Si 4 vite më parë, javët e fundit të fushatës presidenciale në SHBA, janë shoqëruara me një seri akuzash të forta rreth një fuqie armiqësore që po e minon demokracinë amerikane. Dhe ky armik nuk është Rusia, por Silicon Valley, qendra e kompanive të mëdha teknologjisë së informacionit.
Pra, në mesin e polemikave mbi Facebook, Twitter, dhe një seksion deri më tani të errët
të ligjit federal amerikan mbi komunikimet, a ka zgjedhur presidenti rus Vladimir Putin ta lejojë demokracinë amerikane të minojë vetveten? Nuk ka gjasa. SHBA-ja dhe Rusia (Bashkimi Sovjetik), kanë një traditë shekullore në kërkimin e avantazhit gjeopolitik përmes ndërhyrjeve në proceset zgjedhore në të gjithë globin.
Dhe pavarësisht se kush do të fitojë më 3 nëntor, ky rivalitet do të vazhdojë. Tobin Harshou bisedoi me Dejvid Shimer, autorin librit“Të manipuluara:Amerika, Rusia dhe 100 vjet ndërhyrje të fshehta në zgjedhje”. Shimer është një bashkëpunëtor i Qendrën Uillson
Dhe i Universitetit të Jeilit, SHBA.
Kur pas zgjedhjeve të vitit 2016, u kuptua qartë ndikimi i Rusisë mbi mediat sociale, të gjithë po mendonin si ta ndalnin këtë gjë në zgjedhjet e vitit 2020. Por ju vendosët që në fillim të ktheheshit pas në kohë. Çfarë arritët të mësonit më shumë?
Unë sinqerisht u shqetësova, kur pashë që shumë analistë po e trajtonin operacionin e Rusisë në presidencialet e 2016-ës si diçka tërësisht të paparë më herët. Unë e njihja mjaftueshëm historinë e Bashkimit Sovjetik. Putini nuk ishte udhëheqësi i parë në Kremlin, që ka ndërhyrë në zgjedhjet e vendeve të tjera.
Dhe unë besoja, dhe besoj ende, se SHBA do të bënte mirë ta përdorte atë histori, për të kuptuar se çfarë arriti Rusia në vitin 2016,në mënyrë që të hartohen strategjitë e duhura se si të mbrojmë zgjedhjet tona në nëntor por edhe më tej.
Prandaj vendosa të kthehem pas në kohë. Kam kaluar disa vite duke shqyrtuar dosjet e CIA-s, KGB-së dhe STASI-it në Gjermaninë Lindore, si dhe duke intervistuar më shumë se 130 zyrtarë, përfshirë 8 ish-drejtorë të CIA-s. Rezultati është se Bashkimi Sovjetik ka ndërhyrë në zgjedhjet e huaja që gjatë periudhës midis 2 luftërave botërore.
Ndërkohë si CIA ashtu edhe KGB kanë bërë të njëjtat gjëra në zgjedhjet e zhvilluara në gjithë botën gjatë Luftës e Ftohtë. Dhe të njëjtën po bën sot Rusia e Putinit. Vetëm atëherë, me këtë histori udhëzuese dhe magjepsëse në sfond, unë analizova me kujdes ndërhyrjen ruse në zgjedhjet e Amerikës 2016 dhe dhashë në libër rekomandime politike për të ardhmen.
Ju jeni takuar me ish-agjentin sovjetik Oleg Kalugin. Detyra e tij gjatë Luftës së Ftohtë, ju tha vetë ai, ishte të “siguronte para dhe mbështetje për njerëzit që ne mendonim se do të ishin miqësorë me ne, dhe se do të ndryshonin politikat e jashtme dhe të brendshme të vendeve të tyre”. A e shihni manipulimin e sotëm të mediave sociale, si një vazhdim të atyre përpjekjeve, apo diçka krejtësisht të re për një epokë teknologjike të paimagjinueshme për sovjetikët?
Padyshim që është e para. Çdo aspekt i ndërhyrjes së Rusisë në presidencialet e 2016-ës,e kishte origjinën nga e shkuara. Shihni çfarë synonte Rusia:Të krijonte përçarje, të mbështeste një kandidat dhe dëmtonte tjetrin. Kjo është pikërisht ajo që bëri Bashkimi Sovjetik në zgjedhjet e ndryshme amerikane gjatë Luftës së Ftohtë.
Secila nga taktikat e Rusisë,ishte gjithashtu një vazhdim i drejtpërdrejtë të praktikave të kaluara. Së pari, Rusia shënjestroi infrastrukturën aktuale zgjedhore. Pak muaj pas fundit të Luftës së dytë Botërore, Josif Stalini dhe bashkëpunëtorët e tij manipuluan sistemet zgjedhore në të gjithë Evropën Lindore, dhe Rusia e Putinit ka sabotuar kohët e fundit sistemet zgjedhore në vende si Ukraina.
Së dyti, Rusia vodhi dhe bëri publik korrespondencën private të figurave publike në formën e postave elektronike. Edhe kjo është edhe një taktikë e vjetër sovjetike. Për shembull, në zgjedhjet presidenciale të vitit 1976 në SHBA, KGB zbuloi informacione private – por që ishin të rreme -mbi senatorin Henri Xhekson, qëgaroi për të marrë nominimin si kandidat nga Partia Demokratike, në një përpjekje për ta sabotuar fushatën e tij.
Dhe së treti, Rusia përdori llogari të rreme në mediat sociale për të kryer lëvizje të njohura edhe më parë:për të përhapur gënjeshtra, për të trembur disa votues, për të shënjestruar votues të tjerë, për të ndezur tensionet racore, për të ndryshuar mendjen e grupeve kryesore elektorale dhe për të dekurajuar grupe të tjera.
Përmes parave, KGB-ja e drejtoi secilën prej atyre operacioneve në zgjedhjet e ndryshme në të gjithë botën gjatë gjithë Luftës së Ftohtë. Ndaj në vitin 2016, Rusia hapi absolutisht një front të ri, me përdorimin e internetit për të manipuluar zgjedhje amerikane. Por idetë ishin në përputhje me praktikat e dikurshme, dhe ato mund të përdoren për të na ndihmuar të parashikojmë se çfarë do të bëjë Putini në zgjedhjet e 3 nëntorit.
Gjatë fushatës së vitit 2016, Trump inkurajoi hakerat dhe aktet e tjera kundër Hilari Klintonit dhe demokratëve. Mendoni se kjo gjë i inkurajoi rusët, apo ata ishin tashmë të përgatitur për të bërë atë që bënë?
Nuk mund të them nëse retorika publike e Trumpit ndikoi në politikë-bërjen ruse, edhe pse inteligjenca ruse i përshkallëzoi përpjekjet e saj të fshehta,menjëherë pas qëndrimeve që
ju përmendet. Por ajo që na mëson historia, është se udhëheqësit e Amerikës duhet të mbrohen dhe jo të kërkojnë ndërhyrje të huaja në zgjedhjet tona.
Kjo nuk është një çështje partiake. Në vitet 1960 dhe 1968, Bashkimi Sovjetik shënjestroi fushatat e Riçard Niksonit, një kandidat republikan. Në vitet 1976 dhe 1984, Bashkimi Sovjetik shënjestroi fushatat e Ronald Reganit, sërish një republikan.
Tani, Rusia po synon të ndihmojë një republikan. Por qëllimi i këtyre operacioneve, është
të çojnë përpara objektivat e Rusisë, të cilat janë zgjedhja e udhëheqësve tanë për ne, sabotimi i proceseve tona demokratike, dhe minimi i qëndrueshmërisë së modelit demokratik në sytë e botës. Kjo gjë duhet të ofendojë dhe alarmojë të gjithë amerikanët, pavarësisht nga besnikëria e tyre partiake.
Në fund të librit, ju rendisni 10 leksione historike, që mund të orientojnë udhëheqësit
e ardhshëm të SHBA në mbrojtjen ndaj ndërhyrjeve të huaja. Cilat janë ato më kryesoret?
Mësimi i parë që më vjen në mendje, është se ndarjet sociale para-ekzistuese, u japin një shans aktorëve të huaj që të ndërhyjnë në një vend. Sa më e polarizuar një demokraci, aq më e prekshme është ajo nga ndërhyrja e huaj. Rusia po thellon përçarje që tashmë ekzistojnë.
Ndaj për të mbrojtur veten, Amerika duhet të ripërtërijë veten brenda dhe jashtë vendit.
Brenda vendit, kjo nënkupton sigurimin e infrastrukturës sonë, zbutjen e efektivitetit të operacioneve të ndikimit të huaj, dhe investimin mbi përparësitë më thelbësore si arsimi dhe kujdesi shëndetësor, që nga ana e vet do ta forcojë demokracinë tonë. Dhe jashtë vendit, kjo do të thotë të punojmë me aleatët tanë për të zbuluar dhe parandaluar në kohë operacione të fshehta që synojnë të ndërhyjnë në proceset tona zgjedhore. Nëse mund t’i bëjmë të dyja këto gjëra, ne do të garantojnë një përparim afatgjatë në garantimin e sigurisë së zgjedhjeve tona. /Përktheu Alket Goce-abcnews.al/
