Një luftë e kufizuar bërthamore do të mjaftonte për të nisur një zinxhir ngjarjesh që do të rezultonin në një krizë globale ushqimore urie, me viktima të shumta për shkak të shpërthimive të armëve bërthamore, sipas një paralajmërimi nga shkencëtarët, shkruan The Bloomberg.
Ndërsa një luftë bërthamore në shkallë masive, siç është ajo SHBA-Rusi, mund të çojë në vdekjen e më shumë se gjysmës së njerëzimit. Studimi vlerëson se një luftë bërthamore rajonale midis Indisë dhe Pakistanit, për shembull, mund të rezultojë në deri në 2.5 miliardë viktima për shkak të urisë gjatë dy viteve të ardhshme.
Në një konflikt bërthamor shumë më të gjerë gjeografikisht dhe masivisht të përmasave masive SHBA-Rusi, numri i viktimave në skenarin më të keq mund të shkojë në pesë miliardë, më shumë se gjysma e gjithë njerëzimit, raporton abcnews.al.
Analiza, e botuar në revistën shkencore Nature Food, e cila vlerëson (nëpërmjet gjashtë skenarëve të mundshëm) efektet e një lufte bërthamore, dikur të paimagjinueshme, thekson se ajri i ndotur në atmosferë do të çojë në mungesë të ushqimeve dhe rrjedhimisht në krizë urie.
Përdorimi i armëve bërthamore (raketa ose bomba) do të shkaktojë zjarre masive, duke rezultuar në akumulimin e sasive të mëdha të blozës në atmosferë, e cila do të bllokojë rrezatimin diellor që të arrijë në sipërfaqen e planetit, duke ulur temperaturat dhe duke kufizuar produktivitetin e bimëve. në fund të fundit duke reduktuar prodhimin e ushqimit.
Shkalla e këtyre ndikimeve do të varet nga sa e madhe do të jetë rënia e temperaturave dhe sa të përhapura do të jenë ndryshimet e reshjeve. Studiuesit modeluan efektet e gjashtë skenarëve atmosferikë, pas një luftë të vogël që mund të zgjaste një jave ose të madhe bërthamore, në kulturat kryesore bujqësore (grurë, misër, oriz, sojë), në blegtori, peshkim dhe furnizime të tjera ushqimore.
Edhe nëse merren masa, të tilla si reduktimi i mbetjeve të ushqimit të hedhur në plehra dhe rimodelimi i produkteve të ndryshme bujqësore të prodhuara (p.sh. ushqimi i kafshëve për konsum njerëzor), shkencëtarët parashikojnë se prodhimi i disponueshëm i blegtorisë dhe peshkut nuk do të jetë në gjendje të kompensojë mungesat bujqësore në shumicën e vendeve.
Çdo shpërthim bërthamor që prodhon më shumë se 5 trilion gram blozë parashikohet të çojë në mungesa masive ushqimore në pothuajse të gjitha vendet. Rënia e prodhimit bujqësor pritet të jetë më e madhe në vendet e mëdha, duke përfshirë eksportuesit kryesorë bujqësorë si vetë SHBA-ja dhe Rusia.
Bazuar në skenarin më të keq bërthamor, mbi 75% e planetit vlerësohet të vdesë nga uria brenda dy viteve të ardhshme pas luftës katastrofike. Shkatërrimi i shtresës së ozonit në stratosferë do të rezultojë në më shumë rrezatim diellor ultravjollcë që do të arrijë në sipërfaqen e Tokës, i cili do të ketë efekte – përtej atyre të drejtpërdrejta në shëndetin e njeriut dhe efekte indirekte në prodhimin e ushqimeve globalisht.
Studiuesit theksojnë se këto vlerësime ogurzi nxjerrin në pah pasojat e mëdha të çdo konflikti bërthamor për shëndetin planetar dhe njerëzor, kështu që bashkëpunimi global është e vetmja mënyrë për të shmangur një ngjarje kaq të tmerrshme.
“Të dhënat na tregojnë një gjë: Ne duhet të parandalojmë që të ndodhë një luftë bërthamore,” tha profesori i shkencës klimatike të Rutgers, Alan Robock.
“Për sa kohë që ekzistojnë armët bërthamore, ato mund të përdoren dhe bota i është afruar disa herë luftës bërthamore.
Ndalimi i armëve bërthamore është e vetmja zgjidhje afatgjatë. Deri më sot, Traktati pesëvjeçar i Organizatës së Kombeve të Bashkuara për Ndalimin e Armëve Bërthamore është ratifikuar nga 66 vende, por në asnjë nga nëntë fuqitë bërthamore.
Studimi ynë e bën të qartë se ka ardhur koha që këto nëntë shtete të dëgjojnë shkencën dhe pjesën tjetër të botës dhe të nënshkruajnë këtë marrëveshje”, shtoi ai.
/abcnews.al
