Përktheu: Sonila Backa-abcnews.al
Çdo vit ndodhin ngjarje të ndryshme që tronditin tregjet financiare, por viti 2021 ka qenë i mbushur me plot të tilla. Këtu janë disa nga zhvillimet që befasuan më së shumti investitorët, kompanitë dhe analistët gjatë këtij viti dhe çfarë nënkuptojnë ato për vitin 2022.
Ndërprerje të zinxhirit të furnizimit
Paul Samuelson, një ekonomist fitues i çmimit Nobel, tha me shaka se bursa kishte parashikuar nëntë nga pesë recesionet e fundit. Një akuzë e ngjashme mund të ishte ngritur edhe kundër analistëve që janë shqetësuar rregullisht për ndërprerje të mëdha të zinxhirit të furnizimit deri më tani. Viti 2021 është shënuar nga mungesa të shumta dhe inflacioni në rritje i nxitur nga oferta.
Ndërprerjet në fabrikat dhe portet në Kinë dhe Azinë Juglindore, të nxitura nga përpjekjet e qeverive për të mbajtur në kontroll shpërthimet e Covid-19, nuk ndihmuan aspak vendin. Por pjesa më e madhe e trazirave mund t’i atribuohet kërkesës shpërthyese për produkte fizike: shpenzimet për mallra të qëndrueshme janë rritur me 34% në Amerikë që nga fillimi i vitit 2020, krahasuar me një rritje prej afërsisht 4% për shërbimet. Ndërsa pandemia po vihet në kontroll, ai hendek duhet të ngushtohet. Por zinxhirët e furnizimit mund të mbeten në të njëjtat norma për një periudhë kohe në krahasim me periudhën para pandemisë.
Rënia e tregjeve kineze
Rendi i vendosur në tregjet financiare kineze shënoi rënie edhe këtë vit. Për pjesën më të mirë të një dekade, investitorët kërkuan akses më të madh në asetet kineze, me sektorin teknologjik që konsiderohet veçanërisht tërheqës. Çmimi i aksioneve të Alibaba, një gjigant i tregtisë elektronike, ka rënë me pothuajse 50% gjatë së njëjtës periudhë, raporton abcnews.al
Evergrande ka qenë prej kohësh simboli kryesor i sektorit të pasurive të paluajtshme të Kinës. Në vitin 2021, ky sektor dështoi, përballë një përpjekjeje të qeverisë për të penguar huamarrjen. Mënyra se si do të vazhdojnë fushatat rregullatore varet nga politika e errët e Kinës, e cila do të dominohet nga Kongresi i Partisë Komuniste në fund të vitit 2022. Por lëkundjet e sektorëve të teknologjisë dhe pronës e kanë bërë të qartë se performanca e investimeve në Kinë mund të kthehet në periudhën para pandemisë nëse pikëpamjet e qeverisë ndryshojnë.
Fitimet
Analistët dhe investitorët prisnin një ringjallje të fitimeve gjatë 2021. Por shkalla e rimëkëmbjes ka mposhtur pothuajse të gjitha parashikimet. Në fund të dhjetorit 2020, pritshmëria ishte një rritje prej 22% të fitimeve. Fitimet e tremujorit të katërt ende nuk janë bërë publike por vlerësimi për rritjen ekonomike gjatë një viti si një e tërë është tani 45%, më e madhe edhe se rritja prej 40% në vitin 2010, pas krizës financiare globale.
Kjo është pjesërisht për shkak të një rikuperimi ekonomik më të shpejtë sesa pritej, me të ardhurat e kompanive që tejkalojnë jo vetëm nivelet e tyre të vitit 2020, por edhe nivelet e tyre të vitit 2019. Kjo i ka vënë bursat në një pozicion më të vështirë me fillimin e vitit 2022: një pjesë e rimëkëmbjes ekonomike që më parë pritej të ndodhte vitin e ardhshëm mund të ketë ndodhur tashmë. Analistët presin një rritje shumë më të vogël të fitimeve të kompanive S&P 500, prej 9%. Tejkalimi i parashikimeve me një diferencë të madhe vitin e ardhshëm do të jetë thuajse i pamundur.
Kompanitë publike vs private
Për pjesën më të madhe të vitit 2020, bankierët janë ankuar për vështirësitë gjatë një pandemie. Por është e vështirë ta dimë nëse takimet më të pakta fizike me klientët, mungesa ofertave publike fillestare dhe pasiguria e perspektivës ekonomike kanë pasur efekte të dëmshme.
Në 11 muajt e parë të vitit, listimet në Amerikë ishin 147.8 miliardë dollarë, më shumë se dyfishi i shumës së mbledhur në të njëjtën periudhë në vitin 2020. Bumi ekonomik hedh disa dyshime mbi idenë se tregjet publike janë duke u zëvendësuar në mënyrë të pashmangshme nga kapitali privat. Fuqia e bankave mbi procesin e listimit mund të jetë në rënie, pasi kompanitë që bëhen publike tani mund të zgjedhin listimet e drejtpërdrejta.
Deri më tani në tremujorin e katërt, 621 kompani kanë shënuar një rritje prej 16% gjatë vitit të kaluar, raporton abcnews.al
Financimi i gjelbër
Ekzekutivët dhe investitorët e etur për t’u dukur miqësorë me mjedisin kanë qenë ndonjëherë objekt talljeje gjatë viteve të fundit dhe financimi i gjelbër në përgjithësi është parë me skepticizëm. Por ky vit ka pasur zhvillime konkrete. Në mesin e tetorit, Bashkimi Europian emetoi obligacionin e tij të parë të gjelbër, duke shitur 12 miliardë euro (13.6 miliardë dollarë) për investitorët.
Megjithatë, zhvillimet më interesante kanë ardhur nga sektori privat. Investimet në startup-et e teknologjisë klimatike arritën në 60 miliardë dollarë në gjysmën e parë të 2021, më shumë se trefishi në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Ka pasur një rritje të madhe të interesit të investitorëve në firmat e automjeteve elektrike, nga Tesla tek CATL, prodhuesi kryesor në botë i baterive. Ndërkohë, në maj, ExxonMobil humbi një betejë kundër investitorëve aktivistë, të cilët votuan për persona më miqësorë ndaj klimës në bordin e firmës së naftës. Dhe kompanitë kryesore të naftës janë ndër kompanitë që eksplorojnë teknologjitë e hidrogjenit.
/abcnews.al
