Lirimi i gazetarit të Wall Street Journal, Evan Gershkovich, ish-marinistit amerikan Paul Whelan dhe gazetarit ruso-amerikan Alsou Kurmasheva nga Rusia është arsye pë të festuar, sipas një analize të CNN.
Të tre u liruan si pjesë e një shkëmbimi historik të të burgosurve SHBA-Rusi, në të cilin u liroi gjithashtu lideri i opozitës ruse Vladimir Kara-Murza dhe figura të tjera që kanë kundërshtuar luftën e Rusisë në Ukrainë.
Por pati edhe një fitore për palën ruse pasi, sipas CNN, Kremlini përdori gazetarë dhe figura të opozitës, rusë dhe të huaj, për të siguruar lirimin e individëve që dyshohet se u shërbenin interesave të shtetit rus.
Në mesin e atyre që u kthyen në Rusi janë hakerë të dënuar dhe disa shtetas rusë që ishin arrestuar në Perëndim për spiunazh. Por fitimi më i madh për palën ruse është kthimi i Vadim Krazikov, një xhelati i dënuar, lirimi i të cilit ishte një objektiv i qartë për Vladimir Putin.
Krazikov u dënua nga një gjykatë gjermane për vrasjen e çeçenit Zelimkhan “Tornike” Kangosvili me origjinë nga Gjeorgjia në një park të Berlinit në vitin 2019.
Në intervistën e tij me Tucker Carlson shkurtin e kaluar, Putin e përshkroi vrasjen e Kangosvilit si një akt të “interesit publik”, duke e përshkruar Krazikov si “një njeri që për arsye patriotizmi neutralizoi një bandit”.
Siç raporton CNN, lirimi i Krazikov dhe të tjerëve të akuzuar për spiunazh duket se dërgon një mesazh të njohur: “Nëse punoni për ne, përfundimisht do të shpërbleheni dhe do të mbroheni. Dhe nëse na tradhtoni, ne do ta kujtojmë atë për një kohë të gjatë”.
Rasti i Victor Bout
Merrni për shembull rastin e Viktor Bout, rus i liruar në 2022 në një këmbim të yllit të basketbollit të burgosur Brittney Greiner.
I përshkruar nga Departamenti Amerikan i Drejtësisë si “një nga tregtarët më të mëdhenj të armëve në botë” dhe frymëzues për anti-heroin e filmit hollivudian Lord of Ëar, Bout ka qenë prej kohësh i dyshuar për lidhje me shërbimet ruse të sigurisë.
Pas kthimit në Rusi, Bhut vendosi vendin e tij në politikë, duke fituar një vend në një legjislaturë rajonale.
Siç vë në dukje CNN, ai dha disa intervista për shtypin që i forcuan imazhin e tij publik, ndërsa u shfaq edhe në Forumin Ekonomik Ndërkombëtar në Shën Petersburg, një ngjarje veçanërisht e dashur për Putinin dhe elitën ruse.
Anna Chapman dhe Sergei Skripal
Pothuajse e njëjta gjë ishte e vërtetë për Ana Chapman, një nga dhjetë agjentet ruse në pension të dëbuar nga SHBA në 2010 në një shkëmbim të burgosurish, e cila u nderua pas kthimit të saj në Rusi. Në veçanti, ajo u zgjodh në një këshill pro-qeveritar dhe filloi linjën e saj të veshjeve.
Chapman dhe nëntë të tjerë të përshkruar si “të paligjshëm” u liruan në këmbim të katër personave, përfshirë ish-oficerin e inteligjencës rus Sergei Skripal, i cili u dënua për spiunazh për Mbretërinë e Bashkuar.
Skripal dhe vajza e tij i mbijetuan helmimit me agjentin nervor Novichok në qytetin anglez Salisbury në vitin 2018.
Britania fajësoi Rusinë për incidentin. Pala ruse, megjithatë, ka mohuar në mënyrë të përsëritur çdo përfshirje, pavarësisht se Putin e quajti Skripalin “bastard” dhe “tradhtar”, duke sugjeruar se Skripal “mori atë që meritonte”.
Roli i shkëmbimit në marrëdhëniet Rusi-SHBA
Ky model historik, pra, përforcon mesazhin për të gjithë ata që punojnë për shtetin rus dhe veçanërisht ata që janë pjesë e aparatit të tij të gjerë të sigurisë dhe inteligjencës, se “Rusia kujdeset për veten”.
Në fund të fundit, vetë Putini i përkiste shërbimeve të inteligjencës dhe e njeh kodin e nderit që zbatohet brenda spiunazhit rus.
Por cila është rëndësia e shkëmbimit të fundit të të burgosurve në kontekstin e konfrontimit të vazhdueshëm të Rusisë me Perëndimin?
Që kur forcat e Putinit pushtuan Ukrainën në shkurt 2022, marrëdhëniet midis Moskës dhe Uashingtonit kanë qenë në nivelin më të ulët historik. Megjithatë, negociatat që çuan në shkëmbimin e djeshëm tregojnë se disa kanale komunikimi mes dy vendeve mbeten të hapura.
Ne e dimë, për shembull, se një shkëmbim i të burgosurve në shumë vende që do të lironte Alexei Navalny ishte në diskutim në kohën e vdekjes së tij në shkurt në një burg rus.
Në këto diskutime, siç raporton CNN, ka marrë pjesë edhe oligarku rus, Roman Abramovic.
Dhe, edhe pse lufta në Ukrainë vazhdon, gjeneralët e lartë amerikanë dhe rusë po mbajnë disa linja jetike të komunikimit të hapura, kryesisht për të parandaluar që SHBA dhe Rusia të kalojnë në konflikt të hapur.
“Një lloj fitoreje” për Kremlinin
Shkëmbimi i figurave të opozitës ruse, megjithatë, është një lloj fitoreje për Kremlinin.
Disidentë të tjerë, si artistja ruse Alexandra Skotsilenko, e cila u dënua me shtatë vjet burg për një protestë që përfshinte vendosjen e mesazheve kundër luftës bënë të qartë absurditetin e ligjeve drakoniane të medias ruse lufta, raporton CNN.
Shkëmbimi i fundit, pra, të paktën në terma afatshkurtër, do të thotë se këta zëra kundër luftës nuk përbëjnë kërcënim për sistemin. Lirimi i rusëve nuk do të thotë se klima politike e Rusisë është bërë më pak shtypëse.
Siç thekson CNN, pas shkëmbimit të të burgosurve, Perëndimi do të përballet ende me një udhëheqje ruse që ka bërë të qartë se cilat janë prioritetet e saj: mbrojtja e interesave të shtetit të sigurisë dhe mbajtja e një qëndrimi hapur armiqësor ndaj Perëndimit.
/abcnews.al
