Sipas një studimi të ri njerëzimi i lashtë pothuajse u zhduk rreth 900,000 vjet më parë, kur popullsia globale u pakësua në rreth 1,280 individë riprodhues. Për më tepër, popullsia e paraardhësve të hershëm njerëzor qëndroi kaq e vogël për rreth 117,000 vjet.
Analiza, e publikuar më 31 gusht në revistën Science, bazohet në një model të ri kompjuterik të zhvilluar nga një grup shkencëtarësh me bazë në Kinë, Itali dhe Shtetet e Bashkuara.
Metoda statistikore përdori informacion gjenetik nga 3,154 gjenomet e sotme njerëzore.
Sipas studimit, rreth 98.7% e paraardhësve njerëzorë humbën jetën. Studiuesit argumentojnë se zhdukja e popullsisë ka krijuar një boshllëk në të dhënat fosile, duke çuar ndoshta në shfaqjen e një specie të re hominin që ishte një paraardhës i përbashkët i njerëzve modernë, ose Homo sapiens, dhe Neandertalëve.
“Zbulimi hap një fushë të re në evolucionin njerëzor, sepse ngjall shumë pyetje, të tilla si vendet ku kanë jetuar këta individë, si i përballuan ndryshimet katastrofike të klimës dhe nëse seleksionimi natyror gjatë ngushticës ka përshpejtuar evolucionin e trurit të njeriut,” tha autori Yi-Hsuan Pan, një gjenomist evolucionar në Universitetin Normal të Kinës Lindore.
Zhdukja e popullsisë përkoi me ndryshimet dramatike në klimë gjatë asaj që njihet si tranzicioni i mesit të Pleistocenit, sugjeroi ekipi hulumtues. Periudhat e akullnajave u bënë më të gjata dhe më intensive, duke çuar në një rënie të temperaturës dhe kushte klimatike shumë të thata.
Për më tepër, shkencëtarët sugjeruan se kontrolli i zjarrit, si dhe ndryshimi i klimës për të qenë më mikpritës për jetën njerëzore, mund të kishin kontribuar në një rritje të shpejtë të mëvonshme të popullsisë rreth 813,000 vjet më parë.
Dëshmia më e hershme e përdorimit të zjarrit për të gatuar ushqim daton nga 780,000 vjet më parë në atë që tani është Izraeli i sotëm, vunë në dukje autorët.
Ndërsa ADN-ja e lashtë ka revolucionarizuar të kuptuarit tonë për popullatat e kaluara, ADN-ja më e vjetër nga një specie njerëzore daton rreth 400,000 vjet më parë.
Modeli kompjuterik përdor sasinë e madhe të informacionit që përmban gjenomet moderne njerëzore rreth variacionit gjenetik me kalimin e kohës për të konkluduar madhësinë e popullatave në pika specifike në të kaluarën. Ekipi përdori sekuenca gjenetike nga 10 popullata afrikane dhe 40 jo-afrikane.
Studim ‘provokues’
Në një koment mbi analizën e botuar në të njëjtën revistë, Nick Ashton, kurator i koleksioneve paleolitike në Muzeun Britanik dhe Chris Stringer, udhëheqës i kërkimit në evolucionin njerëzor në Muzeun e Historisë Natyrore në Londër, e përshkruan studimin si “provokues”.
Dy studiuesit, të cilët nuk ishin të përfshirë në studim, thanë se ai solli në fokus “vulnerabilitetin e popullatave të hershme njerëzore”.
Megjithatë, Ashton dhe Stringer thanë se të dhënat fosile, megjithëse të pakta, treguan se speciet e hershme njerëzore jetonin në Afrikë rreth 813,000 deri në 930,000 vjet më parë – gjatë periudhës së kolapsit të propozuar të popullsisë. Por gjithashtu disa fosile nga ajo epokë janë gjetur në atë që sot është Kina, Kenia, Etiopia, Italia, Spanja dhe Mbretëria e Bashkuar, gjë që ngre dyshime për studimin.
