Francezët janë zgjuar sot në një terren politik të panjohur. Rezultatet e zgjedhjeve, nuk i kanë krijuar asnjë prej palëve mundësinë që të qeverisin të vetëm, për shkak se mungojnë numrat e nevojshëm.
Fronti i Ri Popullor duket i sigurt pasi do të ketë 182 vende në Asamblenë Kombëtare me 577 vende, me 168 për aleancën e Ansamblit të Macron, 143 për Rally Kombëtare të ekstremit të djathtë dhe aleatët e saj dhe 60 për republikanët konservatorë
Të gjithë sytë do të jenë te Macron, i cili thirri këto zgjedhje të parakohshme dhe duhet ende të japë përgjigjen e tij ndaj realiteteve të reja politike.
A mund të bëjë Macron një marrëveshje me të majtën?
Macron mund të kërkojë një marrëveshje me të majtën për të krijuar një qeveri të përbashkët. Negociatat e tilla, nëse ndodhin, pritet të jenë shumë të vështira.
Marrëveshja mund të marrë formën e një aleance të lirshme, joformale që ka të ngjarë të jetë e brishtë. Macron ka thënë se nuk do të punonte me partinë e majtë të fortë France Unboëed, por ai ndoshta mund t’i shtrijë dorën socialistëve dhe të Gjelbërve.
Qeveria e tij javën e kaluar pezulloi një dekret që do të zvogëlonte të drejtat e punëtorëve për përfitimet e papunësisë, i cili është interpretuar si gjest ndaj së majtës.
Nëse ai nuk mund të bëjë një marrëveshje politike, Macron mund të emërojë një qeveri ekspertësh që nuk kanë të bëjnë me partitë politike. Një qeveri e tillë ka të ngjarë të merret kryesisht me çështjet e përditshme për të mbajtur Francën në funksion.
A është e ndarë e majta?
E majta është copëtuar nga përçarjet muajt e fundit, veçanërisht pas sulmit të 7 tetorit nga Hamasi ndaj Izraelit.
“France Unbowed” është kritikuar ashpër nga të majtë të tjerë për qëndrimin e saj ndaj konfliktit. Udhëheqësit e së majtës e kanë dënuar me vendosmëri sjelljen e luftës së Izraelit me Hamasin dhe e kanë akuzuar atë për gjenocid kundër palestinezëve.
Socialistët garuan të pavarur për zgjedhjet e Bashkimit Europian muajin e kaluar, duke fituar rreth 14% të votave, kur “France Unbowed” mori më pak se 10% dhe të Gjelbërit 5.5%.
Megjithatë, lëvizja e Macron për të mbajtur zgjedhje të parakohshme legjislative i shtyu liderët e majtë të bien dakord për formimin e një koalicioni të ri, Frontin e Ri Popullor.
Platforma e tyre e përbashkët premton të rrisë pagën minimale nga 1,400 në 1,600 euro, të tërheqë reformën e pensioneve të Macron që rriti moshën e pensionit nga 62 në 64 vjeç dhe të ngrijë çmimet e produkteve ushqimore thelbësore dhe energjisë.
E gjithë kjo ka shqetësuar tregjet financiare.
A nevojitet një qeveri e përkohshme?
Kryeministri Gabriel Attal tha se do të japë dorëheqjen të hënën. Ai tha gjithashtu se është i gatshëm të qëndrojë në këtë post për aq kohë sa të jetë e nevojshme. Një qeveri e përkohshme do të trajtonte çështjet aktuale në pritje të negociatave të mëtejshme politike.
Zyra e Macron tha se ai “do të presë organizimin e Asamblesë së re Kombëtare përpara se të marrë ndonjë vendim për qeverinë e re.
Nuk ka një afat kohor të caktuar se kur Macron duhet të emërojë një kryeministër dhe asnjë rregull që ai duhet të emërojë një kryeministër nga partia më e madhe në parlament.
Po Macron?
Mandati i presidentit zgjat deri në vitin 2027 dhe ai ka thënë se nuk do të tërhiqet para përfundimit të tij.
Pa shumicë dhe pa mundësi për të zbatuar planet e veta, Macron del i dobësuar nga zgjedhjet.
Në përputhje me kushtetutën e Francës, ai ende ka disa kompetenca mbi politikën e jashtme, çështjet europiane dhe mbrojtjen dhe është përgjegjës për negocimin dhe ratifikimin e traktateve ndërkombëtare. Presidenti është gjithashtu komandanti i përgjithshëm i forcave të armatosura të vendit dhe ka në dorë kodet bërthamore.
Ekziston mundësia që kryeministri i ri të mos jetë në gjendje ose të mos dëshirojë të sfidojë seriozisht fuqitë e mbrojtjes dhe të politikës së jashtme të Macron, dhe në vend të kësaj do të fokusohet në politikën e brendshme.
Kryeministri është përgjegjës para parlamentit, drejton qeverinë dhe prezanton projektligje.
/abcnews.al
