A po shkon vërtet SHBA drejt recesionit?

Në SHBA, një recesion përkufizohet si një rënie e zgjatur dhe e përhapur e aktivitetit ekonomik, e karakterizuar zakonisht nga një rritje e papunësisë dhe rënie e të ardhurave.

Një kor analistësh ekonomikë kanë paralajmëruar ditët e fundit se rreziqet e një skenari të tillë janë në rritje.

Një raport i JP Morgan e vendosi mundësinë e recesionit në 40%, nga 30% në fillim të vitit, duke paralajmëruar se politika e SHBA-së “po anonte nga rritja”, ndërsa Mark Zandi, kryeekonomist në Moody’s Analytics, rriti shanset nga 15% në 35%, duke përmendur tarifat.

Parashikimet erdhën pasi S&P 500, i cili gjurmon 500 nga kompanitë më të mëdha në SHBA u fundos ndjeshëm. Tani ka rënë në nivelin më të ulët që nga shtatori, në shenjë frike për të ardhmen.

Trazirat e tregut po nxiten pjesërisht nga shqetësimet për taksat e reja mbi importet, të quajtura tarifa, të cilat Trump i ka futur që kur mori detyrën.

Ai ka goditur produktet nga tre partnerët më të mëdhenj tregtarë të Amerikës me detyrimet e reja dhe i ka kërcënuar ato më gjerësisht në lëvizje që analistët besojnë se do të rrisin çmimet dhe do të frenojnë rritjen.

Trump dhe këshilltarët e tij ekonomikë kanë paralajmëruar publikun që të përgatitet për disa dhimbje ekonomike, ndërkohë që duket se hedhin poshtë shqetësimet e tregut – një ndryshim i dukshëm nga mandati i tij i parë, kur ai shpesh përmendte bursën si një masë të suksesit të tij.

“Do të ketë gjithmonë ndryshime dhe rregullime,” tha ai javën e kaluar, në përgjigje të lutjeve nga bizneset për më shumë siguri.

Qëndrimi ka rritur shqetësimet e investitorëve për planet e tij.

Goldman Sachs javën e kaluar rriti bastet e recesionit nga 15% në 20%, duke thënë se i shihte ndryshimet e politikave si “rrezikun kryesor” për ekonominë. Por ai vuri në dukje se Shtëpia e Bardhë kishte ende “opsionin për t’u tërhequr nëse rreziqet negative fillojnë të duken më serioze”.

“Nëse Shtëpia e Bardhë do të qëndronte e përkushtuar ndaj politikave të saj edhe përballë të dhënave shumë më të këqija, rreziku i recesionit do të rritej më tej,” paralajmëruan analistët e firmës.

Për shumë firma, pikëpyetja më e madhe janë tarifat, të cilat rrisin kostot për bizneset amerikane duke vendosur taksa mbi importet. Ndërsa Trump zbulon planet tarifore, shumë kompani tani po përballen me marzhe më të ulëta fitimi, ndërkohë që frenojnë investimet dhe punësojnë ndërsa përpiqen të kuptojnë se si do të duket e ardhmja.

Investitorët janë gjithashtu të shqetësuar për shkurtimet e mëdha të fuqisë punëtore të qeverisë dhe shpenzimeve qeveritare.

Brian Gardner, shefi i strategjisë së politikës së Uashingtonit në bankën e investimeve Stifel, tha se bizneset dhe investitorët kishin menduar se Trump synonte tarifat si një mjet negociues.

“Por ajo që presidenti dhe kabineti i tij po sinjalizojnë është në fakt një marrëveshje më e madhe. Është një ristrukturim i ekonomisë amerikane,” tha ai. “Dhe kjo është ajo që ka nxitur tregjet në dy javët e fundit.”

Ekonomia e SHBA-së tashmë po kalonte një ngadalësim, të krijuar pjesërisht nga banka qendrore, e cila i ka mbajtur normat e interesit më të larta në përpjekje për të ulur aktivitetin dhe për të stabilizuar çmimet.

Javët e fundit, disa të dhëna sugjerojnë një dobësim më të shpejtë.

Shitjet me pakicë ranë në shkurt, besimi – i cili ishte shfaqur pas zgjedhjes së Trump në disa sondazhe të konsumatorëve dhe bizneseve – ka rënë, dhe kompanitë duke përfshirë linjat ajrore të mëdha, shitësit me pakicë si Walmart dhe Target dhe prodhuesit po paralajmërojnë për një tërheqje.

Disa analistë janë të shqetësuar se një rënie në tregun e aksioneve mund të shkaktojë një shtrëngim të mëtejshëm të shpenzimeve, veçanërisht në mesin e familjeve me të ardhura më të larta.

Kjo mund të sjellë një goditje të madhe për ekonominë amerikane, e cila drejtohet nga shpenzimet konsumatore dhe është rritur gjithnjë e më shumë e varur nga ato familje më të pasura, pasi familjet me të ardhura më të ulëta përballen me presionin e inflacionit.

“Pavarësisht niveleve të larta të pasigurisë, ekonomia amerikane vazhdon të jetë në një vend të mirë”, tha ai.

Por ekonomia amerikane aktualisht është thellësisht e lidhur me pjesën tjetër të botës, paralajmëroi Kathleen Brooks, drejtoreshë kërkimore në XTB.

“Fakti që tarifat mund ta prishnin atë në të njëjtën kohë që kishte shenja se ekonomia amerikane po dobësohej gjithsesi.. po nxit me të vërtetë frikën e recesionit,” thotë ajo.

Shqetësimi në bursë nuk ka të bëjë vetëm me Trump.

Investitorët ishin tashmë të shqetësuar për mundësinë e një korrigjimi, pas fitimeve të mëdha gjatë dy viteve të fundit, të nxitur nga rritja e mprehtë e aksioneve të teknologjisë, e nxitur nga optimizmi i investitorëve për inteligjencën artificiale (AI).

Prodhuesi i çipeve Nvidia, për shembull, pa çmimin e aksionit të tij të kërcejë nga më pak se 15 dollarë në fillim të 2023 në gati 150 dollarë në nëntor të vitit të kaluar.

Ky lloj rritjeje kishte ndezur debatin për një “flluska të AI” – me investitorët në gatishmëri të lartë për shenjat e shpërthimit të saj, gjë që do të kishte një ndikim të madh në tregun e aksioneve, pavarësisht nga dinamika në ekonominë e gjerë.

Tani, me errësimin e pikëpamjeve për ekonominë amerikane, optimizmi për AI po bëhet edhe më i vështirë për t’u mbajtur.

Analisti i teknologjisë Gene Munster i Deepwater Asset Management shkroi në mediat sociale këtë javë se optimizmi i tij ishte “bërë një hap prapa” pasi mundësia e një recesioni u rrit “matshëm” gjatë muajit të kaluar.

“Përfundimi është se nëse hyjmë në një recesion, do të jetë jashtëzakonisht e vështirë që tregtia e AI të vazhdojë”, tha ai./abcnews.al