Historia është plot me njerëz të guximshëm që u revoltuan kundër qeverisë dhe shoqërisë. Të gjithë këta njerëz ishin të gatshëm të jepnin frymën e fundit për një jetë më të mirë, jo vetëm për veten e tyre, por edhe për ata që i rrethonin.
Spartaku (109–71 pes)
Spartaku ishte udhëheqësi më i shquar i skllevërve të Republikës Romake për të ndaluar kryengritjet.
Dihet shumë pak për Spartakun përpara se të përfshihej në këtë luftë, dhe burimet ekzistuese shpesh përmbajnë kontradikta. Spartaku u stërvit në shkollën e gladiatorëve (ludus) afër Capua, në pronësi të Lentulus Batiatus. Në vitin 73 para Krishtit Spartaku ishte pjesë e një grupi gladiatorësh që po komplotonin për t’u arratisur.
Komploti u zbulua, por afro 70 persona arritën të largoheshin. Skllevërit e liruar mundën një ushtri të vogël të dërguar pas tyre dhe plaçkitën rajonin, duke përfshirë skllevër të tjerë ndërsa u tërhoqën për tu vendosur në malin Vezuv.
Grupi fitoi më shumë beteja me Spartakun, Kriksusin dhe Oenomausin, por legjionet romake të Crassus i dhanë fund kryengritjes.
William Wallace (1273-1305)
Konflikti i tij me anglezët filloi për arsye personale. Pozicioni i Wallace nuk korrespondonte me interesat e fisnikërisë së madhe skoceze, i cili e njohu mbretin Eduard I si arbitër në betejat për trashëgimi.
Vetë Wallace vrau William de Heselrig, sherifin e Lanark, rebelimi zyrtarisht filloi në 1297. Trupat nën komandën e Wallace fituan. Wallace mundi Stirling Bridge, duke u bërë Guardian of Scotland, një titull i mbajtur deri në humbjen në Falkirk.
Në 1305 ai u kap rob në Robroyston dhe iu dorëzua Eduardit, i cili e ekzekutoi për tradhti të lartë. Fuqia që ky njeri u dha trupave të tij rebele ishte befasuese, gjë që i bëri ata të fitonin një numër të madh betejash me më pak trupa dhe pajisje. Ai luftoi për popullin e vendit të tij, raporton abcnews.al.
Wat Tyler (1341–1381)
Ai mund të ketë qenë një zejtar nga Kent ose Essex. Arsyeja e rebelimit që ai filloi ishte synimi për të zbatuar kapitullimin brenda Anglisë mesjetare. Mbreti Richard II ishte vetëm 12 vjeç në atë kohë. Protesta e parë u zhvillua më 30 maj 1351 dhe në qershor ushtria rebele u zhvendos në Londër.
Më 14 qershor 1381, gjatë negociatave me Mbretin, rebelët vranë Kancelarin dhe Kryepeshkopin e Canterbury, Simon de Sudbury, si dhe arkëtarin Robert de Hales. Në raundin tjetër të negociatave, Wat Tylerh vritet më 15 qershor 1381.
Zhu Yuanzhang (1328–1398)
Ndoshta rebeli më i suksesshëm në histori është ky ushtar kinez i lindur në një fshat të varfër, i cili kaloi një pjesë të mirë të kohës së tij duke lypur dhe duke përjetuar personalisht vështirësitë me të cilat u përballën shumë bashkëqytetarë në dinastinë Yuan.
Për 4 vite ai jetoi në një manastir ku mësoi shkrim e këndim. Manastiri u shkatërrua në 1352 kur trupat lokale u rebeluan kundër dinastisë Yuan. Zhu gjithashtu u regjistrua në ushtrinë rebele, madje shërbeu si komandant.
Në 1357 Nanjing, kryeqyteti u pushtua. Ai u bë perandor me emrin Hongëu, megjithëse njihej me emrin e tij të tempullit, Taizu. Ai themeloi dinastinë Ming, një nga hapat më të rëndësishëm në evolucionin e Kinës si një komb që ka sjellë prosperitetin që vendi gëzon sot.
Stepan Razin (1630–1671)
Razin ishte një udhëheqës kozak që ishte në krye të një kryengritje të madhe kundër fisnikërisë dhe burokracisë cariste. Kozakët ishin pronarë tokash të lidhur me pushtimin ushtarak, shpesh kundër pushtetarëve. Në 1670, kur Razin shkoi të raportonte në selinë e Donit, ai u revoltua kundër qeverisë, duke pushtuar Cherkassk dhe Tsaritsyn.
Pasi mori Tsaritsyn, Razin shkoi në Vollgë me ushtrinë e tij prej 7000 rebelësh. Objektivi ishte kalaja Cherny Yar, e vendosur midis Tsaritsyn dhe Astrakhan, të cilën ata e morën me shumë vështirësi sepse ushtarët u rebeluan kundër oficerëve dhe iu bashkuan kauzës së Kozakëve në 1670.
Pasi masakruan të gjithë kundërshtarët, përfshirë princat. Prozorovsky e ktheu Astrakanin në një republikë. Megjithatë, në 1671, ai dhe vëllai i tij Frol Razin u dërguan në Kaganlyk, kështjella e tij e fundit e pushtuar, dhe u dërguan në Moskë, ku Stepan u ekzekutua në Sheshin e Kuq.
Yemelyan Pugachev (1742–1775)
Pugachev ishte një Don Kozak nga i njëjti fshat me Razin. Vetëm në moshën 20-vjeçare ai braktisi familjen dhe u nis për në lumin Ural. Rebelimi filloi në 1773 kur Pugachev pretendoi se Pjetri III kishte vrarë burrin e Katerinës II. Rebelimi përfshiu një zonë shumë të madhe, të pushtuar nga një ushtri prej 10,000 rebelësh.
Pugachev u kap nga njerëzit e tij, u dërgua në Moskë në një kafaz hekuri dhe u ekzekutua. Aq shumë persona u ekzekutuan në atë periudhë sa popullsia u reduktua në një të tretën.
Në Rusi në atë periudhë të caktuar kohore, të qenit rebel ishte e njejtë me vdekjen, megjithatë, betejat e popullatës ruse shtynë njerëz si Razin dhe Pugachev si dhe shumë të tjerë të rrezikonin jetën e tyre për atë që në sytë e tyre ishte e denjë, raporton abcnews.al.
Giuseppe Garibaldi (1807-1882)
Garibaldi ishte djali i tregtarëve dhe fillimisht u bë kapiten. Në 1834 ai mori pjesë në një kryengritje të dështuar dhe u detyrua të shkonte në mërgim në Amerikën e Jugut.
Ai mori pjesë në një rebelim në Brazil përpara se të bëhej komandant i flotës uruguaiane në një fushatë kundër presidentit. Mori pjesë edhe në aksionet ushtarake gjatë revolucionit në Itali, duke mbrojtur Romën nga francezët.
Pas përfundimit të revolucionit në vitin 1850, ai u nis për në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, nga ku u kthye në vitin 1859. Më 11 maj 1860, ai së bashku me 1000 vullnetarë të tjerë zbarkuan në Siçili, të cilën e pushtuan me ndihmën britanike.
Garibaldi u kap, por u lirua. Ai gjithashtu mori pjesë në fushata ushtarake që çuan në zgjedhjen e tij si deputet.
Pancho Villa (1878–1923)
Doroteo Arango, i njohur më vonë si Pancho Villa, lindi gjithashtu në një familje modeste. Në moshën 16-vjeçare, ai qëlloi Lopez Negre sepse tentoi të përdhunonte motrën e tij.
Villa iku dhe u bashkua me një bandë banditësh dhe në fillim të revolucionit meksikan të vitit 1910, ai u bë kreu i një ushtrie të madhe. Ai bashkëpunoi me gjeneralin Huerta, por pas disa mosmarrëveshjeve me të ai u dënua me vdekje.
Por presidenti Madero e “fali” duke e dënuar në burg. Villa u arratis nga burgu, duke u bërë guvernator i një prej shteteve meksikane pas humbjes së Huerta. Më vonë ai u konfliktua me SHBA-në, ku kreu sulme në Nju Meksiko dhe Teksas, raporton abcnews.al.
Panho u vra në një bankë në Parral ku shkoi për të marrë paratë e nevojshme për të paguar ushtarët e tij.
Ai mbahet mend si njeriu që filloi revolucionin meksikan.
/abcnews.al
