Studiuesit nga e gjithë bota, të udhëhequr nga Philipp Simon, profesor i gjenetikës në Universitetin e Wisconsin-Madison në Shtetet e Bashkuara, kohët e fundit publikuan rezultatet e një shprehje të plotë të gjenomit të karotës në revistën Nature Genetics. Me emrin shkencor DCAR_032551, këta shkencëtarë zbuluan gjenin, sekuenca specifike e bazës së ADN-së e karotës së cilës i detyrohet një përqindje e madhe e karotenoideve, si dhe ngjyrën e saj portokalli në të kuqe duke e vënë atë në listën e perimeve të tilla si patatja, domate dhe piper, gjenomi i të cilit është zbuluar.
Karotat përmbajnë një sasi të madhe β-karoteni, një kimikat natyral që trupi i njeriut e konverton në vitaminë A, e cila është thelbësore për rritjen normale, funksionimin e duhur të sistemit imunitar dhe shikimin. Sa më shumë β-karoten, aq më portokalli ngjyra e tyre. Karotenoidet gjithashtu kanë veti antioksiduese që mbrojnë nga sëmundjet e zemrës dhe disa kancere, duke neutralizuar të ashtuquajturit radikalë të lirë që infektojnë qelizat.
Mungesa e vitaminës A është një sfidë globale shëndetësore, sipas hulumtimit, dhe karotenoidet e tepërta në karrota e bëjnë atë një burim kryesor të provitaminës A për dietën njerëzore. Të njëjtët shkencëtarë besojnë se shprehja e sekreteve gjenetike të karotës së përulur do të ndihmojë në përmirësimin e cilësisë dhe rezistencës ndaj sëmundjeve të karotave dhe specieve të tjera.
Karrota (Daucus carota) i përket të njëjtës kategori bimësh si selino, marule, majdanoz dhe koriandër dhe ka mbi 32.100 gjene, gati 10.000 më shumë se njerëzit. Rreth një e treta e këtyre gjeneve janë unike dhe nuk janë gjetur diku tjetër.
Duke i hedhur një sy pemës familjare të karotës, ekspertët kanë zbuluar se ajo ishte ndarë nga rrushi 113 milionë vjet më parë dhe kivi 10 milionë vjet më parë, kur dinosaurët ende dominonin Tokën.
Fillimisht me ngjyrë të bardhë, karotat e egra besohet se janë shfaqur për herë të parë në Azinë Qendrore, kryesisht në Afganistan, rreth 1,100 vjet më parë, ndërsa karotat portokalli erdhën në Europë në shekullin e 16 -të, sipas pikturave nga Spanja dhe Gjermania.
Prodhimi global i karotës, i cili është katërfishuar në 40 vitet e fundit, është rritur në një nga dhjetë kulturat më të rëndësishme dhe tani gjendet në të gjithë botën. Varietetet e karotave të kuqe, të verdha dhe vjollce janë rritur edhe sot në Azi. Sidoqoftë, studimet tregojnë se nuk ka asnjë lidhje midis ngjyrës dhe shijes së një karote./abcnews.al
