Partia Laburiste ka fituar zgjedhjet e përgjithshme në Britani duke sjellë një parti të re në pushtet për herë të parë në 14 vjet. Por lideri laburist Keir Starmer nuk do të bëhet aktualisht kryeministër deri në një ceremoni të premten, gjatë së cilës Mbreti Karl III do t’i kërkojë zyrtarisht të formojë një qeveri të re.
Është një moment që mishëron faktin se, të paktën teknikisht, e drejta për të qeverisur në Mbretërinë e Bashkuar rrjedh ende nga autoriteti mbretëror, shekuj pasi pushteti real politik iu transferua anëtarëve të zgjedhur të Parlamentit.
Procesi është i shpejtë, ndonëse disi brutal për kryeministrin në largim Rishi Sunak.
Ja si do të zhvillohen ngjarjet ceremoniale.
Ndërsa Britania është një monarki kushtetuese ku pushteti i mbretit është rreptësisht i kufizuar nga ligji dhe tradita, shumica e asaj që ndodh këtu ka jehonë të së kaluarës.
Në këtë rast, procesi i referohet një kohe kur mbreti ushtronte pushtetin suprem dhe zgjodhi kryeministrin për të drejtuar qeverinë e tij. Sot, kryeministri është lideri i partisë që mban shumicën në Dhomën e Komunave, por teknikisht atij ose asaj duhet t’i ofrohet ende posti nga monarku.
Së pari, Sunak do të shkojë në Pallatin Buckingham për t’i ofruar mbretit dorëheqjen e tij. Pastaj Starmer do të mbërrijë për takimin me monarkun. Pasi mbreti i kërkon Starmer të formojë një qeveri, ai do të përkulet dhe do t’i shtrëngojë dorën atij.
Do të shkrepet një foto për të regjistruar momentin epik. Megjithëse nuk ka të dhëna për atë që thuhet mes monarkut dhe kryeministrit, aktiviteti do të vërtitet jashtë portave të pallatit.
Tradicionalisht, kryeministri i ri më pas largohet nga pallati dhe kthehet në Downing Street për të bërë një deklaratë, duke marrë duartrokitjet e stafit teksa hyn në derën e famshme të zezë të nr 10.
Po Sunak?
Në Britani, verdikti i votuesve jepet në kohë rekord. Pasi pësoi një humbje brutale në qendrat e votimit, Sunak do të detyrohet të lirojë rezidencën zyrtare të kryeministrit përpara se Starmer të mbërrijë vetëm disa orë më vonë.
Ish-kryeministri i ardhshëm do të mbërrijë në pallat. Por pasi të japë dorëheqjen, ai do të largohet me një automjet privat dhe do të kthehet në banesën e tij private.
Pse ka rëndësi ceremonia?
E gjithë ceremonia tregon, nëse asgjë tjetër, se monarkia mbetet një simbol i stabilitetit dhe vazhdimësisë në një kohë kur ndarjet e thella në shoqëri po nxisin debate të zemëruara politike.
Në mbretërimin e saj 70-vjeçar, Mbretëresha Elizabeta II ëmëroi 15 kryeministra, ndërsa për mbretin Karl, ky është i dyti.
Çfarë ndodh më pas?
Mbreti do të zhvillojë takime me kryeministrin për të diskutuar çështjet e qeverisë. Ndërsa monarku është politikisht neutral, ai ka ende të drejtë të “këshillojë dhe paralajmërojë” kryeministrin nëse ai beson se është e nevojshme. Këto takime janë private dhe çështjet e diskutuara mbeten konfidenciale.
Më pas, gjatë një takimi të përbashkët të Dhomës së Lordëve dhe Dhomës së Komunave, ai do të mbajë një fjalim të shkruar për të nga qeveria e ardhshme për të paraqitur programin e saj legjislativ.
/abcnews.al
