Nga Linda Karadaku
Drejtuesit e grupit neo-nazist të Greqisë Agimi i Artë u shpallën më 7 tetor, fajtorë për formimin dhe drejtimin e një organizate kriminale, nën petkun e një partie politike. Më 7 tetor 2020, Gjykata e Lartë Civile dhe Penale e Greqisë vendosi që Agimi i Artë vepronte si një organizatë kriminale, duke sulmuar sistematikisht emigrantët dhe të majtët. Gjykata njoftoi gjithashtu vendime për 68 të pandehur duke përfshirë udhëheqjen politike të partisë. Nikolaos Michaloliakos, gjashtë anëtarë të tjerë dhe ish-deputetë, të akuzuar për drejtimin e një organizate kriminale, u shpallën fajtorë. Ishte një gjykim maratonë që zgjati pesë vjet e gjysmë, deri në përfundimin e arritur nga një gjykatë e Athinës, e cila vlerësoi se krimet nga anëtarët e Agimit të Artë, përfshi vrasje, nuk ishin veprime individuale.
Në fakt, ato ishin planifikuar dhe urdhëruar drejtpërdrejt nga një udhëheqje partie që përdori dhunën për të zhdukur armiqtë e perceptuar. Tetëmbëdhjetë ish-ligjvënës të partisë, duke përfshirë udhëheqësin Nikos Michaloliakos, një mohues i holokaustit i cili themeloi Agimin e Artë në vitet 1980 si një organizatë neo-naziste, ishin midis atyre që u shpallën fajtorë. Dhjetëra të tjerë – anëtarë të partisë dhe bashkëpunëtor të supozuar – janë dënuar me akuza që lidhen me vrasje. Shumica e këtyre janë të lidhura me sulme të dhunshme midis 2012 dhe 2013 dhe përfshijnë goditjen fatale të këngëtarit të famshëm antifashist të hip hopit Pavlos Fyssas dhe sulmet ndaj emigrantëve dhe aktivistëve të majtë.
Nils Muiznieks, kreu i Amnesty International Europe u shpreh se “Ekziston një mesazh i qartë dhe i qartë në këtë rast historik, që krimet e urrejtjes nuk do të tolerohen më, [vendimi] mund të ketë gjithashtu një ndikim të rëndësishëm në parandalimin e dhunës raciste në të ardhmen”. Thanassis Kambagiannis, një avokat nga ekipi i akuzës, e ka përshkruar gjyqin si “seanca më e madhe gjyqësore që nga ajo e nazistëve në Nuremberg”. Agimi i Artë është një parti politike e ekstremit të djathtë, që admiron ish-diktatorët grekë Ioannis Metaxas të Regjimit të 4 Gushtit (1936–1941) dhe Georgios Papadopulos të Regjimit të Kolonelëve (1967–1974). Ata kanë përdorur simbolikë naziste dhe kanë vlerësuar figurat naziste.
OBJEKTIVAT RAJONALE TE AGIMIT TE ARTE
Pasi u themelua në 1985, Agimi i Artë për herë të parë mori vëmendje të konsiderueshme në 1991 dhe në 1993 u regjistrua si një parti politike. Në atë kohë, Agimi i Artë kishte miratuar disa objektiva rajonalë të përqendruar në Ballkanin Jugor si programin e saj kryesor, sic ishin: të promovonte idenë e një Greqie të Madhe përmes zgjerimit të territorit grek në Shqipërinë e Jugut, në atë që ata e quajnë Epiri i Veriut, në Republika e Maqedonisë së Veriut, dhe Bullgarisë së Jugut, dhe përfundimisht ripushtimin e Konstandinopojës, Stambolli i sotëm, dhe Anatolia perëndimore përmes luftës me Turqinë. Ata gjithashtu bënë thirrje për helenizimin e plotë të Maqedonisë greke dhe Thrakisë Perëndimore përmes dëbimit të pakicave. Anëtarët e Agimit të Artë morën pjesë gjatë Luftës së Bosnjës në Gardën Vullnetare Greke (GVG), e cila ishte pjesë e Korpusit Drina të Ushtrisë së Republikës Srpska. Disa vullnetarë të GVG ishin të pranishëm në Srebrenicë gjatë masakrës së Srebrenicës dhe ngritën një flamur grek në një kishë të shkatërruar pas rënies së qytetit. Anëtarët e Agimit të Artë në GVG u dekoruan nga Radovan Karaxhiç.
2015: AGIMI I ARTE KERKON ZGJERIMIN NE 12 MILJE
Në 2015, Agimi i Artë kishte dalë me një plan kombëtar për rimëkëmbjen e Greqisë nga kriza financiare që përfshinte shfrytëzimin e rezervave të naftës, gazit dhe metaleve të çmuar të Greqisë; kërkesat që qeveria gjermane të shlyente reparacionet e luftës, marrëveshjen e tregtisë së lirë me Rusinë, Iranin dhe Kinën; zonën ekskluzive ekonomike të Greqisë; zgjerimin e ujërave territoriale të Greqisë në 12 milje detare siç përcaktohet nga UNCLOS.
Nikolaos Michaloliakos mbështet një ringjallje të Megali Ideas, konceptit irredentist që udhëhoqi politikën e jashtme të Greqisë deri në disfatën greke në Luftën Greko-Turke të 1919–1922. Në janar 2013, një grup mbështetësish të Agimit të Artë sulmuan makinën e konsullit të përgjithshëm turk Osman İlhan Şener në Komotini gjatë një proteste anti-turke. Agimi i Artë dhe homologu i tij qipriot ELAM mbështesin bashkimin e Qipros me Greqinë. Agimi i Artë promovoi një qëndrim të ashpër në kontestin e emërtimit të Maqedonisë, duke hedhur poshtë çdo zgjidhje kompromisi që do të përfshinte termin Maqedoni në emrin e Maqedonisë së Veriut, mbi bazën që vetëm Maqedonia Greke ka të drejtë të përdorë emrin. Mihaloliakos gjithashtu ka bërë thirrje për “çlirimin” e asaj që e quan Epir i Veriut dhe që është në fakt Shqipëria e Jugut.
AGIMI I ARTE DHE SHQIPERIA
Më 13 Gusht, 2013, në një ceremoni të zhvilluar në Himarë, në 3-vjetorin e vdekjes së Aristotel Gumës, përfaqësuesit e Agimit të Artë, ishin atje, bashkë me deklaratat e tyre anti-shqiptare. Kristoforos Tsankas deklaroi tek varri I Gumës se Agimi i Arte nuk do te ikte nga Himara deri në atë që ai e quante “çlirim i saj.”
“Po them dy fjale ne emer ne komandantit tone, Nikos Mihaliakos, te kryesise dhe ne veçanti të të ngarkuarit për cështjet e helenizmit, Kristo Papa, i cili nuk mund të ndodhet këtu, pasi regjimi i jashtëligjshëm i Tiranës e ka shpallur atë ‘non grata’ për shkak të aktivitetit te tij patriotik. “Agimi i Artë nuk vjen në Himarë për të ikur. Bëjmë nderime mbi varrin e tij dhe premtojmë se do të vazhdojmë luftën, deri në momentin e çlirimit. Rroftë Kombi!“.
Ne ceremoni u këndua himni grek dhe pati një sërë incidentesh, që nga nxjerrja jashtë kishës e priftit Shën Spirodhoni, i cili nuk pranoi qe te kryente rritet e tyre, deri tek incidentet me grupet e xhirimit të televizioneve. Në nëntor të vitit 2018, pas vrasjes së Konstandinos Kaçifas, fshati Bularat i Gjirokastrës ishte mbushur me grekë të ardhur nga Athina, Selaniku, Patra dhe Janina për të marrë pjesë në ceremoninë e varrimit të tij. Policia shqiptare shoqëroi 4 grekë, që mbanin në makinë simbole antishqiptare dhe kthyen mbrapsht në Greqi 8 mbështetës të Agimit të Artë, që mbanin veshur bluza me shkrime antishqiptare dhe simbole e flamuj grekë.
SIMBOLET NAZISTE TE AGIMIT TE ARTE
Në Shtator 2005, Agimi i Artë u përpoq të organizonte një festival të quajtur “Eurofest 2005 – Kamp Veror Nacionalist” . Festivali i planifikuar varej nga pjesëmarrja e Partisë Kombëtare Demokratike Gjermane të Gjermanisë, Forza Nuova Italiane dhe Rumania Noua Dreaptă, si dhe grupe spanjolle dhe të tjera të djathta ekstreme, por u ndalua nga qeveria. Në qershor 2007, Agimi i Artë dërgoi përfaqësues për të protestuar kundër konventës së G8 në Gjermani, së bashku me Partinë Kombëtare Demokratike të Gjermanisë dhe organizata të tjera të ekstremit të djathtë evropian.
Në vitin 2000, persona të paidentifikuar vandalizuan sinagogën Monastirioton, një memorial për viktimat e Holokaustit dhe varrezat hebraike në Selanik dhe Athinë. Kishte pretendime se simbolet e Agimit të Artë ishin të pranishëm në të katër vendet. Dega e Agimit të Artë në Qipro është akuzuar për sulme kundër Turqve Qipriotë dhe një anëtar I tyre u arrestua për sulmet ndaj turqve qipriotë në 2005. Emblema e Agimit të Artë ka një stil dhe skemë ngjyrash që i ngjan flamurit të Partisë Naziste dhe përdor përshëndetjen naziste. Në një artikull të botuar në 1987 në revistën e Agimit të Artë me titull “Hitleri për 1.000 vjet”, redaktori i tij Michaloliakos tregoi mbështetjen e tij për nazizmin dhe epërsinë e të bardhëve.
“Ne jemi ushtarët besnikë të idesë nacional-socialiste dhe asgjë tjetër. Ne ekzistojmë dhe vazhdojmë betejën, betejën për fitoren përfundimtare të racës sonë…Ne bërtasim plot pasion, besim ndaj së ardhmes dhe vizioneve tona: Heil Hitler!” tha ai. Më 17 gusht 1987, Rudolf Hess, zëvendësi i Adolf Hitlerit në Partinë Naziste, bëri vetëvrasje në Burgun Spandau. Të nesërmen, më 18 gusht 1987, anëtarët e Agimit të Artë shpërndanë shpallje në qendër të Athinës me frazën “Rudolf Hess Immortal.” (Rudolf Hess i pavdekshem.) Në fotografitë e bëra gjatë kongresit të parë të Agimit të Artë në shkurt 1990, duket që salla e kongresit është zbukuruar me Sëastika.
A ESHTE SHPERBERE AGIMI I ARTE?
Gjatë zgjedhjeve legjislative greke të vitit 2019, Agimi i Artë i humbi të 18 vendet në parlamentin grek, duke fituar vetëm 2.93% të votave, nga 7.0% që kishte pasur në 2015. Më 8 korrik 2019, pas rezultatit të zgjedhjeve, lideri i partisë Nikolaos Michaloliakos bëri një deklaratë të ashpër:
“Ne u dërgojmë një mesazh armiqve dhe miqve. Agimi i Artë nuk ka mbaruar. Lufta për nacionalizëm vazhdon. Ne do të kthehemi atje ku ishim të fortë, në rrugë dhe sheshe dhe do të luftojmë fort kundër bolshevizmit dhe kapitalizmit mizor që po vjen.”
Në Shtator 2019, selia e Agimit të Artë në Athinë u mbyll dhe u shpërbë, vetëm dy muaj pas humbjes së partisë në zgjedhjet e përgjithshme të korrikut ndërkohë që dënimet historike të 7 tetorit të eksponentëve të Agimit të Artë dhe konsiderimi I kësaj organizate, organizatë kriminale, është një hap I rëndësishëm dhe I madh në drejtimin e duhur. Por, siç ka thënë shkrimtari i madh Bertolt Brecht për nazizmin, “Kurrë nuk duhet harruar se barku që i nxori, ende nuk është shterpëzuar”!/db/Abcnews.al
