Nga The Hill
Lufta po shpërthen aty ku shumica prej nesh nuk e kishin menduar. Tashmë jemi mësuar me titujt e përditshëm mbi pushtimin rus të Ukrainës dhe për izraelitët që luftojnë për të shkatërruar terroristët e Hamasit në Gaza.
Çfarë do të ndodhë më tej dhe sa e aftë është Amerika për të mbështetur vendet që po sulmohen?
Duhet të rikujtojmë se trupat amerikane nuk po luftojnë në terren në Ukrainë apo Gaza.
Këto janë luftëra proxy. Amerika po dërgon armë dhe fonde, por nuk janë amerikanët ata që luftojnë dhe vdesin.
Çfarë do të ndodhë, atëherë, nëse SHBA-së i kërkohet të dërgojë trupat e vet?
Ne duhet të përballemi me këtë mundësi, me Kim Jong Un të Koresë së Veriut që ka përshkallëzuar kërcënimet e tij kundër Koresë së Jugut, për të mos përmendur Japoninë dhe SHBA-në.
Shtetet e Bashkuara janë të detyruara nga traktate të veçanta me Korenë e Jugut dhe Japoninë për t’i mbrojtur ato. Uashingtoni ka dy baza të mëdha në të dy vendet. Frika, megjithatë, është ajo e një lufte që përfshin qindra mijëra trupa kundër dy fuqive të tjera të mëdha, Kinës dhe Rusisë.
Për momentin, ky shqetësim duket abstrakt. Presidenti i Kinës Xi Jinping mund të flasë shumë kur bëhet fjalë për marrjen e provincës së pavarur të Tajvanit, por ai nuk duket të jetë mjaft i gatshëm të rrezikojë për fillimin e një lufte.
Kjo ishte e qartë nga takimi i tij i fundit me Presidentin Biden në San Francisko.
Sigurisht, ai po pretendon ndikimin kinez nga gadishulli Korean deri në Detin e Kinës Jugore, dhe në Azinë Juglindore e më gjerë, por ai nuk është i interesuar për asgjë më serioze sesa përleshjet me trupat indiane përgjatë kufirit të Himalajeve.
Presidenti i ri i Tajvanit, Lai Ching-te favorizon “status quo”-në pasi e ka zemëruar Xi-n duke mbrojtur “sovranitetin” e Tajvanit si një entitet i pavarur. Kohët e fundit, anijet e rojes bregdetare kineze kanë spërkatur anijet e peshkimit filipinas në Detin e Kinës Jugore, të cilin Kina e pretendon si të sajën, raporton abcnews.al.
Megjithatë, ne jemi befasuar nga shpërthimi i luftërave në Ukrainë dhe Izrael, dhe duhet të jemi gati për tronditje edhe në Azi.
Marrëdhëniet e Koresë së Veriut me Rusinë janë shqetësuese. Nuk ka dyshim se rusët po ofrojnë mbështetje teknologjike shumë të nevojshme për satelitët dhe raketat e Koresë së Veriut.
Ekspertiza ruse shihet në planet e Kim për të dërguar më shumë satelitë spiun në orbitat rreth Tokës. Sateliti i parë ndoshta nuk ishte shumë i dobishëm teknikisht, por koreano-veriorët me siguri do të përmirësohen nën tutelën ruse.
Emëruesi i përbashkët midis satelitëve dhe raketave është se ato lëshohen në të njëjtën mënyrë.
Teknologjia satelitore e Koresë së Veriut ka të bëjë po aq me përsosjen e fazës së nisjes sa edhe me marrjen e imazheve fotografike të objekteve të SHBA-së, Koresë së Jugut dhe Japonisë, shumë prej të cilave mund të gjenden përmes Google Earth.
Është për shkak të pasojave të mundshme ushtarake që Kombet e Bashkuara teorikisht e ndalojnë Korenë e Veriut të lëshojë satelitë dhe raketa me rreze të gjatë dhe e ka sanksionuar Veriun në mënyrë të vazhdueshme.
Marrëdhëniet e Koresë së Veriut me Kinën dhe Rusinë nënkuptojnë se ajo mund t’i shmangë lehtësisht sanksionet, ndërkohë që mbetet e bindur se këto dy fuqi të mëdha do të ofrojnë mbrojtjen përfundimtare në një përballje, raporton abcnews.al.
Kina është partneri më i madh tregtar i Koresë së Veriut, burimi i pothuajse të gjithë naftës dhe gjysmës së ushqimeve dhe Rusia ka qenë një treg i mrekullueshëm për predha artilerie dhe armë të tjera të Koresë së Veriut që nga misioni historik i Kim në shtator në lindjen e largët ruse, ku ai u takua Presidenti Vladimir Putin në një kozmodrom pranë lumit Amur.
Putini, duke luftuar në Ukrainë, duke vuajtur nga vështirësi ekonomike më të mëdha se Kina, është edhe më pak i interesuar se Xi për të zhvilluar një luftë në Lindjen e Largët, duke përfshirë gadishullin Korean.
Nuk është Kina apo Rusia, por përçarjet politike brenda SHBA-së që mund të jenë armiku më i keq i Amerikës. Amerikanët nuk janë në disponim për të dërguar trupa jashtë shtetit kur ata po luftojnë me njëri-tjetrin.
Ata nuk duan luftë, dhe pikërisht për këtë arsye që SHBA-ja duhej të tërhiqte trupat e saj nga Vietnami, duke e lënë qeverinë e Vietnamit të Jugut të humbiste në 1975.
Në mënyrë të ngjashme, SHBA-ja u tërhoq me shpejtësi nga Afganistani në vitin 2021.
Biden është dukur i vendosur duke kërkuar nga Kongresi që të miratojë fonde shtesë për Izraelin dhe Ukrainën, por ai mund të mos jetë aq i ashpër për dislokimin e qindra mijëra trupave amerikane për t’u përfshirë në luftëra për vendet për të cilat amerikanët dinë shumë pak.
Ndryshe nga Harry Truman, i cili rrezikoi presidencën e tij në luftën e Koreve në vitin 1950, Biden nuk të jep përshtypjen se është një luftëtar i tillë.
Është një gjë të sigurosh liderët e Koresë së Jugut, Japonisë dhe Tajvanit, si dhe Filipineve, për “angazhimin” e Amerikës për t’i mbrojtur ata dhe tjetër gjë të rrezikosh ta vendosësh Amerikën në një bazë të vërtetë lufte.
As nuk duhet të presim që ish-presidenti Trump, nëse ai kthehet në Shtëpinë e Bardhë pas zgjedhjeve presidenciale të këtij viti, të jetë më i mirë.
Në fakt, ai mund të jetë shumë më keq. Ai kishte marrëdhënie të ngushta me Putin gjatë presidencës së tij dhe deklaroi se “e donte” Kim pas samitit të tyre në Singapor në qershor 2018.
Pavarësisht dështimit të samitit të tyre në Hanoi në shkurt 2019, ai do të dëshironte të vazhdonte të kishte marrëdhënie të mira.
Çuditërisht, Trump foli gjithashtu për tërheqjen e trupave amerikane nga Koreja dhe Japonia, ndërsa i kërkoi Koresë të paguante një shumë tepër të madhe për privilegjin që t’i kishte ato në baza jetike në Jug, raporton abcnews.al.
U desh zgjedhja e Biden në SHBA dhe më pas e Yoon Suk Yeol si president i Koresë së Jugut në 2002 për ta rikthyer aleancën e gjatë.
Ashtu si luftimet kanë shpërthyer papritur, diku tjetër, ashtu edhe lufta mund të shpërthejë në Azinë Verilindore nëse ndonjë prej aktorëve, Xi, Putin ose Kim ndihet i kërcënuar në mënyrë të padrejtë.
SHBA-ja, e cila vazhdon të jetë e fuqishme ekonomikisht, mund të ketë burimet për t’u future në luftë ose për t’i ndihmuar, por a ka vullnetin?
Donald Kirk ka qenë gazetar për më shumë se 60 vjet, duke fokusuar pjesën më të madhe të karrierës së tij në konfliktet në Azi dhe Lindjen e Mesme, përfshirë si korrespondent për Washington Star dhe Chicago Tribune.
Ai është aktualisht një korrespondent i pavarur që mbulon Korenë e Veriut dhe të Jugut dhe është autor i disa librave për çështjet aziatike.
/abcnews.al
