej pesë miqve të tyre më të ngushtë, dhe ata i kushtojnë pak më shumë se dy orë në muaj (në thelb një darkë ose një drekë) për 10 të tjerëve që plotësojnë rrethin e tyre prej 15 personash.
Ata i kushtojnë mesatarisht më pak se 20 minuta në muaj 135 personave të tjerë në rrethin e tyre më të madh të miqve. Këto janë mesataret. Secili prej nesh ka stilin tonë të miqësisë. Ekstrovertët e shpenzojnë energjinë e tyre sociale në më shumë njerëz dhe kanë më shumë por miqësi më të dobëta. Introvertët investojnë në më pak njerëz, por kanë lidhje më të forta me ta.
Faktori tjetër vendimtar në miqësi është aftësia sociale dhe kjo është diçka që ne si shoqëri nuk e marrim aq seriozisht sa duhet. Kjo është bërë një bindje pasionante për mua gjatë dekadës së fundit. Jeta sociale është e shpejtë, komplekse dhe tepër kërkuese nga ana njohëse. Amerikanët vetëm kohët e fundit kanë filluar të mësojnë aftësi sociale dhe emocionale në shkolla dhe ka shumë arsye për të besuar se jeta në internet i gërryen ato aftësi.
Por lumturia jonë në jetë, si dhe shëndeti dhe përmbushja, varen jashtëzakonisht nga aftësia jonë për të kuptuar me mjeshtëri dhe për të qenë të vëmendshëm ndaj të tjerëve. Hidhërimi dhe tjetërsimi në vendin tone rrjedh nga fakti se aftësitë tona sociale janë të pamjaftueshme për shoqërinë komplekse në të cilën jetojmë tani.
Psikologët Michael Argyle dhe Monika Henderson identifikuan disa nga veprimet shoqërore mbi të cilat bazohen miqësitë: qëndrimi në mbrojtje të miqve kur ata nuk janë pranë, ndarja e lajmeve të rëndësishme me ta, ndarja e momenteve të dobëta me ta, ofrimi i mbështetjes emocionale kur është e nevojshme.
Shumë nga aftësitë e rëndësishme janë aftësitë e komunikimit të përditshëm: bisedimi i pandërprerë, thënia e diçkaje kuptimplotë në atë që tha personi tjetër, një shaka, kujtimet e së kaluarës, parashikimi se si mund të reagojë personi tjetër për komentin tuaj që të mund ta kornizoni në një mënyrë që është më e dobishme.Dunbar dhe kolegët e tij, Neil Duncan dhe Anna Marriott analizuan bisedat që njerëzit e tjerë po bënin në kafene dhe vende të tjera dhe zbuluan se dy të tretat e kohës së bisedës shpenzoheshin duke folur për tema sociale.
Hulumtimi i Dunbar sugjeron gjithashtu se një mesatarisht një person mund të presë që një marrëdhënie e ngushtë të prishet çdo 2.3 vjet. Këto janë afërsisht 30 marrëdhenie që prishen gjatë një moshe madhore – zakonisht për gjëra të tilla si moskujdesi dhe komunikimi jo i mirë. Më duket magjepsëse puna e Dunbar-it, megjithëse si shumë nga shkencat sociale, ajo fokusohet në atë që mund të matet në sasi në të gjithë popullatat, kështu që i mungon ajo që është e veçantë dhe unike për çdo miqësi.
Një pjesë e madhe e këtij hulumtimi është bërë shumë vite më parë. Duke e lexuar në kontekstin e Covid-it, shpesh kisha një ndjenjë se po shikoja një botë të humbur. Gjithçka duket kaq e brishtë. Ndërsa gradualisht kthehemi në jetën normale, ky mund të jetë momenti për të marrë një inventar miqësie dhe për të qenë miqësorë në mënyrë agresive. /abcnews.al
