Ne qershor, ne festojmë Ditën Botërore të Pyjeve të Shiut, një moment për të reflektuar mbi rëndësinë e këtyre thesareve të biodiversitetit, vendimtare për të siguruar një të ardhme të qëndrueshme për planetin tonë. Mes iniciativave të shumta kushtuar ruajtjes së pyjeve, zhvillime emocionuese po shfaqen në sektorin e turizmit.
Mbretëria e Pemëve
Pyjet e shiut janë “mushkëri të gjelbërta” të vërteta që mbulojnë 31% të sipërfaqes së Tokës, duke strehuar një 80% të shquar të biodiversitetit tokësor. Ato janë të vendosura kryesisht në Amazon (Amerika e Jugut), Kongo (Afrika Qendrore) dhe Azia Juglindore. Këto pyje janë të rëndësishme jo vetëm nga pikëpamja mjedisore, por edhe nga ana kulturore dhe ekonomike për njerëzit në mbarë botën.
Pyjet veprojnë si rregullues të ciklit të ujit, ndihmojnë në pastrimin e ajrit, filtrojnë ujin dhe janë një burim jetik i burimeve natyrore dhe produkteve të dobishme për shëndetin tonë. Roli i tyre në luftimin e ndryshimeve klimatike është vendimtar: vlerësohet se 1000 pemë mund të thithin afërsisht 36 ton CO2 gjatë 20 viteve.
Kërcënimi i shpyllëzimit
Në nivel global, shpyllëzimi dhe degradimi i pyjeve janë kërcënimet kryesore për këto ekosisteme të çmuara. Shpyllëzimi ndodh për shumë arsye, kryesisht për shndërrim në tokë bujqësore (50%), blegtori (40%), zgjerim urban dhe rural, industria pyjore dhe shfrytëzimi minerar. Ky proces vërehet në mbarë botën, por kryesisht ndodh në vendet në zhvillim.
Sipas Organizatës së Kombeve të Bashkuara për Ushqimin dhe Bujqësinë (FAO), ndërmjet viteve 1990 dhe 2020, 420 milionë hektarë pyje u humbën për shkak të shpyllëzimit, një zonë e barabartë me atë të Bashkimit Evropian.
Shpyllëzimi është një shkak kryesor i ndryshimeve klimatike: zjarret e mëdha të shkaktuara nga njerëzit për të pastruar tokën për bujqësi dhe blegtori, rrisin prodhimin e CO2, një nga gazrat serë përgjegjës për ngrohjen globale. Shpyllëzimi shkakton paqëndrueshmëri hidrogjeologjike dhe erozion të tokës, pasi shtresa e sipërme e tokës e mbajtur nga rrënjët e pemëve lahet nga shirat e dendur pa zëvendësim.
Për më tepër, shpyllëzimi i afron kafshët e egra më pranë vendbanimeve njerëzore, duke intensifikuar konfliktet me njerëzit, bagëtinë dhe kafshët shtëpiake dhe duke rritur mundësinë e përhapjes së epidemive virale.
Rigjenerimi i planetit
Megjithatë, nuk është vonë për të vepruar. Në mbarë botën, nismat dhe projektet e ripyllëzimit synojnë të rivendosin pyjet e degraduara të shiut dhe të mbrojnë ato ende të paprekura. Ripyllëzimi është një strategji kyçe për të luftuar shkatërrimin e pyjeve tropikale, duke u fokusuar në mbrojtjen e mjedisit duke lehtësuar dhe përshpejtuar restaurimin e një strukture të shëndetshme pyjore, duke rigjeneruar mbulesën pyjore dhe duke ruajtur biodiversitetin e ekosistemit.
Turizmi i Përgjegjshëm: Një Udhëtim Drejt Qëndrueshmërisë
Sektori i turizmit luan një rol themelor në mbrojtjen e mjedisit, por nëse nuk menaxhohet në mënyrë efektive, mund të ketë një ndikim të rëndë negativ në territor. Për fat të mirë, sot më shumë udhëtarë janë të ndërgjegjshëm për ruajtjen e tokës dhe respektin mjedisor, duke kontribuar aktivisht në përhapjen e turizmit të përgjegjshëm.
Në këtë kuadër, Fondacioni Botëror i Qëndrueshmërisë (WSF) ka nisur nismën “1 Vizitor – 1 Pemë e Mbjellë”, duke inkurajuar objektet turistike që të mbjellin një pemë për çdo mysafir. Ftohen të marrin pjesë të gjitha aktivitetet e lidhura me turizmin si hotelet, resortet, rezidencat, B&B-të, kampingjet dhe agjencitë e udhëtimit në mbarë botën.
Projekti i ripyllëzimit përfshin mbjelljen e pemëve të reja aty ku kanë ekzistuar më parë, duke përdorur vetëm specie endemike vendase dhe ekskluzive të zonës. Nisma synon gjithashtu të fuqizojë komunitetet lokale, të mbrojë biodiversitetin dhe jetën e egër dhe të kontribuojë në mënyrë aktive për shëndetin e planetit.
Në Afrikën Qendrore, WSF ka mbjellë mbi 5,500 pemë në bashkëpunim me Trees for the Future; dhjetra anëtarë të komunitetit lokal janë të përfshirë në mbjellje dhe monitorim. Një tjetër projekt ripyllëzimi është duke u zhvilluar në Indonezi.
Për më tepër, WSF mbështet projektin për lemurët e kënduar (Indri indri) në pyllin Maromizaha të Madagaskarit, ku kontributi i saj ka zgjeruar pyllin me 10 hektarë me afërsisht 20,000 bimë lokale, duke lejuar zgjerimin e habitatit natyror të 14 familjeve Indri dhe të gjithë banorëve të pyjeve.
Duke marrë pjesë në projektin “1 mysafir – 1 pemë e mbjellë”, objektet turistike mund të demonstrojnë angazhimin e tyre konkret për ruajtjen e mjedisit, duke përfshirë mysafirët në aktivitete kuptimplote të mbrojtjes së mjedisit. Të ftuarit dhe komunitetet lokale janë të ftuar të bashkohen me projektin, duke promovuar ruajtjen e biodiversitetit dhe veprimin e klimës, pemë për pemë.
WSF u mundëson bizneseve dhe individëve të marrin pjesë aktive në nismat e ripyllëzimit: nëse dëshironi të bashkoheni duke mbjellë një ose më shumë pemë, na kontaktoni në [email protected]
Për më shumë informacion mbi projektin dhe objektet që tashmë janë bashkuar, vizitoni faqen: Save the Forests
A e dinit?
· 1.6 miliardë njerëz varen nga burimet pyjore për jetesën e tyre.
· Tokat indigjene janë ato ku pyjet vendase ruhen më së miri.
· Janë mbi 60,000 lloje pemësh të njohura në botë.
· Më shumë se 58% e specieve të njohura janë endemike për një vend të vetëm: Brazili, Kolumbia dhe Indonezia kanë pemët më endemike.
· Peshkaqenët janë më të vjetër se pemët. Pemët kanë ekzistuar për rreth 470 milionë vjet, ndërsa peshkaqenët mbi 500 milionë vjet.
· Pemët më të vjetra të gjalla janë rreth 4000-5000 vjeçare.
